Moordjaar 2021: Heerlen het zwaarst getroffen

DOSSIER 1: Ayden werd doodgestoken door een vriend

Een moord die nog altijd voor verdriet, verbijstering en boosheid zorgt. De dood van de 19-jarige Ayden Nizam hakt er flink in als hij op zaterdag 23 januari wordt doodgestoken. Alles gebeurt in luttele seconden. De tiener is tot aan zijn plotselinge dood woonachtig in de Berkenstraat in de Brunssumse wijk Kruisberg, hemelsbreed niet al te ver van de plaats delict, de plek waar enige tijd later een indrukwekkende stille tocht zal worden gehouden.

Ongeloof overheerst bij de deelnemers. Ze schuifelen door de motregen en staren verslagen voor zich uit. Hier en daar klinkt fluisterend de vraag: waarom? Waarom, waarom moest Ayden, in de bloei van zijn leven, al sterven voordat hij goed en wel van zijn tijd als jongvolwassene kon gaan genieten? Voor familie en vrienden is dat logischerwijs niet te verteren.

De recherche weet overigens al vrij snel een verdachte achter slot en grendel te krijgen. Deze twintiger woont ten tijde van de fatale steekpartij op nauwelijks zestig meter van de plaats delict in een hoekflatje aan de Van Galenstraat. Het is ene Paul O. De Heerlenaar, die leeft van een kleine uitkering, blijkt – zo concluderen de opsporingsdiensten kort na de moord – een vriend van het slachtoffer te zijn. Limburgse vriendschap met een wel heel morbide afloop.

Paul O. is volgens deskundigen deels ontoerekeningsvatbaar. Bij de moordverdachte is er sprake van niet-aangeboren hersenletsel. Dat blijkt uit het rapport dat psychologen en psychiaters van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) over de twintiger opstelden. Zij hebben geadviseerd een tbs-maatregel met voorwaarden op te leggen. Het inhoudelijk proces zal pas dit jaar plaatsvinden. Daarin zal het motief voor de moord mogelijk pas aan het licht komen.

DOSSIER 2: vermoord na geënsceneerde aanrijding

Een liquidatie midden op straat: de moord op de 29-jarige Duitser Kayvan Pishbin in Hoensbroek. Het is zondag 2 mei even voor half zes ’s middags als op de Schuureikenweg plots de pleuris uitbreekt. Een man staat met een protserige, zilvergrijze Chrysler met Duits nummerbord aan de kant van de weg. Kort nadat hij hier met zijn auto is gearriveerd, klinken schoten: beng, beng, beng, beng. Meerdere kogels boren zich in het lichaam van de forse man. Terwijl de knallen van de kogelregen wegsterven, slaan meerdere personen meteen op de vlucht met een auto. Getuigen zien ook enkele verdachten over de nabijgelegen N300 wegrennen om zo snel mogelijk de plaats delict te ontvluchten.

Het slachtoffer heeft geen schijn van kans en blaast onderwijl zijn laatste adem uit. Nog net geen 30 jaar, en zijn leven zit er alweer op. Het is een triest aangezicht aan de achterkant van zijn chique slee: bloedvlekken zijn duidelijk te zien op het lichaam van Pishbin. Alhoewel de Duitser met Iraans bloed directe banden heeft met de wereld van motorbendes en dit ook als mogelijk motief wordt onderzocht, vindt de recherche ook uit dat Pishbin een flinke vinger in de pap heeft in de drugshandel. Om die reden blijkt de twintiger op de dag van zijn dood eerst in het midden van Nederland te zijn geweest. Voor een drugsdeal.

Wat hij dan niet weet, is dat hij daar ergens een peilbaken onder zijn auto geplakt krijgt, waardoor hij precies gevolgd kan worden.

In de buurt van Hoensbroek gebeurt er dan iets opmerkelijks: Kayvan Pishbin wordt aangereden door een ander voertuig, een zogenoemde autoambulance. Om de schadepapieren te kunnen invullen, besluit het gezelschap naar even verderop te rijden, naar de Schuureikenweg. Daar gaat alles razendsnel. Er verschijnt een derde auto, waar een man uitspringt. Hij begint op Kayvan Pishbin te schieten. De recherche in Limburg houdt rekening met een vooropgezet plan.

Toch zijn de vier verdachten uit Heerlen, onder wie twee broers, alweer geruime tijd vrij. De opsporingsdiensten hebben alle pijlen nu gericht op de man die de fatale kogels heeft afgevuurd. Hij is nog altijd voortvluchtig. Volgens bronnen houdt hij zich schuil in het buitenland, waardoor deze moord nog altijd niet is opgelost.

Aantallen zaken en aantallen slachtoffers

Het aantal slachtoffers is sinds de eeuwwisseling gehalveerd, maar lijkt niet onder de honderd te willen zakken, alsof dat getal een natuurlijke ondergrens is. Eénmaal – in 2018 – zakte het aantal zaken onder de honderd, maar door enkele meervoudige moorden kwam het aantal slachtoffers uit op 105. Dat was wel het laagste aantal deze eeuw.

De daling komt op conto van de mannen, die minder vaak elkaar en ook minder vaak hun partners doden. Zie het dalende aantal liquidaties en partnerdodingen. In 2021 werden zelfs minder vrouwen (door hun partner) vermoord dan eerder deze eeuw (en ver terug in de vorige). Alleen de groep met een psychische stoornis onttrekt zich aan de daling. Het aantal ouderdodingen steeg zelfs, ook absoluut gezien. In 2000-2020 werden gemiddeld vijf dodelijke mishandelingen per jaar gepleegd.

Aantallen vrouwelijke daders

Het aantal vrouwen dat als hoofdverdachten werd veroordeeld, daalt absoluut gezien – net als het totale aantal moorden. Maar relatief blijft het vrijwel gelijk: ruim 6% gemiddeld. In één geval was zij betrokken bij een straatroof (maar dan als degene die werd overvallen en dodelijk terugsloeg), in éen geval bij een burenruzie en in twee zaken bij een drugsruzie. Verder een aantal crimes passionel en ordinaire ruzies buiten familieverband, maar toch vooral relationeel geweld: Zo’n tachtig keer vermoordden zij hun partner (zo’n dertig in gehuwde staat en zo’n vijftig ongehuwd) en ook zo’n tachtig keer hun kind(eren).

Aantallen meervoudige moorden

Wat Karst Tates precies bewoog weten we niet, wel dat hij de meeste dodelijke slachtoffers in één moord maakte. Op Koninginnedag 2009 reed hij met zijn zwarte Suzuki Swift door de afzetting en sleurde zeven mensen met zich mee de dood in. Ook waren er twee zaken met 6 slachtoffers. In 2002 stak Peter G. zijn woning in brand, waarbij de 4-jarige Charisse en vijf van haar broertjes en zusjes omkwamen. Een 10-jarig zusje ontsnapte omdat ze elders was. En in 2011 doodde Tristan van der Vlis in Alphen aan de Rijn zes mensen bij een mass shooting. In 26 zaken vielen drie slachtoffers.

DOSSIER 3: de dood van baby Gorgheno

Hoe is de pas vier maanden oude baby Gorgheno precies om het leven gekomen? Wat is de toedracht geweest waardoor het kleine mannetje op 20 mei in het ziekenhuis van Maastricht zijn laatste adem uitblaast? Vaststaat in ieder geval dat de zuigeling het slachtoffer is geworden van ernstig toegebracht letsel. Een feit is ook dat de ouders Jordi L. en Gremira S. als hoofdverdachten zijn aangemerkt in deze tragische zaak.

Op dinsdagmorgen 8 juni vallen politieagenten in alle vroegte hun woning in de Rietveldstraat in Heerlen binnen. Het ouderlijke stel moet als de wiedeweerga mee naar het bureau. Ook in het een kleine dertig kilometer verderop gelegen Nieuwstadt volgt nog een arrestatie: de oma van de baby is het spreekwoordelijke haasje. De vrouw wordt eveneens als verdachte aangemerkt. De speurders, die in actie zijn gekomen na een alarmerende melding vanuit het Maastrichtse ziekenhuis, hebben in de tijd vóór deze arrestaties in het diepste geheim al onderzoekswerk verricht. De telefoons van de moeder en vader van Gorgheno zijn enige tijd afgeluisterd. Ook op het politiebureau van Maastricht gebeurt dit, zo vertellen bronnen aan Panorama. Als de verdachte moeder Gremira S. na een verhoor door de recherche wordt teruggebracht naar een politiecel in het arrestantenverblijf, blijkt er op dat moment een vechtpartij aan de gang te zijn. Deze is echter in scène gezet. Gremira S. krijgt daarom het verzoek van de politie om even snel in een andere ruimte plaats te nemen. Opvallend genoeg treft zij daar ‘toevallig’ haar eveneens verdachte moeder.

Het tweetal wordt hier in het geheim afgeluisterd en met een camera in de gaten gehouden. De inzet van bijzondere opsporingsmiddelen is natuurlijk om de bewijslast rond te krijgen over wat er precies met de Heerlense baby in de tussenwoning is gebeurd. Zijn vader en moeder ontkennen echter ten stelligste het kind iets te hebben aangedaan.

Justitie gelooft dit niet en legt het tweetal onder andere doodslag ten laste. Jordi en Gremira zijn overigens, net als de verdachte oma, wel al geruime tijd weer op vrije voeten. Het is nog altijd wachten op een rapport van het NFI over de precieze toedracht.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.