Zien: Antwerps winkelcentrum heeft mancave voor uitgeshopte mannen

Het beeld is even herkenbaar als deprimerend: de wachtende man die zichzelf uit alle macht een houding probeert te geven bij de ingang van een damesmodezaak. In de ene hand een sigaret of smartphone, in de andere een kleurrijke verzameling plastic tassen en tasjes; de oogst van een winkelsessie die al veel te lang duurt. Alles aan hem schreeuwt om hulp, maar zijn mond zwijgt. Deemoedig brengt hij zijn offer en schikt hij zich in zijn lot. Het lot van ‘gezellig’ samen winkelen.

Elke man heeft er weleens gestaan. Ik ook.

Vroeger met een peuk, tegenwoordig met een kinderwagen. En met de smoes dat het binnen veel te druk is voor zo’n gevaarte. Waar winkelen voor veel vrouwen de ultieme vrijetijdsbesteding is, is het voor veel mannen nog altijd een noodzakelijk kwaad. Hetzij omdat je echt een spijkerbroek nodig hebt, hetzij omdat je de volgende dag zonder gezeik naar de voetbal wil. De laatste ‘Winkel-belevings-Enquête’ van Shopping Center Wijnegem, de grootste overdekte shoppingmall van de Benelux, aan de rand van Antwerpen, bevestigt dat beeld. De duur van een ideale winkelsessie is voor de meeste ondervraagde vrouwen vier á vijf uur, zo blijkt uit de enquête, terwijl het merendeel van hun mannen aangaf er het liefst na een uur al mee op te houden. Het gevolg is een onvermijdelijk compromis: de man die het iets langer rekt dan hij eigenlijk wil, en de vrouw die er, overmand door schuldgevoelens, veel eerder de brui aan geeft dan ze eigenlijk wil.

Aapjes kijken

Dat zette ze daar in Wijnegem, waar ze zowel de man als de vrouw het liefst zo lang mogelijk binnen de schuifdeuren van het winkelcentrum houden, aan het denken. Hoe maak je het voor beide partijen langer leuk? De uitkomst: een mancave pal tussen de modewinkels. En niet zomaar een mancave, nee, meteen maar de grootste mancave ter wereld. Een walhalla van 240 vierkante meter met alles wat het moe gewinkelde mannenhart begeert: drie biljarttafels (pool en Russisch, in het Vlaams ook wel toppenbiljart genoemd), twee shotterbakskes (in het Nederlands: tafelvoetbalspellen), een dartbord, een Playstation 4 met kolossaal scherm, een paar luie loungebanken, gratis wifi, sport op tv, een adembenemend uitzicht (op de McDonald’s) en natuurlijk: bier.

Wanneer ik in het immense winkeldoolhof, op vrijdagmiddag en aan het begin van de wekelijkse koopavond, The Hub (van het Engelse husband) eindelijk in het vizier krijg, voel ik mij lichtelijk bezwaard. Het voelt toch een beetje als aapjes kijken. Als lachen om lotgenoten. Als leedvermaak. Maar dat gevoel wordt bij binnenkomst al snel weggenomen door de aanblik van twee biljartende klanten: een man en een vrouw. Een vróuw!

“Dat gebeurt ook,” zegt shoppingcentrummanager Katrien Geysen met wie ik een afspraak heb. “Gelukkig wel.”

‘ATTENTIE, ATTENTIE, WIL DE VROUW VAN BART HAAR ECHTGENOOT ZO SNEL MOGELIJK KOMEN AFHALEN IN DE MANCAVE? HIJ IS KLAAR MET BILJARTEN, ZIJN BIER IS OP EN HIJ WIL NAAR HUIS...’

Wat de goedlachse blondine en geestelijk moeder van The Hub betreft zijn vrouwen in de mancave even welkom als mannen. Aanvankelijk kreeg ze na de aankondiging van haar plannen half België over zich heen. In tijden van toenemend seksisme vonden critici haar idee een ‘stuitend voorbeeld van schaamteloze gender-stereotypering’ en ‘een belediging voor de intelligentie van beide seksen’. Gekscherend werd de nog niet bestaande mancave al vergeleken met de ballenbak van IKEA, een plek waar ouders hun kinderen dumpen wanneer hun gezeur onuitstaanbare vormen aanneemt. Op een soortgelijke manier konden vrouwen hun bokkende partners straks tijdelijk stallen in een mancave: een ballenbak voor mannen. ‘Attentie, attentie, wil de vrouw van Bart haar echtgenoot zo snel mogelijk komen afhalen in de mancave? Hij is klaar met biljarten, zijn bier is op en hij wil naar huis...’

Bolleke De Koninck

Nu The Hub een maand open is, lijkt die kritiek grotendeels verstomd. Volgens Katrien zijn de reacties inmiddels louter positief. Op Twitter schreef iemand: ‘Is het mogelijk om Shopping Center Wijnegem te nomineren voor de Nobelprijs voor de Vrede? Mijn huwelijk is nog nooit zo goed geweest!’

Revolutionair is het idee van een mancave in een shoppingmall niet. In Amerika en China bestaan ze al langer, zij het op kleinere schaal en in ons eigen Utrecht opende in 2014 een soortgelijk toevluchtsoord voor mannen zijn deuren.

“We worden dagelijks gedomineerd en gekleineerd door vrouwen. Het is werkelijk geniaal en schitterend dat er eindelijk een plek voor mannen is in Hoog Catharijne,” sprak Maxim Hartman, Man des Vaderlands, destijds terwijl hij geflankeerd door een paar appetijtelijke dames juichend het lint doorknipte.

Maar Nederlands eerste en enige shopping-mancave bleek geen lang leven beschoren. Om onbekende redenen werd nog geen twee jaar later de stekker eruit getrokken. Dat laatste ziet manager Katrien in Wijnegem niet snel gebeuren. Er is een testcase-fase van minimaal een jaar en als de klandizie ook maar enigszins lijkt op die van de eerste weken, dan is de The Hub wat haar betreft een blijvertje. Bovendien heeft haar project de zegen van grote merken als Philips, Coca-Cola, Duvel en telecombedrijf Proximus, die het experiment als een interessante proeftuin zien en de aanwezige mannen als gewillige proefkonijnen. Dat laatste is tegelijkertijd ook een zwakte, bedenk ik, wanneer Katrien vertrokken is en ik met een ‘bolleke’ De Koninck in mijn hand The Hub eens goed in mij opneem.

De grot ziet er wat mij betreft iets te gelikt uit. Alsof je in een showroom zit te zuipen. Eerlijk is eerlijk, om de sfeer van een comfortabele mancave te benaderen zal eerst de nieuwigheid er van af moeten, maar de aanwezigheid van zoveel commercie (Duvel, shopping never tasted this good!) komt het onbekommerd ontspannen niet ten goede. Dat idee wordt nog gevoed door de prijzen. Wie hier een middagje doorbrengt is zo mogelijk nog duurder uit dan zijn winkelende partner. Een cola: 3 euro. Een biertje: 3 euro 20. Een potje poolen of tafelvoetballen: 2 euro. Als alles aan alle kanten wordt gesponsord, waarom merk je dat dan wel aan de schreeuwerige reclame-uitingen, maar niet aan de rekening? Maar die vraag durf ik in België niet hardop te stellen. Onze reputatie van zuinige ‘Ollanders’ is hier al hardnekkig genoeg.

Mooie tv’s

Bij het elektronische dartbord tref ik de 50-jarige Peet Francois uit Schoten, met zijn schoonzoon Kevin Van Wolput. De vraag hoe lang ze het hebben volgehouden, het winkelen met hun wederhelft, blijkt niet aan hen besteed. De dames zijn niet aan het winkelen, ze zijn aan het werk.

“Dus als ik het goed begrijp...” verpak ik mijn vraag voorzichtig, “als ik het goed begrijp zijn jullie vandaag op je vrije dag en uit vrije wil, zonder vrouwen naar het winkelcentrum gekomen?”

“Zo is het ja,” lacht Peet.

Het is zijn tweede bezoek aan The Hub. De eerste keer was uit nieuwsgierigheid, de Vlaamse media stonden er vol mee, en hij werd niet teleurgesteld. Toch is hij niet het soort man waarvoor het concept is uitgevonden. Peet is een van de spaarzame kerels die winkelen met zijn vrouw daadwerkelijk leuk vindt. Desondanks is hij vol lof. “Ik ken geen café in Antwerpen waar zulke mooie tv’s hangen,” zegt hij. Enig nadeel vindt hij dat ze dezelfde openingstijden hanteren als de winkels. “Ge kunt hier ’s avonds dus nooit eens op zo’n mooi scherm naar d’n FC Antwerp kijken.”

Ook zijn schoonzoon Kevin is onder de indruk. Hij is hier voor het eerst maar verheugt zich nu al op de eerst volgende keer dat zijn vrouw hem voorstelt weer eens een middag te gaan winkelen. De komst van The Hub is voor hem absoluut een reden om eens wat vaker mee te gaan naar het winkelcentrum, zegt hij.

Hij sluit zelfs niet uit dat hij voor het eerst in zijn leven zelf het idee oppert, lacht hij.

Verderop in de mancave, bij een van de pooltafels vormen Carlo De Peuter en zijn twee kleinzoons Seppe en Robbe Wackerghom uit Mortsel het levende bewijs dat winkelen geen uren hoeft te duren. Onder een tafel vol bier staat een verzameling plastic tassen met daarin fonkelnieuwe spijkerbroeken, winterjassen, T-shirts en capuchon-truien. De indrukwekkende oogst van slecht één uurtje effectief winkelen. Vroeger waren ze daarna aangewezen op een van de sfeerloze koffiecorners of andere prefab horeca-gelegenheden waar ze geduldig hun tijd uitzaten, vertelt opa, maar dat is verleden tijd. Terwijl hun vrouwen ergens in het kolossale winkelcentrum nog eindeloos aan het wikken, wegen en passen zijn, heeft het vrolijke trio zich na gedane zaken comfortabel in The Hub verschanst.

Bij het verlaten van ’s werelds grootste mancave, om acht uur ’s avonds, een uur voordat Shopping Center Wijnegem haar deuren sluit, is de tent nog altijd goed gevuld. Ondanks de aanvankelijke scepsis valt het experiment duidelijk in goede aarde. Hoogste tijd dat iemand in Nederland het idee ook weer eens nieuw leven inblaast. Ik kan mij niet herinneren dat ik een winkelcentrum ooit zó goedgehumeurd verliet. Al tref ik bij de deur helaas niet het tafereel aan waar ik al die tijd stiekem op hoopte: wachtende vrouwen, met handen vol plastic tassen, die uit alle macht proberen zichzelf een houding te geven.