Zomaar drie reacties uit het commentaar van de Panora-ma-jury. Eén: “Ik vind deze helemaal niks.” Twee: “Deze smaakt echt geweldig.” Drie:
“Je komt hier aan de binnenkant net zo weinig vlees tegen als mooie vrouwen op een naaktstrand.”
Ja, het is een serieuze zaak, deze test. Maar eerlijk is eerlijk: dat nieuws over die fusie van de fabrikanten is natuurlijk niet de enige aanleiding. De redactie van Panorama is er niet vies van gratis kroketten te eten onder werktijd. Maar goed, we leggen toch even uit hoe het precies zit met de fusie.
De producenten Van Dobben, Kwekkeboom en Mora willen graag met elkaar fuseren, maar de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) ligt dwars. De fusie zou kunnen leiden tot hogere prijzen, minder keuze en minder kwaliteit. En daar wordt de kroketliefhebber de dupe van. Oftewel: de fusie gaat voorlopig niet door.
Mora is de slankste
U zult begrijpen dat het niet moeilijk is geweest om vrijwilligers voor de jury te vinden. Zeven ervaren, kritische en enthousiaste mannen stellen zich maar al te graag beschikbaar om ’s middags drie warme kroketten in hun mond te stoppen. Het zijn hoofdredacteur Frans Lomans, de chefs redactie Vico Olling en Peter van de Kraats, verslaggever Jochem Davidse, eindredacteur Ger Laan, artdirector Jan Willem Bijl en technisch eindredacteur Aren Heinen. Echte deskundigen, zo zal later blijken, die het merkwaardige talent bezitten om in een flits van een seconde, zonder ook maar één hapje te proeven, de Morakroket kunnen onderscheiden van die van Kwekkeboom. Of die de snack uitgebreid ontleden en vervolgens met de verrassende conclusie komen dat ‘het stukjes bevat waar je tanden op terugveren’. Jawel, het lijkt wel wetenschap.
Terwijl het frituurvet in de kantine van Panorama nog pruttelt, beginnen de juryleden alvast aan de voorbeschouwing.
Lomans: “De Van Dobben is de meest overschatte kroket van Nederland.”
Van de Kraats: “Het maakt allemaal geen reet uit, joh.”
Davidse: “Van Dobben is een kutkroket.” Lomans: “Er bestaan geen kutkroketten.” Davidse: “Jawel, hij is gewoon smerig.” Bijl: “Ze smaken volgens mij allemaal hetzelfde, hoor.”
Heinen: “Ik zwéér bij de Febo-kroket.” Bijl: “Ik heb gelezen dat die van de Lidl het lekkerst is.”
Zo gaat het nog een tijdje door. Zelfs voordat er ook nog maar één kroket op tafel ligt, voorspelt de jury dat Mora gaat winnen. De mannen kunnen die ook moeiteloos herkennen aan de buitenkant. Mora is de slankste van de drie.
Die pik je er zo uit, aldus de deskundigen. Tja, als zij het zeggen...
Ho! Wacht! Daar komen ze. Jaja, drie schalen met kroketten van Kwekkeboom, Van Dobben en Mora. Ze liggen verstopt onder folie en de juryleden mogen niet weten welk merk op welke schaal ligt.
De mannen raken ongeduldig en willen de folie er het liefst meteen afscheuren, maar dat mag niet. Een van hen moet de glazen water en de borden nog uit de keuken halen. Geloof het of niet, er liggen zelfs lepels op tafel... Snel worden de officiële regels doorgenomen. De juryleden proeven kroket voor kroket en delen na afloop de cijfers uit, als ze alle merken hebben geproefd. ‘Smaakvervuilers’ als mosterd, mayonaise en frisdrank zijn absoluut verboden. En de naam van de kroket wordt pas bekendgemaakt als alle cijfers binnen zijn. Officieel weten de deskundigen dus niet welke kroket ze proeven, maar ja, dat is officieel, hè.
‘Je komt hier net zo weinig vlees tegen als mooie vrouwen op een naaktstrand’
Even de maat nemen
Even later is hét moment aangebroken. De folie mag eraf. Hoppa, daar komen de kroketten tevoorschijn. In één oogopslag weten de deskundigen genoeg. Nog voordat de folies zijn weggegooid, hebben zij hun gedoodverfde favoriet er al tussenuit gepikt. “Die dáár is Mora,” klinkt het in koor. En meteen daarna:
“Dat is Van Dobben.” Het zijn constateringen die niemand in twijfel trekt en die achteraf nog blijken te kloppen ook. Maar hoewel ze het vooralsnog unaniem met elkaar eens zijn, hebben de juryleden een geheel eigen manier van beoordelen. Neem panellid Bijl. Hij heeft een liniaal meegenomen (‘size does matter’) en tovert zelfs een loep tevoorschijn. Zodra de eerste ronde begint, zet hij zijn loep tegen zijn oog en bestudeert hij de kroket uitvoerig. Het blijft onduidelijk waar hij precies op let, maar dat hij uiterst precies te werk gaat, is een ding dat zeker is. Medejurylid Van de Kraats blijkt eveneens over een unieke methode te beschikken. Hij breekt de kroket door- midden en schraapt de ragout er met een lepel uit. Tot nu toe is hij de enige die gebruikmaakt van de lepel.
Hij kijkt erg tevreden.
Ook de andere mannen smullen zichtbaar van de Mora-kroket. Ze zijn lovend over de kwaliteit. Vooral de draadjes vallen erg in de smaak. “Ge-wel-dig,” is een van de reacties. Andere commentaren zijn: ‘smaakt goed’ en ‘ongekend lekker’. Ja, deze kroket scoort punten. Panellid Davidse is zelfs zo enthousiast dat hij zegt: “Ik vrees dat we het beste al hebben gehad.”
Chemisch en zurig
Zodra iedereen de Mora-kroket naar binnen heeft gewerkt, begint de tweede ronde. Iedereen krijgt zonder het te weten een Van Dobben en het hele spel begint weer opnieuw. Dit keer valt vooral de originele stijl van jurylid Heinen op. Hij brengt de kroket naar zijn neus en ruikt er eens flink aan. Geur is blijkbaar een belangrijk aandachtspunt voor hem. De andere mannen proberen de Van Dobben ondertussen gretig naar binnen te schuiven, maar dat is moeilijker dan gedacht. Hij breekt. Iedereen is het erover eens dat dit een groot minpunt is; jurylid Olling komt meteen met deskundig commentaar:
“Deze moet je op een broodje eten. Niet uit de hand.” Ook de smaak valt vies tegen. Je kunt hier nauwelijks een voldoende voor geven, is het overheersende gevoel. Veel te chemisch. Zurig. Nee, jurylid Bijl krijgt deze kroket echt niet weg. Hij laat hem liggen en wacht op de volgende ronde.
Davidse zegt daarentegen: “Er zitten genoeg smerige stukjes in, maar ik vreet stug door.”
Hij ligt goed in de hand
Na wat slokken water is de Kwekkeboom aan de beurt. Vanwege het fiasco met de Van Dobben, die veel te snel kapotging, neemt Davidse de proef op de som. Hij pakt de Kwekkeboom vast en knijpt er zachtjes in. Tot zijn blijdschap blijkt de kroket sterk genoeg en breekt hij niet. Prima, oordeelt Davidse, hij ligt goed in de hand. Hij voelt het beste van alle drie. Jurylid Laan moppert dat er wel érg veel stukken vlees in zitten. Bijl is het daar na een grondige analyse niet mee eens. “Moet je eens kijken! Ik zit al op de helft en ik heb nog geen vlees gezien. De inhoud van deze kroket is totaal niet goed verdeeld.”
Het algemene oordeel luidt dat de Kwekkeboom veel beter is dan de Van Dobben, maar minder dan die van Mora. En dan te bedenken dat de juryleden officieel nog steeds niet weten welke kroket op welke schaal ligt.
Maar daar komt vanaf nu verandering in. Het is tijd voor de onthulling. Op de onderkant van elke schaal staat geschreven welke kroket erop heeft gelegen. Een van de juryleden tilt een schaal op, hangt zijn hoofd eronder en ziet dat de eerste geproefde kroket, die gemiddeld met een 8,6 is beoordeeld, inderdaad van Mora is. Alle panelleden zijn door het dolle heen. Ze geven de kroket zelfs een applaus. Het is duidelijk dat Mora de winnaar van de test is geworden.
Prima van smaak, alleen jammer dat ie aan de kleine kant is, maar verder helemaal top.
Van Dobben daarentegen komt er minder goed vanaf. Die krijgt maar net een voldoende: een 5,6. “Boeeeeeeh,” roepen de juryleden. Van Dobben is absoluut niet lekker als je hem vergelijkt met de andere twee merken, zo is hun oordeel. Een terechte laatste plaats dus. En de Kwekkeboom krijgt gemiddeld een 8. Een prima kroket, maar net iets minder dan die van Mora. Terug naar de fusie, want dat blijft de aanleiding voor deze test, tenslotte. Volgens de jury is een fusie absoluut geen goed idee. Daarvoor ligt de kwaliteit van de kroketten veel te ver uit elkaar. Moet je je voorstellen dat Kwekkeboom opeens niet lekker in de hand meer ligt. Of dat de Mora-kroket net zo slap wordt als die van Van Dobben. Dat schiet niet op. Nee, gewoon houden zoals het is.
Of zoals jurylid Davidse zegt: “Ajax fuseert toch ook niet met Cambuur?”
Met dank aan Sodexo Hoofddorp
- Sander Boer