'Willem Holleeder is ongerust'

Deze week gaat het proces tegen Willem Holleeder weer verder. Het Openbaar Ministerie (OM) zal betogen waarom Willem Holleeder levenslang achter de tralies moet verdwijnen. Sabine Tammes en Lars Stempher, de officieren van justitie die dit requisitoir tegen Willem Holleeder zullen uitspreken, trekken er vier dagen voor uit.

Het lijkt me dat Holleeder zelf niet heel positief is over de afloop van zijn proces. Hij heeft het gevoel al veroordeeld te zijn. Dat heeft alles te maken met de uitspraak van het gerechtshof tijdens de Passage-zaak van eind juni 2017. In die zaak draaide het om een aantal onderwereldmoorden die tussen 1993 en 2006 heeft plaatsgevonden. In de uitspraak werd ook Holleeder genoemd en dat was best gek. Die Passage-zaak draaide namelijk niet om Holleeder, maar om onder anderen Dino Soerel. Dino kreeg levenslang opgelegd.

Maar volgens het OM zou Holleeder met Dino Soerel en met de in 2011 vermoorde Stanley Hillis een driemanschap in dood en verderf hebben gevormd. Voor een derde deel is deze bewering van het OM dus bekrachtigd door het gerechtshof in die Passage-zaak.

Willem Holleeder is ongerust dat de rechter in zijn zaak niet op zijn eigen oordeel af gaat en de Passage-uitspraak zal volgen. Hij heeft daarover vaak zijn zorgen uitgesproken tegen Frank Wieland, de voorzitter van de rechtbank. Die antwoordde altijd begripvol dat zijn rechtbank toch echt wel zijn eigen oordeel kan vellen en zich ook niet laat leiden door wat er om hen heen gebeurt.

Ik wil dat graag geloven, maar ik begrijp die Holleeder wel. Als het nou alleen die uitspraak was oké... Maar dan duikt er via Astrid weer een verloren tape op, dan komt Peter R. de Vries weer met een opname van een gesprek en vervolgens liggen De Telegraaf en NRC gezamenlijk met koeienletters in de winkel aan te kondigen dat het over en uit is voor Holleeder. Ook opvallend: die verhalen en acties vinden altijd net voor een bepaalde zittingsdag plaats zodat het effect maximaal is. Daardoor krijg je soms het gevoel dat er wat zaken geregisseerd worden. Blijf dan maar eens onbevooroordeeld als rechter.

Maar het blijft niet alleen bij de ‘journalistieke werkelijkheid’, ook de fictie bemoeit zich ermee. Miljoenen mensen stemmen op zondagavond af op Judas, de tv-serie op RTL 4. Daar zagen ze laatst de figuur Willem Holleeder een wapen tegen het hoofd van ‘de zoon van Sonja en Cor’ zetten. In het boek Judas staat door Astrid Holleeder beschreven dat hij dat deed met zijn vingers. Omwille van het ‘dramatische effect’ werden die vingers in de serie een echt wapen, wat de scène toch echt een heel andere lading geeft.

Dit soort keuzes en het feit dat deze zaak nog onder de rechter is, maken het uitzenden van die serie discutabel. Hoeveel mensen denken niet dat het waar is wat ze zien op tv? Ook De Vries zei dat hij wel begreep dat de verdediging van Holleeder zijn vraagtekens zette bij het moment van uitzenden van de tv-serie.

Te midden van al dit geweld moet Frank Wieland ‘onafhankelijk’ recht gaan spreken. Maar in hoeverre kun je je afsluiten voor alles wat via tv, radio, kranten en sites de wereld in wordt gestuurd? Eén troost: Wieland spreekt niet in zijn eentje recht. Hij doet het samen met zijn collega-rechters. Maar toch...