Misdaadklassieker: Kogels voor een goeie gozer

Kogels voor een 'goeie gozer'

December 2014 wordt Ali Akgün (40) omgelegd als hij in een chique buitenwijk van Istanbul voor een stoplicht staat te wachten. Hij is een hoofdverdachten in het Passageproces. Een van zijn beste vrienden is Danny K., die met Ali aan het sms’en is als de schoten vallen. “Ali was een goeie gozer,” zegt hij tegen Panorama.

Tekst Hendrik Jan Korterink en Anna Korterink 

Woensdagmorgen 24 december 2014. Om elf uur Turkse tijd (Nederland twaalf uur) bellen Danny K. en Ali Akgün nog met elkaar. Danny is in Nederland. Hij zou graag ‘net als vroeger’ bij Ali in Istanbul zijn, dat is door omstandigheden al een tijdje geleden. Danny kwam in mei 2013 vast te zitten. Vanaf november 2014 is hij buiten, maar met een enkelband om en hij moet gehoor geven aan iedere oproep van politie, justitie en de rechter; een reis naar het buitenland past daar niet in. En Ali waagde zich niet in Nederland: door de verklaringen van de nieuwe kroongetuige Fred Ros liep hij het risico dat justitie hem net als Willem Holleeder voor alle zekerheid achter de tralies zou zetten als hij zich op een presenteerblaadje zou aanbieden.

Dat Ali Akgün na zijn vrijlating koos voor een verblijf in Istanbul, samen met zijn Nederlandse vrouw en kinderen, was om meerdere redenen niet zo vreemd. Hoewel er in Nederland geen aanwijzingen waren dat hij werd bedreigd, was zijn naam in zo veel zaken genoemd dat hij er rekening mee moest houden dat nabestaanden wraak wilden nemen. Kroongetuige Peter la Serpe had hem genoemd als opdrachtgever voor de liquidaties van ‘de twee Turken’: Nedim Imaç en Atilla Ö. Imaç was in februari 2007 in Osdorp vermoord, Atilla was de dans ontsprongen omdat hij net was verhuisd.

Ali's vrouw rijdt achter hem. Dat Ali in Turkije niet veilig was, was bekend. In het najaar van 2014 waren er signalen dat hij gevaar liep vanuit Nederland, maar het was moeilijk in te schatten hoe serieus die genomen moesten worden. Hij wuifde het weg. Of deed alsof: het is geen leven als je de hele dag achterom moet kijken. Hij reed ook niet in een gepantserde auto, maar in een sportieve Bentley.

Akgün mocht de dreiging dan niet heel serieus nemen, het zal geen toeval zijn geweest dat zijn vrouw deze morgen achter hem aan reed in haar eigen auto, in de buurt waar ze woonden, bij het mondaine megawinkelcentrum Istinye in het noorden van Istanbul. Ze reed niet pal achter hem, er zaten een stuk of tien auto’s tussen. Ze heeft niet eens gezien wat er gebeurde toen Ali stilstond voor het stoplicht. Over de exacte toedracht is maar weinig bekend. Niet veel meer dan dat er twee daders van dichtbij op de auto schoten en er in een auto vandoor gingen. Ali had nog een poging gedaan weg te komen, maar dat lukte niet. In Istanbul worden rijstroken gescheiden door hoge trottoirbanden waar je met een personenwagen onmogelijk overheen komt. De Bentley strandde boven op zo’n trottoirband.

Vanuit Nederland maakte Danny het bijna live mee. In het telefoongesprek van elf uur had hij Ali nog gewaarschuwd dat hij voorzichtig moest zijn. “Maar hij nam de dreiging niet zo serieus. Een paar minuten voordat het gebeurde waren we nog aan het sms’en. Om 12.25 uur stuurde ik hem nog een sms. Toen ik daar geen reactie meer op kreeg, dacht ik nog: wat raar.” Niet veel later hoorde Danny wat er gebeurd was. “Ik ben er nog steeds kapot van. Ali was echt een goeie gozer, een heel aardige man. Je kon ontzettend met hem lachen. Hij was heel gul: als hij hoorde dat het even niet zo goed ging met iemand, zei hij meteen: Ah, da’s zielig, en dan gaf hij wat geld. Hij hielp iedereen altijd, was echt een goeie vent. Hij was heus geen koorknaap, maar wel heel vriendelijk en heel gul. Zoals hij nu wordt neergezet, dat klopt echt niet.”

Meer Nederlander dan Turk

Ali Akgün, Dino S. en Jesse R. golden als hoofdverdachten in het geruchtmakende Passageproces dat in 2009 van start ging. Jesse R. kreeg levenslang, Ali en Dino werden vrijgesproken. In afwachting van de behandeling in hoger beroep kwam Ali op vrije voeten, Dino bleef nog even zitten voor een oude straf. Direct na de uitspraak van de rechtbank ging het Openbaar Ministerie in zee met een nieuwe kroongetuige: Fred Ros. Op grond van zijn verklaringen hoopte men in hoger beroep alsnog Dino en Ali te kunnen veroordelen als opdrachtgevers van verschillende liquidaties, of op zijn minst als betrokkenen daarbij.

Ze reageerden furieus. Hun advocaten hebben goede hoop aan te tonen dat er niks klopt van de beweringen van Fred Ros, maar Ali heeft dus geen kans gekregen om zijn naam te zuiveren: met zijn dood is de zaak tegen hem afgelopen.

Voor zijn familie en vrienden is dat moeilijk verteerbaar. Dat is de reden dat Danny K. voor één keer een reactie wil geven. Danny: “Het beeld dat Fred Ros schetst van Ali is totaal onzinnig. Hij wordt nu neergezet als iemand die opdrachten heeft gegeven voor liquidaties. Maar ik ken Ali: hij zou nooit iemand laten liquideren. Ali had bijna nooit problemen met mensen. Alleen als ze echt aan hem of aan iets van hem zaten, dan werd hij boos. Maar dan was hij juist degene die zei: Ah joh, doe niet zo moeilijk, dat lossen we wel op een goeie manier op.”

Ali (‘Aliekber’) Akgün werd geboren op 18 april 1974 in Alkmaar. Hij was Nederlander dan Turk, maar toen zijn voorlopige hechtenis in december 2010 werd opgeheven en hij de rest van het proces in vrijheid mocht afwachten, nam hij het zekere voor het onzekere en verkaste hij naar Istanbul.

Hij zei zelf dat hij zijn geld verdiende als bookmaker en voetbalmakelaar. In de kluisverklaringen van Fred Ros wordt Ali Akgün neergezet als de man die de betalingen regelde voor de liquidatie van Thomas van der Bijl en betrokkenheid zou zijn geweest bij tenminste vier opdrachten tot liquidatie: die van Kees Houtman, Thomas van der Bijl, Nedim Imaç en Atilla Ö. De eerste twee in verband met zijn goede vriend Dino S. en de laatste twee in verband met Turkse criminelen. Volgens kroongetuige Peter la Serpe was Ali ook betrokken bij een aanslag op August Adjoeba, waarbij wat twijfel bestond over of men wel de juiste persoon voor zich had. Akgün had volgens La Serpe gezegd: “Schiet hem maar gewoon dood, ik neem de verantwoordelijkheid wel als het de verkeerde neger blijkt.”

De meest concrete bewijzen hadden moeten komen uit de verklaringen van Fred Ros, over betalingen aan hem, waarover hij veel details geeft in zijn kluisverklaringen. Tot nu toe is er nog niet aangetoond dat er dergelijke betalingen zijn geweest; zijn die details niet bewezen. Behalve de verklaringen van de kroongetuigen is er geen bewijs. Ali is op alle punten vrijgesproken. Daarbuiten waren er vermoedens van drugshandel, maar geen vervolgingen of veroordelingen. Er liep alleen nog een ontnemingsvordering van justitie voor verdenking van witwassen. Over zijn activiteiten in Turkije is weinig bekend.

Gepantserde BMW

Na de dood van Ali hadden de Nederlandse kranten het over ‘Maartje’ als ze de vrouw van Ali bedoelden. Liquidatieprocesvolger van het eerste uur en verslaggever Eric de Bondt: “Dat zal wel komen doordat de Turkse media haar doopnamen gebruiken, Maartje Geertruida, maar we kennen haar hier vooral als Claudia.” Eric zag haar geregeld op de publieke tribune. “Ze heeft in de Baja Beach Club in Rotterdam gewerkt. Daar heeft Ali haar leren kennen.”

Ali en Claudia hebben een tweeling van 9 jaar en een dochtertje van 7. Een dag na de geboorte van zijn jongste dochter werd Ali gearresteerd en kwam hij in de EBI terecht, de Extra Beveiligde Inrichting. Gedurende die hele periode van meer dan drieënhalf jaar mocht hij zijn kinderen niet zien. Vooral over dat laatste was Ali boos en dat uitte hij op een zitting in maart 2008. Ali: “Meneer de rechter, ik heb twee kinderen van 3, en één van 1 jaar oud, en die heb ik nog maar drie uur vast kunnen houden. Ik mag mijn eigen kind amper vasthouden. Schandalig!”

Claudia en Ali waren onafscheidelijk, Claudia was ‘echt een gezinsmens’. Zij en twee broers van Ali kwamen de eerste drie jaar dat Ali nog vastzat naar iedere zitting in de Bunker. Eric: “Tussen de middag aten ze weleens bij Dikke Mick, waar ik haar wel sprak, net als soms in de pauzes tussen de zittingen. Ik vond Claudia een aardige meid. Zij reed in die gepantserde BMW van Ali.”

Toen Ali in december 2010 vrijkwam, kwam hij als bezoeker naar de eerstvolgende zitting. Eric vroeg hem of hij wilde meewerken aan een boek, maar dat zou pas na het proces kunnen: Dino moest er eerst ook nog even uit. Toen hij die middag naar huis reed, werd er getoeterd. Ali Akgün in een grote donkerblauwe Volvo. Lachen en zwaaien. Daarachter zat Sjaak B., de man die onlangs in Panama is neergeschoten in een broodjeszaak. Eric gebaarde of Ali even wilde stoppen. Eric: “We hebben een minuutje of tien gepraat, Sjaak was in zijn auto blijven zitten. Kort daarop vertrok Ali naar Turkije. Ik denk wel dat ik de laatste journalist ben die Ali in levenden lijve heeft gesproken.”

De dupe van een clown

In december 2010 werd Ali vrijgelaten. In 2012, bij de afronding van het Passageproces bij de rechtbank, las zijn advocaat Nico Meijering een verklaring van hem voor. Hij was de rechter dankbaar dat hij was vrijgelaten, vooral omdat hij toen eindelijk zijn kinderen weer kon zien en knuffelen. “Ik ga niet lopen zeuren over de EBI. Maar niemand weet wat het is om in de EBI te zitten tot hij er zelf heeft gezeten. Het ergste is dat je iedere dag, ieder uur en iedere minuut de onzekerheid hebt over hoelang je nog moet zitten. Misschien wel levenslang. Voor iets wat je nooit gedaan hebt.”

Hij voelde zich de dupe van ‘een clown’, kroongetuige Peter la Serpe, op grond van wiens verklaringen hij was aangehouden. Hij geeft aan dat hij van plan is zijn geld te gaan verdienen als voetbalmakelaar, niet als moordmakelaar, zoals hij is afgeschilderd. Hij was wel bang dat er ‘een nieuwe clown’ op zou kunnen staan, waardoor hij alsnog in problemen zou kunnen komen. Die angst blijkt terecht als in 2014 Fred Ros de nieuwe kroongetuige wordt.

Vanuit Turkije gaf Ali hierop een reactie, die in oktober 2014 door Nico Meijering werd voorgelezen. Fred Ros beweerde dat hij Ali kende vanaf 2002. “Dat is een grote leugen. Ik heb meneer Ros voor 2006 nog nooit gezien of ontmoet. Die paar keer dat ik meneer Ros daarna heb ontmoet of ben tegengekomen, was in uitgaansgelegenheden in Rotterdam.”

Fred Ros ging in die tijd om met Lydia, een vriendin van Esther, de vriendin van Dino S. Beide dames worden de komende tijd nog als getuige gehoord in het Passageproces. Ali: “Verder heb ik hem een keer gezien op de begrafenis van de vader van Danny K. Ik heb nog nooit afspraken met hem gehad, zoals hij verklaart, in verband met opdrachten geven voor liquidaties en het geven van informatie over personen.” Hij noemt Fred ‘een viezerik'. “Ik ben geen heilige, maar mensen vermoorden of laten doden, dat nooit!”

Over de opdracht voor de liquidatie van Thomas van der Bijl, waarover Fred Ros verklaarde dat hij van Ali geld en informatie had gekregen: “Ik heb Ros nog nooit informatie gegeven over welke persoon dan ook. Ros is zijn eigen stront van dertig jaar aan het schoonvegen. Vijftien jaar minder zitten en een pak geld meekrijgen.”

Een corrupte politiebaas

Na Ali's dood gaf zijn vrouw Claudia een reactie. “Ik hoop dat het hof een oordeel wil geven aan het einde van dit hoger beroep over Ali als dat kan. U begrijpt dat mijn kinderen op een dag ook weten hoe hun vader is overleden en in welk proces hun vader terecht is gekomen. Ali was geen moordmakelaar en Ali was zeker geen leugenaar. Ali was goudeerlijk en een hele lieve en goede vader, het belangrijkste in z’n leven waren zijn kinderen. Gelukkig hebben de kinderen en Ali nog een paar mooie laatste jaren gehad. Nu zullen onze kinderen het weer zonder vader moeten doen maar deze keer voorgoed.”

Over het motief voor de liquidatie van Ali doen verschillende verhalen de ronde. Er was sprake van dreiging uit Nederland. Volgens Ali zelf en volgens zijn advocaat. Het ligt voor de hand dan te denken aan verband met de Passagezaak en de moordopdrachten voor Nedim Imaç en Atilla Ö. In Turkse media wordt verband gelegd met de aanslag later op diezelfde 24ste december, eveneens in Istanbul, waarbij de Rotterdamse Turk Vedat S. (geen familie van Dino S.) werd geliquideerd.

Het supertrio

ALI, DINO & WILLEM

Ali Akgün was goed bevriend met Dino S. In tal van berichten en zaken worden Willem Holleeder, Dino en Ali in één adem genoemd, als vrienden; als een soort supertrio, waarbij de vraag is wie de grootste was. Maar zoals bij veel van deze relaties in de misdaadwereld waren het niet allemaal ‘echte vrienden’. Ali en Willem hadden niet veel met elkaar, het was Willem en Dino, en Ali en Dino.

Fred Ros kende Willem Holleeder niet persoonlijk: Holleeder wilde absoluut niets met hem te maken hebben. Fred Ros zegt daarover: “Ik zat meer aan de kant van Dino en Ali. Ali was niet mijn allerbeste vriend, maar ik heb natuurlijk wel een hele tijd met hem afspraken gehad.” Wat Ali dus ontkende.

Uit de verhalen van Fred Ros zou je de conclusie kunnen trekken dat Ali de man was met het meeste geld. Ali was – volgens Ros degene die hem 80.000 euro betaalde na de liquidatie van Thomas van der Bijl. Ook was Ali degene – weer volgens Ros – die ervoor zorgde dat Fred in de gevangenis zijn zwijggeld kreeg.

In de ogen van Ros stond Dino boven Ali. Ros in een kluisverklaring: “Ali deed gewoon wat Dino zei. Maar als Ali wat zei, dan deed Dino dat niet. De eerste werkelijke opdracht, in principe alles wat met liquidaties te maken had, wat naar Jesse toe ging of naar mij, kwam van Dino.” Met andere woorden: volgens Ros

kwamen zijn opdrachten van Dino S. “Ik had rechtstreeks contact met Dino. Ali had rechtstreeks contact met Jesse en ik had ook weleens contact met Ali.”

Fred Ros denkt dat Ali het geld dat hij aan hem heeft betaald voor de liquidatie van Thomas van der Bijl ‘zeker’ terug zou krijgen. “Van Dino. En ik sluit niet uit dat hij dat later met Willem zou verrekenen. Ze hebben één pot.”

Voor de duidelijkheid: Ali ontkende dat hij ooit ook maar één cent aan Fred had betaald voor liquidaties of als zwijggeld. Behalve de verklaringen van Fred zijn daar ook geen bewijzen voor.

Een 'moordgebaar' in de rechtszaal

Het Openbaar Ministerie doet aan ‘beeldvorming’, klagen strafrechtadvocaten. Hun cliënten worden neergezet als grote criminelen of monsters en in de media al veroordeeld voordat er een proces is. In mei 2009 meldt De Telegraaf dat ‘moordmakelaar Ali Akgün’ vanuit de zwaarbeveiligde rechtszaal in de Bunker een

opdracht tot liquidatie heeft gegeven door zijn broer op de publieke tribune iets te gebaren. Tijdens een zitting bracht Ali zijn vlakke hand schuin omhoog en wees hij op zijn ringvinger. Justitie maakte proces verbaal op, twee rechercheurs bezochten de broer in Alkmaar om te vragen of Ali hier een moordopdracht had gegeven. De verontwaardigde broer zei dat Ali door het strenge regime elke mogelijkheid aangreep om contact met zijn familie te maken. Zo informeerde hij met dit bewuste handgebaar of zijn ouders al met het vliegtuig waren vertrokken: ze hadden een uitnodiging gekregen voor een bruiloft in Turkije. Vandaar de opgaande hand en het wijzen op de ringvinger.

Advocaat Nico Meijering overlegde de uitnodiging voor de trouwerij en de vluchtgegevens van Ali’s ouders aan de rechtbank. De ‘moordopdracht’ was gebaseerd op de indruk van enkele parketwachten die de broer van Ali ‘rood zagen worden’. Een parketwacht maakte een proces verbaal van bevindingen en gaf dat door aan officier van justitie Betty Wind.