Vandaag komen de 'zekerheidjes' in het Holleederproces

Het is een opvallende verdeling van de zaken, zoals ze worden besproken in het requisitoir aan de rechtbank Amsterdam, op de zittingen in het Bunker-gebouw in Osdorp: gisteren werden door het OM zaken aangehaald waarop het makkelijk kritiek leveren is, zo zijn de belangrijkste getuigen in de Endstra- en Mieremet-zaken inmiddels overleden; de moord op Van Hout in 2003 moet het vooral hebben van verklaringen en geluidsopnamen uit de familiekring.

Vandaag echter volgen de twee liquidaties waarbij het wettelijk en overtuigende bewijs met name geleverd wordt door twee al eerder door het Gerechtshof 'goedgekeurde' kroongetuigen. En ja, dan moet het wel heel gek lopen, wil de rechtbank daar niet in mee gaan.

Levenslang

Het requisitoir van het OM wordt voorgedragen in vier dagen. Vandaag is de laatste dag van die vier. Aan het einde van de middag zal een van de twee officieren van justitie de strafeis uitspreken: levenslang. Het OM klaagt Holleeder aan voor vijf criminele afrekeningen, plus de collateral damage. Ook staat Holleeder terecht voor het plegen van een mislukte moordaanslag (op Mieremet) en leiding geven aan een criminele organisatie. Tel je de strafmaat van al deze 'vermeende' delicten bij elkaar op, dan zit je eigenlijk al voorbij levenslang. In Nederland kennen we het niet: maar stel dat Holleeder daadwerkelijk schuldig is op alle aangevoerde punten, dan zou hem net zo goed twee maal levenslang kunnen worden opgelegd, populair gezegd.

Kroongetuigen

Maar zo steekt deze zaak niet in elkaar. Het OM beroept zich qua bewijsvoering op getuigenissen van 'gewone' burger-getuigen, zoals Astrid Holleeder, Sandra den Hartog en Sonja Holleeder. Daarnaast maakt het OM gebruik van gecontracteerde getuigen, die hebben verklaard in ruil voor strafvermindering. En juist vandaag zullen de officieren ingaan op zaken waarbij de verklaringen van kroongetuigen een belangrijke rol hebben gespeeld. Zo is daar de sinds 2014 verklarende kroongetuige Fred Ros, die heeft bekend dat hij de 'makelaar' was binnen het moordcommando dat Thomas van der Bijl ombracht, in 2006. Ook zullen we vandaag gaan horen van Peter La Serpe, de andere kroongetuige, die heeft bekend dat hij Kees Houtman in 2005 heeft geliquideerd, samen met de inmiddels tot levenslang veroordeelde Jesse R.

Beide kroongetuigen hebben in wisselende verklaringen gewezen naar het duo Holleeder en Soerel, met Stanley Hillis op de achtergrond. Zo zou Holleeder in het bijzijn van La Serpe de woorden 'Osdorp eerst' hebben uitgesproken. In de trant van: 'Houtman liever een tikkie eerder dan Van der Bijl.' Ros heeft verklaard dat hij bij een verjaardag in Diemen 'rondjes' liep met Dino Soerel om over moordplannen te praten.

#holleeder. De laatste dag van het requisitoir van de aanklagers. Voor de Willem podcast zijn we er bij. Het publiek staat al vroeg in de rij bij de Bunker. Nog anderhalf uur voordat de deur open wordt gedaan

— marian husken (@huskenmarian) 1 maart 2019

Bewijsmateriaal

Het moet wel heel gek lopen wil deze rechtbank de verklaringen van deze kroongetuigen terzijde schuiven. Het Gerechtshof Amsterdam heeft ze namelijk in de zaak tegen Dino Soerel en Jesse R. in 2017 in het Passage-hoger beroep als bewijsmateriaal geaccepteerd. Soerel en Jesse R. kijken sindsdien tegen levenslange straffen aan.

Niet dat het onomstreden verklaringen zijn. Ros ontkent bijvoorbeeld 'direct' bij de moord in 2003 op Cor van der Hout betrokken te zijn geweest, een van de andere moorden waarvoor Holleeder terecht staat. Ga je echter af op getuigenverklaringen, dan wijzen mensen naar een hitman op een motor die haarfijn overeen komt met Ros. Wie spreekt de waarheid?

Nou, dan kan deze nu ook weg uit de rechtbank in Den Bosch. #Holleeder pic.twitter.com/uS8s69nl8U

— Pieter van Klinken (@pvklinken) 1 maart 2019

Grijze gebieden

Zo zijn er meer gaten te schieten in de verhalen van La Serpe en Ros. Neem een La Serpe die eigenlijk nooit helemaal betrouwbaar heeft kunnen uitleggen hoe Houtman nu precies is doodgeschoten. Dat zou zijn gebeurd met een Kalashnikov, waarover hij verklaarde dat het met een lang salvo 'trrrr' af ging, terwijl zulke wapens semi-automatisch zijn en slechts korte scheuten afvuren.

Het Gerechtshof heeft dat ook erkend, dat er wat grijze gebieden zitten in deze verklaringen. Maar het heeft gesteld dat het 'de kern' van hun verklaringen niet aantast.

Houtman mocht de panden niet kopen, “omdat ze binnen het pakket van Willem Endstra vielen”, zegt OvJ Stempher. Die loopt nu diverse getuigenverklaringen langs die die stelling onderbouwen. #Holleeder

— Saskia Belleman (@SaskiaBelleman) 1 maart 2019

Lidmaatschap

En ja, dan ben je eigenlijk een beetje uitgeluld. Critici, insiders, rechtbankwatchers en crime-lovers weten: Holleeder gaat hangen op Van der Bijl en Houtman. Doe daar nog de saus van het vrijwel niet meer te ontkennen lidmaatschap van een criminele organisatie bij - iets waar de kroongetuigen ook vrij zeker over verklaren - en Holleeder kijkt de rest van zijn leven tegen de muren van een cel aan.

De moorden op Van Hout, Mieremet en Endstra zijn eigenlijk het spannends. Wat dat aangaat (om het eens op zijn Amsterdams te zeggen) komt het neer op hoe getuigen als Astrid Holleeder, zus Sonja en ex-Klepper Sandra in al die jaren dat ze nu met justitie spreken hun verhaal hebben neergezet. Wat vindt de rechtbank daar nou eigenlijk van? We zullen het vandaag niet te weten komen. Maar later dit jaar wel.