Een routineklus. Veel meer is het niet. De weersomstandigheden zijn vooralsnog goed, de zee is kalm. Goed, die verdomde Duitse duikboten kunnen natuurlijk overal opdoemen. En dan is er nog een cilindertje in een van de motoren kaduuk. Hebben we daarnaast niet toch wat te veel ton mangaan aan boord geladen? Luitenant George Worley, de kapitein van het bijna 8-jarige jonkie USS Cyclops, besluit ietwat bezorgd zijn tocht van Rio de Janeiro naar de Amerikaanse kuststad Baltimore even te onderbreken: hij maakt een tussenstop op Barbados. Na een korte maar grondige inspectie hakt Worley de knoop door en vaart hij weer uit. Nog zo’n 3300 kilometer te gaan.
Het is maandag 4 maart 1918 en nooit zal iemand de Cyclops, of één van de opvarenden, weer zien. Het 165 meter lange schip, met in totaal 308 personen aan boord, komt nooit aan in Baltimore. Sterker nog, het schip lijkt ergens tussen Barbados en de Amerikaanse oostkust eenvoudigweg verdwenen te zijn. Een SOS-signaal is niet verzonden, een wrak is niet gevonden en overlevenden zijn er evenmin. Geruchten verhalen over een tanker die de Cyclops op 9 maart ergens voor de kust van de Amerikaanse staat Virginia gespot zou hebben, maar dat lijkt uit de lucht gegrepen te zijn. Woodrow Wilson, president van de Verenigde Staten (1913-1921), spreekt bedroefd uit:
“Enkel God en de zee weten wat er met het schip gebeurd is.” Uiteraard valt de verdenking gauw op de Kaiserliche Marine, de zeemacht van het Duitse Keizerrijk. De Verenigde Staten en Duitsland bevechten elkaar op dat moment immers in de Eerste Wereldoorlog. De Cyclops zal dan ook zeker niet het eerste Amerikaanse schip zijn dat ten prooi valt aan U-boten, de agressieve onderzeeërs van de Duitse marine. Duitsland ontkent echter ten stelligste de Cyclops aan te hebben gevallen. Keizerlijke duikboten zouden niet eens ook maar enigszins in de buurt van de door het schip af te leggen route geweest zijn. Vervolgens houden de autoriteiten Worley tegen het licht. De kapitein is in 1865 als Johann Friedrich Wichmann in de buurt van Hannover ter wereld gekomen en is als tiener vertrokken naar Amerika. Zou zijn in de oorlog opgeborrelde liefde voor z’n geboorteland hem het schip eigenhandig hebben doen laten zinken? Meerdere getuigen claimen dat Worley een vreemde (en soms ook hardhandige) snuiter is, maar ieder bewijs voor zo’n gruweldaad ontbreekt. Ook zijn er geen sterke aanwijzingen dat een storm de Cyclops heeft geveld. Boze tongen beweren echter dat in de afgelegde route het mysterieuze lot van het schip schuilt. Worley heeft een gebied doorkruist waar schepen aan de lopende band verdwijnen en ook de Cyclops zou daar zijn vergaan. Het is eerder gebeurd en het zal nog veel vaker gebeuren, aldus de onheilsprofeten.
Raadselachtig licht en spookschepen
Zo tussen grofweg de Amerikaanse staat Florida, het tot het Verenigd Koninkrijk behorende eiland Bermuda en de Grote Antillen (onder andere Cuba en Jamaica) is een aanzienlijk gedeelte van de Atlantische Oceaan bekend komen te staan als de Bermudadriehoek, al is ook de naam Duivelsdriehoek aan het gebied toegekend. Over de precieze driehoek zijn de meningen verdeeld: de ‘grenzen’ zijn geen vaststaand gegeven. Feit is, in ieder geval op het eerste oog, dat bizarre incidenten deze taartpunt van de Atlantische Oceaan plagen. Christoffel Columbus, de ontdekker van Amerika, bevaart grote delen van wat nu als de driehoek geldt en maakt in het gebied enkele bijzondere observaties. Hij ziet een gigantische vlam in zee storten en neemt enige tijd later een raadselachtig licht aan de horizon waar. Ook slaan zijn kompassen steeds op tilt.
De 165 meter lange Cyclops met 308 personen aan boord lijkt verdwenen te zijn. Een SOS-signaal is niet verzonden, een wrak of overlevenden worden niet gevonden.
Een kleine 120 jaar later verschijnt The Tempest, ofwel De Storm, een van William Shakespeares laatste toneelstukken. In het in 1611 voor het eerst opgevoerde stuk gaat een schip ten onder in een mythische storm, waarna een groepje overlevenden terechtkomt op een afgelegen eilandje. Sommige onderzoekers claimen dat Shakespeare inspiratie op zou hebben gedaan door verslagen van zowel schipbreuken als (oceaan)legenden uit de Nieuwe Wereld. Een van die schipbreuken, het zinken van de Engelse zeilschip Sea Venture in 1609, had zelfs plaats voor de kust van Bermuda. Vanaf ongeveer het midden van de negentiende eeuw stapelen de geregistreerde verdwijningen en mysteries zich op: schepen die compleet verlaten en stuurloos ronddobberend aangetroffen worden en schepen die, steevast zonder ook maar enig noodsignaal uit te sturen, door de zee verzwolgen lijken te zijn. Zelfs spookschepen zijn gesignaleerd in de Bermudadriehoek: in 1881 zou de Ellen Austin, een schip dat onderweg is van Liverpool naar de Verenigde Staten, op een volgeladen maar onbemand vrachtschip gestuit zijn. Enkele bemanningsleden schijnen aan boord te zijn gegaan, maar een plotselinge storm zou de twee schepen kort hierna van elkaar losgeslagen hebben. Als het mysterieuze schip even later weer in zicht is, zou blijken dat ook de bemanningsleden die even daarvoor aan boord gingen nergens meer te bekennen zijn.
Van de radar verdwenen
In de twintigste eeuw voegen vliegtuigen zich bij de slachtoffers van de Bermudadriehoek. Berucht is de verdwijning van vijf Amerikaanse bommenwerpers kort na de Tweede Wereldoorlog. De kisten, met in totaal veertien bemanningsleden aan boord, stijgen in december 1945 op vanaf een marinebasis in Fort Lauderdale, een stad in Florida. De trainingsmissie – United States Navy-vlucht 19 – is een navigatie-oefening in de beruchte regio, waarbij de bemanning enkele doelen op een groepje zandbanken moet bestoken. De bommenwerpers slagen in die opzet, maar raken vervolgens de weg kwijt. “We weten niet waar we zijn. We moeten verdwaald zijn geraakt na die laatste bocht,” weet een van de vliegeniers nog door te geven aan de luchtverkeersleiding. Ook krijgt de leiding mee dat de kompassen defecten vertonen. Kort hierna verdwijnen de vijf van de radar. Waarschijnlijk hebben ze reddeloos rondgevlogen tot de brandstof opraakt, waarna een landing op water plaats heeft gevonden. Direct start een reddingsmissie: de Amerikaanse marine stuurt een vliegtuig met dertien bemanningsleden erop uit om de bommenwerpers terug te vinden. Ook deze kist lost op in het niets, al zou later onderzoek suggereren dat een explosie aan boord tot een crash zou hebben geleid.
Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het gratis op Blendle.
- Unsplash