Bier, schnapps en steekwonden: de Noord-Hollandse campingmoord

Vick werd in 1995 door het gerechtshof veroordeeld voor het doodsteken van zijn stiefschoonvader, enkel en alleen op basis van zijn bekentenissen. Hij kreeg vijf jaar celstraf opgelegd, waarvan hij er drie uitzat. Nu, bijna dertig jaar later, is de Duitser alsnog vrijgesproken. Dit nadat zijn verklaringen door een rechtspsycholoog zijn onderzocht en het hof zijn bekentenissen nu als 'vals' en 'onbetrouwbaar' bestempelt.

Maar wat is er nou precies gebeurd op die camping? Nadat er in 2020 nieuwe aanwijzingen boven water kwamen die erop wezen dat de dader mogelijk iemand anders was, dook Bram Endedijk namens Panorama in deze zaak. Uit de editie van 5 augustus 2020:

De Noord-Hollandse campingmoord

Midden jaren negentig loopt een avondje drinken van een Duitse vriendengroep op een Nederlandse camping totaal uit de hand. De ochtend erna ligt de 42-jarige Peter Teschke doodgestoken voor zijn tent. Zijn schoonzoon wordt veroordeeld, maar die strijdt ruim 25 jaar later nog steeds tegen dat vonnis (Frank is inmiddels dus vrijgesproken). Er zijn nu nieuwe aanwijzingen dat de dader mogelijk iemand anders is: een man uit dezelfde vriendengroep.

“Dat Gunther Peter heeft vermoord, maar dat hij nog niet in de gevangenis zit.” Uit het dagboek van Jessica, januari 1995

Het is een verklaring, opgeschreven met balpen, in het Duits, in een dagboek uit midden jaren negentig.

Toch kan die verklaring er wellicht mede voor zorgen dat er een Nederlandse gerechtelijke dwaling aan het licht komt. Het gaat om de veroordeling van Frank Vick, uit het Duitse Bottrop, die midden jaren negentig werd veroordeeld voor de moord op zijn schoonvader, die doodgestoken werd gevonden voor zijn tent in het Noord- Hollandse Petten. Frank Vick zegt nog altijd onschuldig te zijn. Onschuldig aan de campingmoord van Petten. “Ik heb in 1994 bekend dat ik mijn schoonvader heb vermoord,” zegt Vick. “Maar ik heb het niet gedaan. Ik ben onschuldig.”

Twee steekwonden

Het is zomer, en 2 juli 1994 belooft een knalhete dag te worden. Maximumtemperatuur van dertig graden, geen druppeltje neerslag, de zon zal vrijwel de hele dag in de lucht te zien zijn. Ideaal voor een camping, tegen de duinen aan, zoals camping Corfwater in het Noord- Hollandse Petten. Maar die dag zal er over de kampeerplekken de schaduw van de dood komen te hangen.

Als de zon een halfuurtje op is, om 06.01 uur, draait de campinghouder naar 0611, het alarmnummer. De agent noteert:

“Zwaargewonde of reeds overleden man ligt nabij camping Corfwater.” De politie gaat er meteen op af. Op veld G van de camping staan twee tenten. Voor de grootste ligt een man, die duidelijk dood is, tegen een windscherm aan. Hij heeft twee steekwonden, en zijn hemd is aan de voorzijde gescheurd en doordrenkt met bloed. Het is Klaus Peter Teschke, uit het Duitse Bottrop, 42 jaar oud. Hij was in Nederland op vakantie met een vriendengroep: drie mannen en twee vrouwen, allemaal Duitsers. Een van hen is Frank Vick, de schoonzoon van het slachtoffer. Hij moet zijn vriendin gaan bellen dat haar vader dood is, vermoord. Frank Vick wordt uiteindelijk veroordeeld voor de moord op zijn schoonvader. Hij krijgt vijf jaar cel. Maar Frank roept al jaren dat hij het niet heeft gedaan. En er zijn nu nieuwe aanwijzingen dat de dader mogelijk iemand anders is, dat de Nederlandse politie fouten heeft gemaakt in het onderzoek. Wie Peter Teschke dan vermoord heeft? Het lijkt erop dat het gaat om iemand uit dezelfde Duitse vriendengroep.

FRANK VICK: ‘IK HEB IN 1994 BEKEND DAT IK MIJN SCHOONVADER HEB VERMOORD. MAAR IK HEB HET NIET GEDAAN. IK BEN ONSCHULDIG’

Op vakantie naar de Hollandse kust. Dat was het idee van het groepje Duitsers dat op 1 juli vertrekt richting Nederland. De sfeer zit er goed in. De groep van zes mensen rijdt met twee auto’s naar het kleine landje met al dat water eromheen. Peter Teschke gaat op weg naar de Nederlandse camping met zijn schoonzoon Frank Vick. Daarnaast is er een stelletje mee op reis, Andreas en Marion. Ook Marions dochter Jessica is erbij. De laatste man in het gezelschap is Gunther L. Vakantie betekent drinken. Althans, daar lijkt het op, want gedronken wordt er die avond. Nadat de tent is opgezet, loopt iedereen behalve Peter Teschke naar het dorp, eerst nog richting de snackbar, voor een goede bodem. Als de friettent dicht blijkt te zijn, gaat het gezelschap met een lege maag rondom de campingtafel zitten. Dan maar bier en schnaps. Het wordt een met alcohol doordrenkte nacht. De een na de ander gaat naar bed, slapen. En als de nacht verdwijnt, is Peter Teschke dood.

Wat is er gebeurd op die met alcohol doordrenkte campingavond? En wie heeft Peter Teschke vermoord? De politie begint al snel met het opnemen van de verklaringen. Daaruit blijkt dat het Frank Vick is die als laatste samen met zijn schoonvader is blijven drinken. Daarna verklaart in ieder geval niemand Peter Teschke meer in leven te hebben gezien.

In broek gepoept

De politie verhoort tijdens die warme julidagen zo’n beetje de hele camping. Het blijkt een krankzinnige campingavond te zijn geweest, waar een groot aantal Duitsers ladderzat is geworden. Uit de verklaring die Gunther L. aflegt blijkt bijvoorbeeld dat hij zo dronken was dat hij de ochtend erna in zijn broek heeft gepoept. Volgens Gunther komt dat omdat hij altijd last van diarree krijgt als hij drinkt.

“Ik ben richting de washokken gegaan,” zegt Gunther er zelf over tegen de politie. “Halverwege deed ik het in mijn broek.

Ik heb toen in de toiletten mijn onderbroek uitgetrokken en doorgespoeld via het afvoerkanaal.” Als hij terugloopt komt hij Marion en Jessica tegen, twee van zijn Duitse reisgenoten. Ze lopen terug naar de tent en zien daar Peter Teschke liggen, tegen het windscherm.

Er wordt gezegd dat Peter wakker moet worden, omdat het licht is. Kort daarna schreeuwt Marion: “Peter is koud, Peter is dood.”

Is er iets opgevallen die nacht wat de moord op de Duitser kan verklaren?

Met die vraag in het achterhoofd worden meerdere campinggangers bevraagd.

En dan valt er iets op. Twee mensen verklaren dat er een man zich nogal vreemd heeft gedragen die nacht, in het toiletgebouw. Tegen een tiener roept de man: “Ze achtervolgen me allemaal!”

De tiener voegt later nog iets aan zijn verklaring toe. Hij heeft namelijk gezien dat de man in de toiletruimte een mes in zijn hand had, met een lemmet van tien centimeter. Hij vertelt dat hij de hand van de man ziet trillen, met het mes erin. De jonge Duitse campingbezoeker wijst vervolgens naar een foto van Gunther en zegt: “Dat is hem.”

Het is voor de Nederlandse politie net allemaal te toevallig, en een dag na het ontdekken van de dode Peter Teschke wordt Gunther L. opgepakt. Hij ontkent iedere betrokkenheid. Dat hij zich vreemd heeft gedragen komt voornamelijk doordat hij zoveel had gezopen, zegt Gunther tegen de politie. Gunthers reisgenoten krijgen van de politie te horen dat ze het land niet mogen verlaten. Dat is nogal een opgave, omdat ze hebben gerekend op een kort verblijf in Nederland. De Duitse enclave blijft die dagen verward achter in Nederland, waar ze worden ondergebracht in een pension. De eerste nacht van hun vakantie heeft een van hen het leven gekost, en een ander zit nu in een politiecel. Het is een shock. Wat gebeurt hier allemaal?

Ogen dicht

Maar dan krijgt de zaak nog een vreemdere wending. De schoonzoon van het slachtoffer, Frank Vick, zo vertelt hij aan meerdere van zijn reisgenoten, heeft kort na de moord een vreemde droom gehad. In die droom zat hij op een stoel naast Peter en stak hij met een mes in op zijn schoonvader. Ook vertelt hij dat hij heeft gedroomd dat hij is gevallen en toen zijn schoonvader heeft neergestoken. De politie vertrouwt het niet. Is dit niet gewoon een bekentenis?

Er volgt onderzoek, wat heeft Frank Vick die nacht allemaal gedaan? Hij was immers de laatste die naast Peter Teschke zat te drinken. Al snel blijkt dat ook Frank, net als de inmiddels gearresteerde Gunther, die nacht naar het toiletgebouw is gegaan. Toen hij terugkwam zag hij zijn schoonvader voor de tent liggen, maar hij trok de conclusie dat Peter sliep. Daarna is Frank Vick verder gaan slapen in zijn auto, vertelt hij aan de Nederlandse agenten. Als de politie hoort van de droom van Frank, wordt ook hij aangehouden, op 4 juli 1994.

Al snel wordt hij verhoord, en die dagen legt hij, blijkt achteraf, cruciale verklaringen af bij de Nederlandse politie. Eerst zegt Frank Vick nog niet meer precies te weten wat er nu die nacht gebeurd is. Maar hij gaat daarna dingen invullen, zo stelt hij bijvoorbeeld dat zijn schoonvader hem ‘misschien wel heeft bedreigd’ en hij daarom boos op hem was. Hij kan zich ook voorstellen dat hij Peter Teschke heeft doodgestoken, en op dat moment niet wist wat hij deed. “Ik ben intussen overtuigd dat ik het gedaan heb,” zegt Frank Vick op een gegeven moment tegen de politie, maar hij weet niet waarom.

Dan volgt een passage die toch wel heel erg op een bekentenis lijkt. Er wordt aan Frank Vick gevraagd of hij het moment kan beschrijven dat hij aan het steken is.

“Het was ongeveer alsof ik daarvoor de ogen dicht had gehad en plotseling wakker geworden ben en gezien heb wat ik deed,” beschrijft hij zijn bewustzijn tegen de verhoorders. Als de verhoorders vragen hoe hij het zag dat hij Peter had gestoken, zegt Frank: “Ik had bloed aan het mes en ook aan de handen, ergens werd mij duidelijk dat ik iets gedaan had wat ik niet had moeten doen.”

Maar in de verhoren laat Frank Vick ook veel twijfels doorklinken. Hij plaatst kanttekeningen, zegt dat hij twijfelt over wat er nou echt is gebeurd. En of hij het wel gedaan heeft. Het is ook opvallend dat een aantal zaken niet overeenkomt met de feiten. Zo verklaart Frank uiteindelijk dat hij ‘eenmaal gestoken moet hebben’, terwijl het slachtoffer twee steekverwondingen had. Maar de politie beoordeelt zijn verklaring als een bekentenis.

Opgepakt in spanje

Het mes dat Frank heeft gebruikt voor de moord, heeft hij daarna in een wc-pot in het toiletgebouw gegooid, zo verklaart hij. Ook zijn T-shirt heeft hij daar proberen weg te maken. Onderzoek in het wcgebouw levert niks op. Wel zijn er in het dossier verklaringen te vinden over een mes. Een schoonmaker van de douche ruimte vertelt dat hij op de vroege zaterdagochtend een mes vindt, dat hij op een douchebankje legt. De politie heeft het daar alleen nooit gevonden.

De bekennende verklaringen van Frank Vick zijn goed nieuws voor Gunther. Hij wordt op vrije voeten gesteld. Het is voor het politieteam ook meteen reden om de capaciteit af te schalen. De dader is immers gepakt, want Frank Vick heeft bekend. Zaak rond, en verder. Ondanks het feit dat Frank Vick een paar dagen later zijn bekentenis alweer intrekt.

Frank komt voor de Alkmaarse rechtbank. En daar wordt hij voor de Pettense campingmoord vrijgesproken, bij gebrek aan bewijs, zijn bekennende verklaring wordt als onbetrouwbaar gezien. De Duitser vertrekt snel uit Nederland, en gaat terug naar zijn vaderland. Er volgt hoger beroep. Door het Amsterdamse hof wordt Vick op 26 oktober 1995 veroordeeld tot vijf jaar cel. Dat Frank Vick verantwoordelijk is voor de dood van Peter Teschke wordt bewezen door zijn eigen verklaringen, zo valt te lezen in het arrest van het Amsterdamse gerechtshof. Grote afwezige: Frank Vick zelf. In een handschreven brief legt hij aan de rechters uit waarom: hij heeft samen met zijn vrouw een bedrijf geopend en het bedrijfskrediet zou worden opgezegd als hij in Nederland opnieuw zou worden vastgezet. De veroordeling leidt er niet toe dat hij wordt opgepakt: Duitsland levert namelijk geen onderdanen uit. Uiteindelijk wordt hij in Spanje opgepakt tijdens zijn vakantie en zit hij bijna drie jaar van zijn straf uit.

Maar het zit Frank Vick niet lekker.

Hij is onschuldig, zo zegt hij zelf.

De droom die hij heeft gehad ziet hij al snel als ‘inbeelding’, zo schrijft hij via zijn advocaat Niels van Schaik aan Panorama. Dat Frank Vick is veroordeeld voor de moord op zijn schoonvader heeft er naar eigen zeggen flink ingehakt. Hij omschrijft de band met zijn schoonvader als ‘bijna broederlijk’. De dochter van Peter Teschke (de vrouw van Frank) en zijn schoonfamilie hebben hem altijd gesteund, zegt Frank. Zij hebben continu in zijn onschuld geloofd.

Frank Vick schrijft dat hij in de verhoren met de politie heeft ingevuld wat er gebeurd zou kunnen zijn, en daarom uiteindelijk heeft gezegd: “Ja, ik heb het gedaan.” Hij is niet naar het hoger beroep gegaan, nadat hij door de rechtbank was vrijgesproken, omdat zijn toenmalige advocaat dat adviseerde. Hij noemt dit nu ‘een fout’. Want, zo zegt hij, de veroordeling is onterecht: “Ik ben in deze zaak gewoon onschuldig. Mijn bekentenis was vals.”

Na zijn veroordeling spreekt Frank met meerdere advocaten om zijn onschuld aan te tonen, maar naar eigen zeggen zegt niemand iets voor hem te kunnen doen. In 2015 gaat hij in zee met advocaat Niels van Schaik, die samen met zijn kantoorgenoot Steven Groen en een forensisch deskundige de zaak doorlicht. Uiteindelijk wordt in 2017 de Adviescommissie afgesloten strafzaken (ACAS) aangeschreven. Dat is een wettelijke adviescommissie die voor veel veroordeelden de laatste hoop is omdat zij onderzoekt of het wenselijk is dat er nieuw onderzoek wordt gedaan. Dat kan dienen als grond van een herziening, dus het overdoen van een strafzaak. De advocaat van Frank Vick vraagt de commissie om nader onderzoek te doen naar de campingmoord. Dat is de eerste stap naar het doel van Frank Vick: dat de zaak opnieuw onder de rechter komt en dat hij dan wordt vrijgesproken.

De advocaten van Frank Vick willen ook dat de sporen van destijds opnieuw worden onderzocht, zoals kledingstukken en de tentstok. Maar dat blijkt onmogelijk, want de spullen zijn kwijt. En, zo blijkt uit het dossier, naar de verklaringen van Frank Vick is nauwelijks nader onderzoek verricht. Zo is op de kleren van Frank niet naar bloedsporen gezocht.

Nieuwe inzichten

Blijft staan een bekentenis. Maar kloppen de bekennende verklaringen van Frank Vick wel met de feiten? Of is het een droom waarin, door de indringende gebeurtenissen eerder die dag, de hersenen van Frank ’s nachts het hele gebeuren hebben moeten verwerken?

De commissie gaat in een 24 pagina’s tellend rapport, dat in september vorig jaar wordt gepubliceerd, diep op de zaak in. Het onderzoek van de politie wordt tegen het licht gehouden. Als Frank de moordenaar is, stelt de commissie, dan had het voor de hand gelegen om zijn kleren op bloed te onderzoeken. Maar nergens blijkt of dit gedaan is. Daarnaast zou het aannemelijk zijn dat als Frank zijn schoonvader heeft omgebracht er bloed moet zijn gevonden op plekken waar hij is geweest die nacht, zoals de auto en de tent. Maar daar wordt niks aangetroffen. Ook in het toiletgebouw is niet naar bloed gezocht. En, zo schrijft de ACAS, de wijze waarop de verhoorders met de eventuele geheugengaten van Frank Vick zijn omgegaan is ‘onverstandig’. De verhoorders hebben Frank op veel momenten onder druk gezet, stelt de commissie, en dat ging soms zelfs gepaard met misinformatie. Zo zegt een verhoorder: “Wat vind je ervan als ik tegen jou zeg, dat jij gezien bent?” Er is nader onderzoek nodig naar de kwaliteit en de context van het verhoor van Frank Vick, schrijft de ACAS in het advies. De commissie schrijft over ‘potentieel onveilige veroordelingen’: namelijk zaken waarbij forensisch bewijs afwezig is, de dader wordt niet veroordeeld op basis van sporen, maar dat iemand grotendeels beoordeeld wordt op basis van een bekennende verklaring. Zo’n verklaring roept in deze tijd, met nieuwe inzichten, twijfels op.

Drie bekentenissen

Maar er is meer. Enige tijd na de dood van Peter Teschke zouden meerdere bekenden van Gunther L. van hem hebben gehoord dat hij Peter heeft vermoord. Een van de reisgenoten schrijft in haar dagboek in 1995 zelfs dat ‘Gunther Peter heeft vermoord, maar dat hij nog niet in de gevangenis zit’. Daarnaast wordt de vrouw van Frank Vick benaderd door drie personen tegenover wie Gunther L. een bekentenis zou hebben afgelegd. Een van hen zou dit van Gunther gehoord hebben in een kroeg, twee anderen spraken hierover met hem in een tuin. Drie mensen dus, die vertellen dat Gunther L. aan hen heeft verteld dat hij degene was die Peter Teschke heeft vermoord. Aan deze mensen is gevraagd of ze kort op papier willen zetten wat ze gehoord hebben van Gunther, en ze willen hierover ook door een Duitse of Nederlandse rechter gehoord worden.

Er is wel een probleem met de verklaringen die in de richting van Gunther L. wijzen. De Duitser leeft niet meer, in 2009 overleed hij. Dus de verhalen kunnen niet meer tegengesproken worden. En, bij een eerder verzoek om herziening werden de verklaringen ook ingebracht door de toenmalige advocaat van Frank Vick. Maar, zo zegt Niels van Schaik, dat was een andere tijd. “Tegenwoordig bestaat de mogelijkheid om nader onderzoek te verzoeken, dus het verzoek te doen om de getuigen te horen. Daarom zien wij absoluut mogelijkheden dat deze zaak opnieuw voor de rechter zal gaan komen.”

Wat er in die nacht vol dronkenschap nu precies gebeurd is, dat weet Frank Vick ook niet goed. “Ik weet niet zeker wie het gedaan heeft, maar er wijst veel in de richting van Gunther L.”

Voor advocaat Niels van Schaik is het duidelijk: deze zaak heeft alle kenmerken van een gerechtelijke dwaling, gebaseerd op een valse bekentenis. Volgens de advocaat is die tot stand gekomen na suggestieve verhoormethoden van de politie. Ook noemt hij de omstandigheden van het verhoor: dagen achtereen werd Frank urenlang bevraagd zonder de aanwezigheid van een advocaat. “Dat kan tegenwoordig niet meer, maar was in 1994 heel gebruikelijk. Wel zijn de meeste verhoren letterlijk uitgeschreven. We hebben dus een goed beeld van hoe de bekentenis van Frank tot stand is gekomen. Maar hoe vaak hij ook verklaart: zijn verhaal klopt nooit helemaal met het bewijsmateriaal. Voor mij is het duidelijk:

Frank heeft deze moord niet gepleegd.”

DAGEN ACHTEREEN WERD FRANK URENLANG BEVRAAGD ZONDER DE AANWEZIGHEID VAN EEN ADVOCAAT. ‘DAT KAN TEGENWOORDIG NIET MEER’

Zijn inmiddels 57-jarige Duitse cliënt Frank Vick hoopt slechts een ding. Dat hij op korte termijn voor een Nederlandse rechter mag verschijnen, en dat hij dan zal worden vrijgesproken van de Pettense campingmoord. “Ik weet dat ik heb gezegd dat ik het heb gedaan.

Dat heb ik gezegd omdat ik rust wilde.

Ik kon het gewoon niet meer aan en dacht dat ze achteraf toch wel zouden vaststellen dat dit niet gebeurd kon zijn en dat ik dus gewoon weer naar huis kwam. Het klinkt raar, maar ik had vertrouwen in het systeem. Rust en klaar, dat dacht ik. Maar nu wil ik nog maar een ding: rechtvaardigheid en eerherstel.”

Verantwoording

Dit verhaal is gebaseerd op het advies van de Adviescommissie afgesloten strafzaken (ACAS) en delen van het originele politiedossier.

Reactie politie en OM

De politie van de eenheid Noord-Holland verwijst in een reactie door naar het Openbaar Ministerie in dezelfde regio. Een woordvoerder van het OM Noord-Holland laat weten dat het OM niet ingaat op de zaak zolang de mogelijkheid tot een herziening bestaat.