Panorama's Marengo-gids - Meedogenloze moordbende voor de rechter

Waar draait het proces om?

Zeventien verdachten staan terecht op verdenking van deelname aan een criminele organisatie en in wisselende samenstellingen van betrokkenheid bij zes moorden, vier pogingen tot moord en drie voorbereidingen van liquidaties. Het gaat om misdrijven die in de periode van 2015 tot en met 2017 zijn gepleegd.

Ridouan T. en Saïd R. zijn de twee hoofdverdachten die ervan verdacht worden leiding te hebben gegeven aan een criminele organisatie, een goed geoliede moordmachine volgens het Openbaar Ministerie (OM). Verschillende verdachten zijn ingezet om zo efficiënt mogelijk moorden te plegen. Hierbij speelt de verdachte én kroongetuige Nabil B., die in 2017 overloopt naar justitie, een cruciale rol. De aanleiding voor dat overlopen is de vergismoord op Hakim Changachi, een vriend van B. Deze vergisliquidatie zou T. zijn val hebben ingeluid. Daarnaast zijn er miljoenen ontsleutelde PGP-berichten (Pretty Good Privacy) die als bewijs kunnen dienen. Het gaat om gekraakte PGP-telefoons, waarmee leden van de criminele organisatie met elkaar communiceerden, waarover het OM beschikt.

De andere vijftien verdachten, van wie Nabil B. er één is, zijn geen kopstukken maar uitvoerders: mensen die hebben geschoten, verkenningen gedaan, vluchtauto’s aangeleverd, op de uitkijk gestaan, dat soort dingen.

Na de liquidatie van Scekic zou T. via PGP-berichten geschreven hebben: ‘Hahaha, die waterhoofd leeft niet meer. Hij heeft 5 of 6 kogels in zijn kop gekregen’

De messen zijn geslepen

Het megaproces gaat niet alleen over liquidaties, maar ook over de verdediging van de rechtsstaat. Er zijn twee strafadvocaten geschaduwd in Dubai, zo onthulde het AD, om hoofdverdachte Ridouan T. op het spoor te komen en dat roept allerlei vragen op. Mag dat zomaar en was de leiding van het OM hiervan op de hoogte? Het maakt de verhoudingen tussen de raadslieden en de officieren van justitie, die lijnrecht tegenover elkaar staan, er in elk geval niet beter op.

Daarnaast staat er in een onderzoeksverslag over de betrouwbaarheid van Nabil B. als kroongetuige dat een aantal vooraanstaande advocaten in 2015 gevoelige informatie zouden hebben doorgespeeld aan onder anderen T. Dit zou zijn gebeurd tijdens een ander strafrechtelijk onderzoek: 26Koper. Ook wordt, zoals staat te lezen in een uitgelekt procesverbaal, een aantal advocaten ervan beticht zich met cash te hebben laten betalen. Ondertussen heeft een onderzoeksrechter zich teruggetrokken.

Kortom: de messen zijn geslepen. De liquidatiezaak Marengo heeft dwarsverbanden met de voorloper van dit proces: de strafzaak 26Koper, tegen een club die voorbereidingen trof voor huurmoorden. Ook hierbij dook de naam van T. op, maar hij is nooit verdachte geweest. Eigenlijk is de Marengo-zaak, waarin T. dus wel verdachte is, een vervolg op 26Koper. Daarnaast heeft Marengo ook dwarsverbanden met het Erisproces, waarbij de motorclub Caloh Wagoh, die volgens het OM moordopdrachten aannam, centraal staat. T. zou een van de opdrachtgevers zijn voor deze hitmen.

Marengo: zomaar een naam?

De naam Marengo zou willekeurig gekozen zijn door een computer om de zaak een neutrale naam te geven en zou verwijzen naar een textielsoort. Wat niet vermeld wordt is dat de textielsoort vernoemd is naar de Italiaanse plaats Marengo, waar Napoleon een grote overwinning behaalde. Maar Marengo blijkt ook het paard te zijn dat door Napoleon Bonaparte bereden werd bij de Slag bij Marengo in 1800. Kortom: de naam Marengo verwijst dus naar een plaats waar zich een veldslag heeft afgespeeld, geleid door niemand minder dan Napoleon, te paard op zijn Marengo. Gezien het feit dat het om de grootste strafzaak uit de Nederlandse rechtsgeschiedenis gaat, lijkt de naam opeens zo neutraal niet meer.

Ontstaan Mocro-bende

De beruchte criminele organisatie rond Ridouan T. komt voort uit de Utrechtse jeugdbende Bad Boys. Parool-journalist Paul Vugts heeft het over een groepje, een etnisch-sociale mix van ongeveer vijftig jongens, dat eind jaren 80 rondhangt in Nieuwegein en Utrecht en zijn territorium uitbreidt in de regio Utrecht. De hangjongeren beginnen klein door hasj op straat te dealen en breiden hun criminele activiteiten uit naar inbraken en wapenhandel. In deze groep staat een piepjonge, tengere leider op: de dan 14-jarige T., die op het vwo zit.

In de jaren 90 bestaat de harde kern uit de Utrechtse broers Mao en Mario R., de Amsterdamse Gerel P. en Feno D., de Tielse Jaouad W., Werner E. en Levi B., Gilbert R. en Timon B. uit Nieuwegein, Gertjan de J., de IJsselsteiner Samir Erraghib en Ridouan T. uit Vianen.

De illustraties komen uit het boek Mocromores van tekenaar Aloys Oosterwijk en ANP-journalist Marieke de Witte over het Marengo-proces

OM WELKE STRAFZAKEN GAAT HET PROCES?

Het gaat om zes moorden:

1. De moord op Ronald Bakker (59) op 9 september 2015 in Huizen.

Achter het stuur van zijn Ford Ka voor de deur van zijn woning wordt Bakker geliquideerd. Bakker was medewerker van de Spyshop in Nieuwegein. Volgens het OM verdenkt T. Bakker ervan dat hij informatie zou hebben doorgespeeld aan de politie over de aankoop van twee peilbakens door Levi B. en Ayyoub Y. Het tweetal was verdacht in het onderzoek 26Koper.

Voor betrokkenheid bij deze moord zijn de spotters Mourad B. en Ali M. tot vijftien en dertien jaar veroordeeld in 2020. Met deze moord zou T. een voorbeeld hebben willen stellen: dit gebeurt er met verraders.

2. De moord op voormalige Bad Boy Samir Erraghib (37) op 17 april 2016 in IJsselstein.

Erraghib is vermoord op een parkeerplaats in IJsselstein terwijl zijn 7-jarig dochtertje bij hem in de auto zit.

Zij heeft de aanslag overleefd. Omdat de jonge schutters Bowy T. en Abdelghani el H. de vluchtauto niet aan de praat krijgen, is er voldoende bewijs om het tweetal snel op te pakken. Beide mannen krijgen twintig jaar celstraf.

3. De moord op Abderrahim ‘Appie’ Belhadj (29) op 9 mei 2016.

Hij wordt op maandagochtend door een schutter opgewacht en beschoten in het trapportaal van de flat Kikkerstein in Amsterdam.

Hij ziet nog kans de galerij op te vluchten, om daar vervolgens te sterven. In 2015 is Belhadj al door de politie gewaarschuwd dat hij mogelijk gevaar loopt. Aanleiding is de vondst van filmpjes tijdens een inval die onderdeel is van 26Koper. Uit beeldmateriaal blijkt dat hij in de gaten gehouden en gefilmd wordt bij een McDonald’s in Nieuwegein. Belhadj erkent betrokken te zijn bij een drugsdeal waarbij iemand niet betaald zou zijn. Echter, deze zaak zou niets te maken hebben met het Koper-onderzoek. In de zomer van 2019 wordt nog gemeld dat er te weinig bewijzen zijn om Ridouan T. of andere verdachten in het Meren-go-onderzoek hiervoor te vervolgen. Maar kroongetuige Nabil B. heeft verklaringen afgelegd over deze liquidatie. Details over de verklaring van B. in deze zaak werden toen niet gegeven. Pas op 18 mei 2020 maakt het OM bekend dat de liquidatie van Abderrahim Belhadj wordt toegevoegd aan het Marengo-proces.

Opvallend: in maart 2019 wordt Jason L. ofwel rapper Djaga Djaga in hoger beroep veroordeeld tot achttien jaar celstraf voor betrokkenheid bij de liquidatie van Belhadj. Djaga Djaga gaat in de gevangenis overigens gewoon door met muziek maken, waarbij hij op één nummer wordt bijgestaan door niemand minder dan Quincy Promes, de voormalige Ajax-speler die op zijn beurt verdacht wordt van betrokkenheid bij een steekpartij.

4. De moord op Ranko Scekic (45) uit Montenegro op 22 juni 2016 op de Kretadreef in Utrecht-Overvecht.

Scekic liep met een vriend op straat voor zijn woning toen hij werd doodgeschoten. Het was vlak voordat hij met de politie zou gaan praten. Zijn vrouw en kinderen waren op dat moment thuis. Kort na de liquidatie zou T.

volgens het OM via PGPberichten geschreven hebben: “Hahaha, die waterhoofd leeft niet meer. Hij heeft 5 of 6 kogels in zijn kop gekregen.”

5. De moord op ex-crimineel en misdaadblogger Martin Kok (48) op 8 december 2016.

Na een mislukte aanslag op dezelfde dag wordt ‘Kokkie’ in de Opel Corsa van zijn vader op de parkeerplaats van zijn favoriete bordeel Boccaccio in Laren doodgeschoten.

Dit onderzoek, dat de naam Zeilboot draagt, maakt ook deel uit van het Marengo-strafproces. T. was niet echt een fan van Koks succesvolle weblog Vlinderscrime, waarin de blogger als eerste breeduit schreef over T., Richard R. (‘Rico de Chileen’) en Naoufal ‘Noffel’ F. als moordend driemanschap. Kok maakte vooral de twee Marokkanen belachelijk op zijn blog.

6. De moord op Hakim Changachi (31) op 12 januari 2017.

Changachi is in het portaal van zijn flat aan de Faustdreef in de Utrechtse wijk Overvecht doodgeschoten. Het bleek een pijnlijke vergissing te zijn. Het beoogde doelwit was Khalid H.

Het is de vergismoord op Changachi, een vriend van Nabil B., waardoor B. besluit samen te werken met justitie als kroongetuige.

WIE ZIJN DE (HOOFD)VERDACHTEN?

Ridouan T. (43)

Verdacht van grootscheepse cocaïnehandel en opdrachtgever van zes liquidaties plus meerdere pogingen tot en voorbereidingen van liquidaties. Hij wordt aangemerkt als het kopstuk van de criminele organisatie.

T., die op 16 december 2019 in Dubai is aangehouden en drie dagen later per vliegtuig in Eindhoven landde, werd in september 2019 ten laste gelegd: de moord op Ronald Bakker, de poging tot moord op Martin Kok op 8 december 2016 en de voltooide moord op Martin Kok op dezelfde dag, en de moordpoging op Khalid B. op 5 december 2016. In 2020 komt er nog een aanklacht bij: de liquidatie van Abderrahim Belhadj in 2016.

Naast de toch al lange waslijst wordt de opdracht om de Spyshop in Nieuwegein te beschieten met een bazooka of om handgranaten naar binnen te gooien, ook nog aan zijn dossier toegevoegd. Ondertussen zit de hoofdverdachte al meer dan een jaar in voorarrest in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught. Er is speciaal voor hem een nieuwe verhoorstudio gebouwd die uitgerust is met de modernste camera’s en microfoons. Er wordt alles uit de kast getrokken om het hem zo aangenaam mogelijk te maken, zodat hij gaat praten.

Zo wordt hij niet achter glas verhoord en mag zijn advocaat Inez Weski de ondervraging in dezelfde ruimte bijwonen.

Op zondag 26 januari 2020 wordt T. voor het eerst verhoord door de politie. Ondanks alle pogingen – van powerpointpresentatie, foto’s tot aan de zeer confronterende PGP-berichten en de verklaringen van kroongetuige Nabil B. –geeft de man geen sjoege.

Hij zegt overigens wel dat hij niet te spreken is over de media. Hij meent niet alleen mikpunt te zijn van trial by media, maar ook van judged by media. Kortom, hij gelooft niet in een eerlijk proces en zegt:

“U kunt beter het geld voor dit schijnproces besteden aan lerarentekort, aan zorg, aan politietekort, dan aan mij. Als de rechter mij gewoon morgen levenslang geeft: oké, so be it. Next case.”

Saïd R. (48)

Hij wordt verdacht van leiding geven aan een criminele organisatie en zou de rechterhand van T. zijn. Het OM ziet hem als opdrachtgever van liquidaties op Ranko Scekic en Martin Kok en de moordpoging en voltooide moord op Martin Kok. Ook wordt hij verdacht van de voorbereiding van de moord op Khalid H., waarbij Hakim Changachi omkwam. Saïd, die op 7 februari 2020 in Colombia is opgepakt, moet nog uitgeleverd worden aan Nederland. Nico Meijering en Christian Flokstra waren zijn advocaten, maar sinds 11 februari hebben zij de verdediging van Saïd R. neergelegd.Tot nu toe is de strafzaak tegen R. buiten zijn aanwezigheid (bij verstek) begonnen.

Na een mislukte aanslag diezelfde dag wordt Martin Kok bij zijn favoriete bordeel Boccaccio doodgeschoten. T. was niet echt een fan van Koks succesvolle weblog

Nabil B. (33)

Verdacht van betrokkenheid bij twee moorden en drie liquidatievoorbereidingen. Zo verklaart hij zelf dat hij stond toe te kijken toen in juni 2016 Ranko Scekic werd doodgeschoten. Ook zou hij doelwitten hebben geobserveerd als spotter en informatie hebben verzameld.

Deze verdachte speelt een cruciale rol als kroongetuige. Nadat zijn vriend Hakim Changachi in 2017 slachtoffer is geworden van een vergismoord, loopt Nabil dus over naar justitie. Mede door zijn belastende verklaringen over T. en zijn handlangers dijt het Marengo-onderzoek steeds verder uit. Na de moord op zijn advocaat Derk Wiersum wordt hij bijgestaan door een anonieme advocaat. Onlangs is naar buiten gekomen dat dit de Amsterdamse advocaat Oscar Hammerstein was. Die legt zijn taak ook neer om te worden opgevolgd door Peter Schouten en Onno de Jong. De laatste staat de kroongetuige ook bij in het Eris-proces, waarin leden van motorclub Caloh Wagoh terechtstaan. Een bijzonderheid is dat misdaadjournalist Peter R. de Vries zijn vertrouwensman is. Eind vorig jaar kregen de advocaten van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid te horen dat zij op een dodenlijst staan. Ook De Vries loopt gevaar.

Ricardo O. (32)

Wordt verdacht van betrokkenheid bij de criminele organisatie.

Zaki R. (41)

Verdacht van betrokkenheid bij de voorbereiding van de moord op Ranko Scekic, waarvoor hij in juni 2016 is opgepakt. Ook zou hij automatische wapens hebben geleverd. Hij is in oktober 2018 in Groningen aangehouden op verdenking van wapenen drugsbezit en inbraak. In 2019 wordt hij hiervoor veroordeeld tot één jaar celstraf. Maar hij mag, omdat hij een minimale rol binnen de criminele organisatie gespeeld lijkt te hebben, in mei 2020 het Marengoproces in vrijheid afwachten vanwege persoonlijke omstandigheden. Wel moet hij alle zittingen bijwonen en mag hij geen contact hebben met medeverdachten en dus ook niet met zijn broers Mohammed en Saïd.

Mohammed R. (39)

Verdacht van betrokkenheid bij meerdere liquidaties. Hij zou samen met Nabil B. spotters hebben ingezet en informatie verzameld hebben. Hij zou ook betrokken zijn geweest bij een aantal geplande maar niet uitgevoerde liquidatieopdrachten. In 2017 was hij zelf doelwit, maar hij overleefde de kogelregen die op de Japurádreef in Utrecht-Overvecht op hem werd afgevuurd. Sindsdien zit hij vast. R. zou de kroongetuige Nabil maar een oplichter vinden, die behalve verzekeringsmaatschappijen en andere mensen nu ook het OM oplicht, aldus de advocaat van R. Mohammed is de jongere broer van Saïd R.

Mohamed el A. (31)

Verdacht van het regelen van auto’s en wapens voor de moord op Ranko Scekic. Hij wordt gezien als een vertrouweling van T. El A. is getrouwd met de dochter van een drugshandelaar die zaken deed met T. Zodoende is Mohamed el A. betrokken geraakt bij de criminele organisatie en daarbinnen heeft hij een aardige carrière gemaakt, aldus het AD. In 2015 wordt hij zelf bijna het slachtoffer van een liquidatiepoging op de Utrechtse Tiberdreef. Zijn neef, de Utrechter Soulaiman el H., zou de schutter zijn geweest. Bij gebrek aan bewijs wordt El A. in 2017 vrijgesproken. Maar op 28 maart 2019 wordt hij in Utrecht alsnog opgepakt.

Mohamed M. (37)

Verdacht van betrokkenheid bij de moord op Samir Erraghib in 2016. Hij zou verantwoordelijk zijn voor het ophalen van automatische vuurwapens. Volgens het OM zou hij ook het geld beheren.

Charif el A. (33)

Verdacht van betrokkenheid bij de moord op Ranko Scekic. Hij zou wapens en vluchtauto’s geregeld hebben voor zijn jongere broer Mohamed el A. Mogelijk is hij ook betrokken geweest bij het plannen van liquidaties op Ebrahim B. en Mohammed el M.

Baghdad el H. (45)

Verdacht van betrokkenheid bij de liquidatie van Ranko Scekic. Zo zou hij het doelwit geobserveerd hebben en een safehouse geregeld hebben voor de schutters.

Walid M. (34)

Verdacht van deelname aan de criminele organisatie rond T. Hij zou betrokken zijn geweest bij de moord op Samir Erraghib door wapens te leveren. Het kraken van PGP-telefoons leidde naar zijn arrestatie op 12 november 2019. Hij zou ook betrokken zijn geweest bij het beramen van een aanslag op een spyshop in Nieuwegein.

Mao R. (45)

Verdacht van het opereren als moordmakelaar. Hij zou een vertrouweling zijn van Ridouan T. Mao wordt verdacht van betrokkenheid bij de liquidatie van Bakker. Hij en zijn jongere broer Mario R. worden op 26 mei 2019 opgepakt in Paramaribo en op 29 mei Suriname uitgezet naar Nederland.

Zakaria el H. (42)

Wordt gezien als de regelneef binnen de criminele organisatie. Zo zou hij vluchtauto’s en wapens regelen en schutters en spotters betalen voor hun job.

Mario R. (41)

Verdacht van betrokkenheid bij de moord op Spyshop-medewerker Ronald Bakker en het voorbereiden van de moord op Abderrahim Belhadj. Ook zou hij een centrale rol spelen binnen de criminele organisatie. Uit onderschepte berichten blijkt hij betrokken te zijn bij de opslag van wapens. Samen met zijn oudere broer Mao werd hij in mei 2019 in Suriname opgepakt en uitgeleverd aan Nederland. Mario werd al eerder veroordeeld tot drie jaar celstraf voor zijn betrokkenheid bij de Koper-groep.

Zakaria A. (27)

Verdacht van deelname aan de criminele organisatie rondom T is de belangrijkste aanklacht. Hij zou de PGP-telefoons beheren waarmee de leden van de bende versleutelde berichten naar elkaar gestuurd hebben. Mogelijk wiste hij ook sporen uit. Eerder nog zou hij betrokken zijn geweest bij de moord en moordpoging op Martin Kok. Ook zou hij mogelijk een rol gespeeld hebben bij de liquidatie van Ranko Skekic omdat hij het slachtoffer een poosje spotte. Bij gebrek aan bewijs wordt hij niet meer vervolgd voor beide zaken waarvoor hij voor de moordpoging op Kok nog wel in voorarrest zat. Door het opheffen van zijn voorarrest zou hij in november 2018 vrijkomen. Om daar een stokje voor te steken is hij opnieuw in zijn cel aangehouden voor deelname aan de criminele organisatie rond T. Justitie wil voorkomen dat hij op de vlucht slaat.

Arthur M. (48)

Verdacht van deelname aan de criminele organisatie rond T. Hij zou de liquidatie van Belhadj hebben voorbereid. Daarnaast zou hij gestolen auto’s geregeld hebben die gebruikt zijn bij de moord op Erraghib. Ook is hij mogelijk betrokken bij de planning voor de aanslag op een spyshop. Arthur was ook verdachte in het 26Koperproces, maar omdat er geen bewijs was dat hij deel uitmaakte van een criminele organisatie werd zijn zaak geseponeerd. Hij kwam later in de problemen omdat hij in een gestolen BMW op de vlucht sloeg voor de politie die op 28 januari 2017 een flat in Diemen observeerde. Na een lange, zinderende achtervolging crasht hij op een Renault met vier inzittenden, waardoor hij uiteindelijk zelf in een rolstoel belandt. Tijdens zijn arrestatie leidde een afstandsbediening die bij hem gevonden werd naar een loods in Landsmeer waar meerdere gestolen auto’s klaarstonden voor gebruik. Hij kreeg daarvoor in augustus 2017 drie jaar celstraf. Vlak na zijn vrijlating is hij weer gearresteerd in de zaak Marengo.

Achraf B. (27)

Verdacht van betrokkenheid bij de liquidaties van Samir Erraghib en Martin Kok. Hij zou de doelwitten geobserveerd en de schutters begeleid hebben. Anouar B. heeft vanuit zijn Marokkaanse cel – vanwege de mislukte liquidatie op Mustapha F. in Marrakesh – belastende verklaringen afgelegd over Achraf. Achraf B. stond al eerder voor de rechter in Lelystad voor de moord op Kok omdat hij als spotter zou hebben opgetreden. In mei 2019 besluit de rechtbank Lelystad om de zaak op verzoek van het OM over te dragen, zodat deze onderdeel wordt van het Marengo-proces.