De wilde haren van John McAfee: dealer, gangster én virusbestrijder

Thuiswerkdag 9579. Althans, zo voelt het inmiddels. Haartjes gekamd, overhemd voorbeeldig, joggingbroek toe aan de bonte was. Even voor negenen. Vlug de weeïge ontbijtyoghurt wegspoelen met een bak koffie en vervolgens de laptop openklappen. Aan de slag na het ritueel knakken van de vingers. Hopelijk over een uur of acht weer een werkdag dichterbij dat vaccin.

U hebt nog geen drie e-mailtjes kunnen beantwoorden voordat een rood met grijs venstertje, rechts onderin het scherm, uw focus ruw verstoort. De strekking is veelal hetzelfde. Er is een of ander abonnement verlopen, u surft niet langer veilig op het wereldwijde web en/ of uw computer loopt risico ten prooi te vallen aan virussen, hackers en ander griezelig internetgespuis.

Het lijdt geen twijfel dat in ieder geval een deel van u, onze geliefde lezers, dergelijke meldingen herkennen zal. De afzender: McAfee Corp. Met een omzet van ruim 2,6 miljard dollar in 2019 en grofweg 7000 werknemers is dit in het Californische Santa Clara gevestigde, maar wereldwijd opererende bedrijf een van de internationale marktleiders als het op de veiligheid van computers en computernetwerken aankomt. Ook in ons land.

De in 1987 als McAfee Associates, Inc. opgerichte onderneming is de creatie van John McAfee. Een visionair, een avonturier, een veroordeelde crimineel, het (uit de kluiten gewassen) lijdend onderwerp van een documentaire à la Netflix-hit Tiger King – namelijk Gringo: The Dangerous Life of John McAfee (2016) – en bovenal een uitermate bijzondere verschijning. Lang verhaal kort: hoogstwaarschijnlijk niet precies het leven dat velen achter de ontwikkelaar van antivirussoftware zullen zoeken. Kort verhaal wat langer: sla samen met ons de schelmenroman die McAfees leven is open.

Vroeg met pensioen

John David McAfee ziet in september 1945 het leven in Cinderford, een slaperig stadje in het Engelse Gloucestershire. Zijn vader is een op een nabijgelegen legerbasis gestationeerde Amerikaanse militair, zijn Britse moeder is werkzaam bij een bank. Kort na zijn geboorte verruilen de McAfees het Engelse platteland voor de Amerikaanse staat Virginia, waar John opgroeit.

In het gezin is alles verre van koek en ei: Johns vader is verslaafd aan drank en beschikt over losse handjes. Regelmatig slaat hij zijn echtgenoot en jonge zoontje aan gort. Als John 15 jaar oud is, pleegt z’n vader zelfmoord – een gebeurtenis die McAfee tot op de dag van vandaag kwelt. In december 2012 zegt hij in gesprek met het Amerikaanse tijdschrift Wired dat de suïcide van zijn vader het eerste is dat ’s ochtends door zijn hoofd schiet en voorts aan de wieg staat van zijn constante wantrouwen jegens alles en iedereen.

Weer even terug naar Johns jeugd. De jonge Amerikaan met Britse wortels bezit een handelsgeest: in zijn studentenjaren verdient hij al een kapitaal aan het van deur tot deur verkopen van tijdschriften. Eind jaren 60 studeert hij aan een universiteit in Virginia af in wiskunde, waarna hij de kans krijgt te promoveren. Die kans verspeelt hij echter: de universiteit geeft hem de bons als blijkt dat de promovendus het bed heeft gedeeld met een bachelorstudente aan wie hij lesgeeft. McAfee zit niet bij de pakken neer en verkast naar Silicon Valley, waar hij achtereenvolgens werkzaam is voor gerenommeerde organisaties en bedrijven als Nasa, Xerox en Lockheed. In zijn tijd bij laatstgenoemde werkgever, ergens in het midden van de jaren 80, komt McAfee in aanraking met ‘Brain’: een van de eerste computervirussen, afkomstig uit Pakistan. Het op dat moment nagenoeg totaal onbekende fenomeen fascineert John. Onmiddellijk begint hij te sleutelen aan software om het virus te bestrijden.

Niet veel later start hij vanuit zijn huis in Californië McAfee Associates, Inc.: de eerste producent van antivirussoftware voor de consumentenmarkt. Een mijlpaal. Met een uitgekookte marketingstrategie weet McAfee handig in te spelen op de aan het begin van de jaren 90 alomtegenwoordige vrees voor computervirusuitbraken. Hierdoor vallen zowel particulieren als bedrijven steeds vaker terug op zijn bescherming.

Rond 1992 beveiligen talloze leden van de Fortune 500 – de door het tijdschrift Fortune jaarlijks opgestelde ranglijst van de meest succesvolle bedrijven van de Verenigde Staten – hun computersystemen met software van McAfee. Het legt hem geen windeieren: binnen luttele jaren groeit de antiviruspionier uit tot multimiljonair. Na zeven jaar verlaat de kapitein het schip echter alweer. John verkoopt zijn aandelen en trekt zich terug: het succes van zijn antivirussoftware is groot genoeg gebleken om amper 50 jaar oud al met pensioen te gaan. Helemaal uit de schijnwerpers verdwijnt McAfee weliswaar niet. Hij adviseert (en investeert in) start-ups, geeft college aan de prestigieuze Stanford University nabij San Francisco en werkt aan eigen projecten, zoals PowWow, een van de eerste chatprogramma’s. Daarnaast schrijft hij boeken over spiritualiteit en begint hij zelfs een yogaschool. Ondertussen geniet hij klaarblijkelijk met volle teugen van vrouwelijk schoon: McAfee beweert dat hij de biologische vader is van zeker 47 kinderen. Tegelijkertijd gaat hij op in een luxe leventje: villa’s, bolides, privévliegtuigen en zelfs z’n eigen vliegveldje in de woestijn van New Mexico. Niets is te gek. Totdat in 2008 de kredietcrisis toeslaat. Een jaar later schat dagblad The New York Times dat Johns vermogen is geslonken van zo’n 100 miljoen dollar tot ongeveer 4 miljoen. McAfee verkoopt hierop vrijwel al zijn bezittingen en verkast naar het in Midden-Amerika gelegen Belize, waar hij een afgelegen villa betrekt. Na enige tijd legt hij een bungalowpark aan in de jungle. Ook richt hij zich onder meer op het ontwikkelen van antibiotica, het creëren van apps en het delven van bitcoins.

Hij geniet klaarblijkelijk met volle teugen van vrouwelijk schoon: McAfee beweert dat hij de biologische vader is van zeker 47 kinderen

Lijnen coke en flessen whisky

Als student begint McAfee stevig te drinken. Johns alcoholconsumptie neemt al snel problematische vormen aan: hij is vaker laveloos dan nuchter. Tegelijkertijd komt hij in aanraking met drugs. Een van zijn eerste werkgevers ontslaat hem op staande voet nadat hij opgepakt is voor het kopen van wiet. Met een grotendeels bij elkaar gelogen cv komt hij echter snel weer aan de bak, al zou hij dank zij zijn voorliefde voor verdovende middelen ook zijn baan als programmeur bij een spoorwegmaatschappij verliezen. McAfee staat constant strak van de lsd en draait op een werkdag volledig door na een overdosis DMT, eveneens een psychedelische drug. Ongeruste collega’s treffen hem uiteindelijk schichtig en totaal in de war aan achter een afvalcontainer.

Het hachelijke avontuur laat diepe sporen na: McAfee heeft eens aangegeven geenszins zeker te zijn dat zijn complete leven na dat incident niet op slechts één grote hallucinatie berust. Het voorval weerhoudt John er echter niet van vrolijk verder te gebruiken en in 1983 kost zijn verslaving hem opnieuw een baan. De precieze reden: McAfee maakt iedere dag de ene na de andere lijn cocaïne en fles whisky soldaat achter zijn bureau –en dealt tevens coke op kantoor.

Nadat hij vervolgens overweegt er, net als zijn vader, een eind aan te maken, besluit hij in therapie te gaan. Geheel tegen zijn eigen verwachting in blijkt dat een meesterzet. Met behulp van de organisatie Anonieme Alcoholisten zegt hij de fles na bijna twee decennia drankmisbruik voorgoed vaarwel: naar verluidt heeft McAfee sindsdien nooit meer een druppel alcohol genuttigd. Definitief kappen met drugs is overigens een geheel ander verhaal. De afgelopen jaren is meermaals opgetekend dat McAfee nog altijd verknocht is aan psychedelica. Zo geeft hij enkele jaren terug op een internetforum voor drugsgebruikers aan intens te genieten van ‘badzout’ – een synthetische drug die, op de naam na, niets met werkelijk badzout te maken heeft. Vooral zijn libido zou na het snuiven van badzout torenhoog zijn. Tegelijkertijd leveren de hallucinaties hem naar eigen zeggen afgrijselijke paranoia op.

De autoriteiten in Belize verdenken de volgens hen ‘extreem paranoïde en knettergekke’ McAfee van betrokkenheid bij de moord op een Amerikaanse expat

Louche figuren

Beschut in het gebladerte van Belize leidt McAfee een op z’n zachtst gezegd merkwaardig leven. Hij trekt op met louche figuren, waaronder zware jongens. Voorts faciliteert John volgens hardnekkige geruchten prostitutie in de omgeving. In april 2012 valt een zwaarbewapende antibende-eenheid van de Belizaanse politie zijn landgoed binnen: McAfee zou drugs en wapens herbergen. Hoewel die aanklacht vervalt, heeft de Belizaanse justitie John later datzelfde jaar weer in het vizier. De autoriteiten verdenken de volgens hen ‘extreem paranoïde en knettergekke’ McAfee ditmaal van betrokkenheid bij de moord op een andere Amerikaanse expat in de regio, al ontkent hij zelf iets van doen te hebben met die zaak. Uit angst voor de volgens John hardhandige en onbetrouwbare Belizaanse politie slaat hij echter wel op de vlucht. De antiviruspionier vertrekt halsoverkop naar buurland Guatemala, waar hij politiek asiel aanvraagt. De Guatemalaanse autoriteiten slaan McAfee in de boeien, wijzen zijn asielaanvraag af en leveren hem na een stressvolle periode –waarin John volgens meerdere persbureaus een hartaanval te verduren krijgt –uit aan thuisland de Verenigde Staten. Alhier raakt hij zijn wilde haren niet kwijt. Meerdere keren haalt hij de internationale krantenkoppen door publiekelijk de antivirussoftware van McAfee af te branden.

Ook komt hij opnieuw in aanraking met justitie. De politie van Tennessee, Johns nieuwe thuisstaat, plukt de computervirusbestrijder van de weg. Hij is onder invloed van verdovende middelen en draagt daarnaast illegaal een vuurwapen. Later komt hij op vakantie in de Dominicaanse Republiek vast te zitten nadat lokale autoriteiten vermoeden dat McAfee wapens en drugs op zijn jacht verbergt. Na enkele dagen komt hij echter weer op vrije voeten.

In de tussentijd poogt John de (hernieuwde) aandacht voor zijn persoon in te zetten voor zijn politieke aspiraties. Zowel in 2016 als 2020 doet hij een gooi naar het Amerikaanse presidentschap.

In 2016 stelt hij zich eerst kandidaat namens de door hem opgerichte Cyber Party, waarna hij alsnog overstapt naar de Libertarische Partij – na de Democraten en Republikeinen een van de grotere Amerikaanse politieke partijen. In 2020 probeert hij wederom onder de vleugels van die partij de sleutels van het Witte Huis in handen te krijgen. McAfee sneuvelt in beide gevallen in de voorverkiezingen: het kandidaatschap namens de Libertarians gaat telkens aan hem voorbij. Zeker Johns 2020-campagne verloopt allesbehalve rooskleurig. Hij ziet zich in 2019 namelijk opnieuw genoodzaakt op de vlucht te slaan. Samen met zijn partner dobbert hij een tijd op zijn jacht rond in internationale wateren, omdat de Amerikaanse belastingdienst achter hem aan zou zitten. Uiteindelijk wijkt hij uit naar Spanje.

Een fascinerend avontuur

Begin oktober 2020 krijgt McAfee een bezoekje van de Spaanse autoriteiten. Gewapend met een arrestatiebevel nemen agenten de antiviruspionier mee. Wat is er aan de hand? De Amerikaanse belastingdienst wil een hartig woordje spreken met de inmiddels 75-jarige softwareontwikkelaar. Hij zou ruim 23 miljoen dollar – verdiend met onder meer het promoten van cryptomunten – niet hebben opgegeven bij de fiscus. Weinig verrassend is dat wellicht niet: McAfee beweert al sinds 2010 geen belastingaangifte meer gedaan te hebben. Desalniettemin ontkent hij de belastingfraude. De Amerikaanse justitie claimt dat John de miljoeneninkomsten heeft doorgesluisd via bankrekeningen die op andere namen staan. In totaal krijgt hij tien aanklachten aan zijn broek. Geen kattenpis. Mocht Spanje McAfee namelijk uitleveren én mocht een Amerikaanse rechter hem schuldig achten, dan zou hij zeker dertig jaar achter tralies kunnen verdwijnen.