Filemon Wesselink: 'We worden geregeerd door klungels'

Waarom wilde je een serie maken over complotdenkers?

Het was niet mijn eigen idee, maar van Pim Castelijn van productiehuis Witte Geit. In de media gaat het vaak over ‘complotten’ en ‘complotdenkers’. Het idee achter deze serie is om met die complotdenkers in gesprek te gaan. Dat zorgt voor minder verdeeldheid en daardoor leer je die mensen misschien ook beter begrijpen. Ik ben zelf in ieder geval wel anders naar ze gaan kijken. Eerst dacht ik dat complotdenkers niet zo slim waren, maar dat bleek helemaal niet waar te zijn. Complotdenkers zijn slimme mensen, minder slimme mensen, geleerde mensen, mensen met een uitkering – echt heel gemêleerd.

Moet je complotdenkers – in het bijzonder corona-ontkenners – wel een podium geven?

Sommige mensen zeggen dat corona-ontkenners het overheidsbeleid ondermijnen en je ze daarom niet aan het woord moet laten. Ik ben het daar niet mee eens. Ik ben journalist, ik ben geen verlengstuk van de overheid. Deze mensen betalen ook belasting en hebben ook het recht om hun verhaal te doen. Als je zo’n onderstroom gaat mijden, een grote groep mensen niet aan het woord laat, gaat zo’n groep radicaliseren. Misschien is het ook wel de schuld van de overheid dat er zoveel mensen zijn die zich niet gehoord voelen. Neem zo’n Toeslagenaffaire. Ik denk niet dat de slachtoffers daarvan vertrouwen hebben in de overheid.

Ben je kritischer naar de wereld gaan kijken door deze serie?

Nee, ik kijk altijd kritisch naar de wereld.

Ik begrijp alleen des te meer dat transparantie ontzettend belangrijk is voor de overheid. Je kunt beter meteen eerlijk zijn, want het komt toch wel een keer uit – dat zag je wel bij de affaire rond Mark Rutte en Pieter Omtzigt. Die kwestie heeft enorm veel schade toegebracht aan het vertrouwen in de politiek. Sommige mensen die ik in mijn serie spreek denken dat corona een complot is, maar als het een complot was geweest dan was het allemaal wel wat soepeler gegaan. We worden geregeerd door klungels; zoiets groots kun je niet aan ze overlaten. Dat is dan ook wel weer een troost.

Je hebt voor de camera zo ongeveer alles gedaan wat God verboden heeft. Heb je een fragment dat wat jou betreft voor eeuwig gewist mag worden?

Nee, ik heb nergens spijt van. Ik ben nu 42, wat op zich nog best wel jong is, maar ik heb in de afgelopen twintig jaar meer meegemaakt dan een gemiddeld mens in zijn hele leven. Ik heb van alles mogen doen, op allerlei plekken in de wereld. Het enige waar ik me een poos ongemakkelijk over heb gevoeld, is dat mensen mij als een soort junk begonnen te zien. Op straat werd ik weleens nageroepen met ‘Hé, junkie!’ Dat werd natuurlijk als een grap gebracht, maar ik schaamde me dan en moest me inhouden om niet terug te roepen: ‘Ik ben geen junkie, ik ben veel meer!’ Daarna begon ik ook serieuzere televisie te maken, gewoon om te laten zien dat ik meer kon dan drugs gebruiken voor Spuiten & slikken. Die schaamte is nu trouwens helemaal weg.

Met welke overleden persoon zou je nog weleens een borrel willen drinken?

Pim Fortuyn. Ik zou heel nieuwsgierig zijn hoe hij naar de politici van nu kijkt. Forum voor Democratie en de Partij voor de Vrijheid worden als zijn erfgenamen gezien, maar wat vindt hij zelf eigenlijk van deze partijen? Fortuyn was beslist niet racistisch. Hij hield religie en etniciteit streng uit elkaar en was op seksueel gebied geloof ik ook niet vies van Marokkaanse jongens. Dat vertelde hij ook gewoon. Dat was zo fantastisch aan hem, dat hij zo vrij en progressief was. Nederland moest even wennen aan de directheid waarmee hij over zoiets als de islam sprak, maar als je die uitspraken nu terugziet dan is het eigenlijk helemaal niet erg wat hij toen allemaal heeft gezegd.