Miljoenenfraude met WhatsApp - 'kun je wat geld overmaken, pap?'

De dochter en de boetes

Mieke Vorster (38) kreeg het bekende appje van een van haar dochters: “Nou had mijn dochter net een nieuwe telefoon, dus het kon wel kloppen. Ze belde me eerst met dat nummer, maar toen kreeg ik een appje van mijn ‘dochter’ met haar foto erbij dat haar telefoon stuk was en dat ze mij wel kon horen, maar ik haar niet. Ze gebruikte de telefoon van een vriendin. Haar eigen telefoon was gestolen. Daar zat dus ook haar bankpas in. Achteraf zeg je misschien: hoe kan haar foto daar dan op staan als het de telefoon van haar vriendin is? Maar daar denk je op dat moment niet aan. Ze schreef me dat er nog twee boetes uit 2019 openstonden, eentje van 104 euro omdat ze geen ID bij zich had, en eentje van 90 euro voor fietsen door rood licht. Inmiddels was dat zo opgelopen dat ze 1980 euro moest betalen.

Ik schrok daar heel erg van. Ze vertelde me toen nog dat ze een nieuw pasje had aangevraagd en dat ze dat na drie dagen zou krijgen. Ik wilde op zich mijn dochter wel helpen hiermee, maar op het moment dat ik een Tikkie van 750 euro kreeg, begonnen er alarmbellen af te gaan. Dat bedrag is namelijk het maximumbedrag. Ik vertrouwde het niet helemaal en wilde met haar bellen, maar toen kreeg ik via de app foto’s te zien. “Dat is me broer en dat is me zus. Nou weet je toch wel dat ik het ben, hè mam,” stond in de app. En daar ging het fout. Dit is echt niet het taalgebruik van mijn dochter, ‘me broer’, zij zegt ‘mijn broer en zus’. Ik belde mijn dochter ondertussen op het nummer dat ze had en ze nam gewoon op. Toen wist ik dat het oplichters waren.

Ik heb ze de hele avond aan de praat gehouden, zodat ze niemand anders konden gaan oplichten. Pas tegen het einde van de avond zei ik dat ik mijn dochter gesproken had. Ineens was het hele gesprek weg. Ik schrok er gewoon van dat ik echt overwogen heb om te betalen, ook al word je zo vaak gewaarschuwd hiervoor. Ze weten ook zoveel van je, dat is gewoon eng.”

Voorbeelden van Whatsappfraude

'Toen brak de hel los, ik kreeg allemaal telefoontjes van familie en vrienden. Iedereen had een appje gehad met de vraag of ze geld naar mij konden overmaken'

De collega en de code

Bram Kikker (46) zijn WhatsApp werd gehackt. “Ik kreeg een appje van een collega of ik even een code door wilde sturen. Dat gebeurt wel vaker via mijn werk, dus ik zocht er niets achter. Achteraf is daarmee mijn WhatsApp overgenomen. Het was al laat in de avond, ik lette niet goed op en stuurde zo de code door. Toen brak de hel los, ik kreeg allemaal telefoontjes van familieleden en vrienden wat er aan de hand was en of het wel goed met mij ging. Iedereen had een appje gehad met de vraag of ze geld naar me konden overmaken, vooral de mensen die dicht bij me staan. Collega’s kregen een verzoek van mij zogenaamd om een code door te sturen, waarmee zij dan weer gehackt werden… Jammer genoeg is iemand in de ‘hulpvraag’ getrapt en maakte bijna 1000 euro over. Een ander was zo slim om dat geld zelf rechtstreeks naar mij over te maken, dat kwam dus ook keurig op mijn bankrekening binnen en dat heb ik natuurlijk weer teruggestort. Ik hoorde ook van mensen dat ze hele gesprekken hadden met de oplichters. Ze hadden zich zo goed ingelezen in wie ik was, ik had het zo zelf kunnen zijn, zeiden die mensen. Het klonk erg overtuigend. Dat vind ik echt griezelig. Ik heb nu een afspraak bij de politie om aangifte te doen. Inmiddels heb ik een verificatiecode (zie kader) aangezet in WhatsApp, net als veel vrienden en collega’s.”

De collega met een geldprobleem

Freek de Jong (45) kreeg een appje van een collega. “We waren niet eens echt goed bevriend, maar ik had in die week daarvoor toevallig met hem geappt. Ik kreeg onder zijn naam een berichtje binnen dat hij een geldprobleem had en nogal omhoog zat met een factuur. Hij vroeg of ik hem 250 euro wilde lenen. Dat vond ik wel wat vreemd, maar het leek zo echt. Ik bedacht ook dat hij wel erg omhoog moest zitten om aan mij dat geld te vragen.

Toen ik een Tikkie kreeg, heb ik het overgemaakt. En ik was niet de enige, in totaal is 2100 euro overgemaakt via Tikkies. Vanuit goedheid wil je niet vervelend doen en vragen gaan stellen, maar dat had ik dus wel moeten doen achteraf. Via via kreeg ik vlak nadat ik het geld had overgemaakt een berichtje dat de telefoon van die bewuste collega gehackt was en dat veel mensen benaderd waren door oplichters. Dat doet wel pijn. Ik heb het al niet erg breed. Maar ja, ik heb het vrijwillig overgemaakt, dus ik kan verder naar mijn geld fluiten. Natuurlijk heb ik aangifte gedaan, maar het is de vraag of ik daar nog wat van terugzie…”

'Ik bedacht dat die collega wel erg omhoog moest zitten om mij dat geld te vragen. Toen ik een tikkie kreeg, heb ik het overgemaakt. In totaal is 2100 euro overgemaakt via tikkies'

Marktplaats en de link

Jacky Willems (56) had een regenjas te koop staan op Marktplaats.

“In plaats van een bericht via Marktplaats kreeg ik een appje.

Daar was ik nogal verbaasd over, maar hoewel de alarmbellen hadden moeten gaan rinkelen, klikte ik toch op de link. De bieder kon zogenaamd geen geld overmaken, maar hij kon wel betalen met een Tikkie. Dat vond ik raar, want dat hoort toch niet zo? Maar echt, binnen een minuut trapte ik erin.

Ik kwam toen inderdaad bij de site van de bank terecht, maar hoe ik het ook probeerde: ik kon verder niets doen. Het leek wel alsof alles opeens geblokkeerd was.

Achteraf hoorde ik van de ING dat ze toen al mijn hele telefoon en ook mijn bankrekening overgenomen hadden. Ik schrok me wezenloos. Het lukte me niet direct om hulp te vinden op de ING-site, maar toen ik een nummer gevonden had, belde ik dat. Ondertussen bleek ING al bezig te zijn en kreeg ik sms’jes dat mijn rekening geblokkeerd was. Zij waren al op het spoor van de verdachte. Er werd twee keer 104 euro afgeschreven van mijn rekening, meer konden ze niet afschrijven, want toen had de bank gelukkig alles al geblokkeerd. Dat geld had ik trouwens ook keurig binnen een half uur weer terug op mijn rekening. Maar ik was intussen flink overstuur. Ik schaam me flink dat ik hier ingetrapt ben. Mijn les daaruit is dat ik mijn mobiele nummer nooit meer op Facebook zet.”

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het gratis op Blendle.