Niemand heeft het meer over de Neus

Het moet 1994 zijn geweest. Met een vriendje zat ik in een shoarmazaak. Beide werkten we al jaren in de Zandvoortse horeca, en het geld dat we daar verdienden, spendeerden we in het nachtleven van Amsterdam. Vaak kwamen we daar dezelfde gezichten tegen. Strandkakkers, hippe gays uit de iT en de Roxy, en rauwe sportschooljongens die nog in badstofkleding van Gorilla Wear liepen. De meesten van hen stonden – ook in Zandvoort – aan de deur. Mannen uit Haarlem zoals Dick Vrij en Jaap en Peter M. Uit Amsterdam kwamen Rick van de Vathorst (ook een kickbokser) en de worstelaars Freek Hamaker en Herman van Breda. Van sommigen had ik al veel gehoord. Vrij was een bekende vechter in de Freefight-ring in Japan, maar ook in de straten van Haarlem en Zandvoort. Dat laatste gold zeker ook voor de broertjes M., beter bekend als ‘de Haarlemse portiersdienst’. En Freek Hamaker vocht in het eerste UFC-toernooi in 1993. Bij mooi weer was een aantal van hen niet moeilijk te vinden. Wij overigens ook niet. Alleen lagen zij meestal op het strand, terwijl wij daar (of in het dorp van Zandvoort) het eten en drinken rondbrachten. Deden we al jaren. Hard werken. Hard verdienen. Met hun gestaalde torso’s, hun loopje en door de blik in hun ogen ging er echt iets van hen uit. Maar zoals altijd was er een baas boven baas.

En in Zandvoort waren dat er in die tijd twee. De één blond, volop pratend en altijd in voor een grap. De ander wat norser, afstandelijker en zo groot als een pakhuis: De ‘Heineken Boys’, heetten ze in de badplaats, oftewel: Van Hout en Holleeder. Personeel op het strand kroop voor hen, ongetwijfeld ook vanwege de dikke fooien waarmee werd gestrooid. Een kippensoep van 7,50 werd met vijftig piek betaald. “Hou de rest maar.” Collega’s fluisterden verhalen over Heineken-miljoenen, die zouden zijn geïnvesteerd op de Achterdam in Alkmaar. En in de Casa Rosso. Liep je over de Wallen in die tijd en de Nieuwmarkt, zat de Neus aan de koffie bij cafe ‘het Loosje’, druk in gesprek met worstelaar Hamaker. Op vechtsportgala’s hetzelfde beeld: Holleeder even een babbeltje met Dick Vrij, Holleeder met Hamaker. En Dick Vrij onafscheidelijk met wijlen Hans Nijman. Jaap en Peter M., zag je toen even niet. Veroordeeld tot stevige celstraffen. Terug naar de shoarmazaak. “Willem Endstra,” zei mijn vriend. “Weleens van gehoord? Meester Willem Endstra. Grote meneer in het vastgoed, doet zaken met alle grote banken. En met jongens in de xtc. Die schijnt hij financieel te faciliteren.” Ik had nog nooit van meester Endstra gehoord. Maar het maakte indruk. Een zakenman. Uit de bovenwereld. Een jurist. “Maar als je hem ziet,” zei mijn vriend, “dan geef je hem geen stuiver. Ik had geen idee dat hij toen al vriendjes werd met Willem Holleeder. En dat Holleeder later zou breken met Cor van Hout, de man van wie hij onafscheidelijk leek. Laat staan dat hij ooit nog voor de rechter zou verschijnen op verdenking dat hij hen beide had laten vermoorden.

Bijna twee decennia later – logisch – waren de verhoudingen op straat aardig veranderd. Dick Vrij kon het zich kennelijk permitteren om Willem Holleeder een klap te verkopen op een vol terras, nota bene in het bijzijn van Jaap M., die met de Neus op pad was. Deze week is het monsterproces tegen Willem Holleeder begonnen. Veroordeeld reeds voor de ontvoering van Alfred Heineken, en voor de afpersing van zakenmannen, onder wie Willem Endstra. En nu voor diens liquidatie, en die van anderen. Los van de uitkomst betekent het proces nagenoeg het einde van de ‘Hollandse netwerken’. Ongetwijfeld geeft het een mooie inkijk in een tijdperk. Want wedden dat veel van de namen uit deze column de revue zullen passeren? Zeer waarschijnlijk is niet alleen de rechtbank, maar ook de media een jaar lang zoet met dit proces, en zal Holleeder menig ‘kop’ domineren. Maar in de shoarmazaken van Amsterdam gaat het al lang niet meer over de Neus.