Misdaadklassieker: Keiharde capo

Voor de misdaadklassieker van deze week gaan we terug naar het late najaar van 2015. Een cover-artikel over de gevreesde Britse crimineel Robert Dawes. 

Komt Engelse drugs-kingpin Robert Dawes voor berechting naar Nederland?

KEIHARDE CAPO

Met de aanhouding van de Britse drugshandelaar Robert Dawes meent de Spaanse politie de grootste misdadigers van Europa achter de tralies te hebben. In Nederland kijkt justitie met grote belangstelling mee. Dawes wordt gezien als de opdrachtgever van de moord op de Groningse onderwijzer Gerard Meesters in 2002. Zijn kinderen zetten alles op alles om ervoor te zorgen dat Dawes alsnog te laten vervolgen. “Hij moet gestraft worden voor de moord op onze vader.”

Tekst Wouter Laumans en Carl Fellstrom

Nee, een foto van hun overleden vader krijgt Panorama niet. “Mijn vader was een anonieme man die wars was van iedere vorm van publiciteit,” zegt zijn dochter Annemarie. “Het zou voor ons niet goed voelen om nu een foto aan de pers te geven. Maar je mag ‘m best wel even zien hoor.” Op de foto op haar telefoon zien we een man met een volle baard. Dat is Gerard Meesters. De 52-jarige onderwijzer uit Groningen kijkt een beetje schuchter in de camera.  Hun tragische verhaal begint in augustus 2002. Die zomer is de moeder van Gerard net overleden en komt de familie samen om de begrafenis te regelen. Ook Jeanette, de zus van Gerard, is aanwezig. Ze is voor de uitvaart over gekomen uit Spanje en ze logeert bij het gezin van haar broer. In de tuin hoort Gerard haar heimelijk bellen met haar vriendin Madeleine. Ze heeft het over een ‘grote klapper’. Hoewel Gerard geen idee heeft waar zijn zus over praat, denkt hij er het zijne van. Helemaal als hij hoort dat het gesprek gaat over een in beslag genomen schip dat mogelijk wordt vrijgegeven door de Spaanse politie. Gerard vreest dat ze zich bezighoudt met mensensmokkel en spreekt haar aan.

“Waar ben jij mee bezig in Spanje?” vraagt Gerard. “Met wat voor mensen ga jij om?” Jeanette weigert uitleg te geven en er ontstaat een knallende ruzie die hoog op loopt. “Als je hiermee doorgaat, wordt het je dood,” zegt Gerard. Daarop pakt Jeanette haar koffers en vertrekt naar een ander adres. Na de begrafenis vertrekt ze spoorslags naar Spanje. Later die zomer is Gerard met vakantie in de omgeving van Salou. Wanneer hij contact opneemt met Jeanette om een en ander uit te praten, klinkt ze heel erg down en zegt ze dat ze niet kan afspreken omdat ze niet weg kan. 

Drie maanden later zit Gerard samen met zijn zoon Koen thuis televisie te kijken als ineens de deurbel gaat. Wanneer hij open doet, staan er ineens vijf mannen in zijn hal. Op dwingende toon spreken ze met Gerard over zijn zus. Hij wordt gedwongen een telefoonnummer in Spanje te bellen. “Mijn vader was niet snel bang,” herinnert Koen zich. “Maar ik kon zien dat hij heel erg geschrokken was.” Gerard belt het nummer en krijgt een Engelssprekende man aan de telefoon. Na een kort gesprek heeft hij er genoeg van en hangt op. Hierna neemt hij direct contact op met de politie in Groningen. Die weet zich met de situatie niet zo goed raad en zegt dat er wel vaker bedreigingen worden geuit. Daardoor voelt hij zich allerminst gerustgesteld. Die avond slapen hij en zijn vrouw in de studentenwoning van hun kinderen. Een week later is Gerard net terug van een computerbeurs wanneer hij met acht schoten in de deuropening van zijn huis om het leven wordt gebracht.

Onder de radar

Waarom wordt een 52-jarige leraar geliquideerd? Niemand die het weet. Het zal drie maanden duren voordat er bij de recherche meer duidelijk is over de moord op Gerard Meesters. Uit het politieonderzoek blijkt dat hij vermoord is in opdracht van een Britse drugsorganisatie. Jeanette wordt door de groep verantwoordelijk gehouden voor de diefstal van bijna 1200 kilo hasj. Omdat zij onvindbaar is voor de Britten, moet haar broer boeten.Het rechercheteam dat de moord op Gerard Meesters onderzoekt, krijgt nog meer verontrustende informatie. Bij de moeder van Madeleine, de vriendin van Jeanette Meesters, is drie weken na de moord op Gerard een brief onder de deur geschoven. In de envelop zit een uitgeknipt krantenartikel over de moord. Ook zit er een briefje bij met de tekst ‘Maddy neem contact met ons op’. Samen met een telefoonnummer dat gebeld moet worden.  Omdat de politie het idee heeft dat er mogelijk nog meer onschuldige slachtoffers gaan vallen, wordt de woning van de moeder van Madeleine permanent bewaakt. Inmiddels is er ook meer zicht op de criminele organisatie uit Engeland die verantwoordelijk is voor de afrekening van Meesters. De Groningse politie treft een grote drugsorganisatie. “De kilo’s vlogen ons om de oren,” zal een betrokkene later zeggen. De criminele groepering is zó omvangrijk dat de Groningers de hulp inroepen van de Unit Synthetische Drugs in Helmond.

De grote vraag is, wie is de top dog die alles aanstuurt? Ook dat wordt gaandeweg het onderzoek duidelijk. Justitie heeft het over ‘Een bedrijf met Robert Dawes aan het hoofd’. Wie is deze man die in februari 1972 geboren werd in het Engelse Nottingham? Voor iemand die genoemd wordt als het kopstuk van de grootste criminele organisatie van Europa, weet Robert Dawes jarenlang onder de radar te blijven. Zijn criminele carrière verloopt volgens het klassieke ‘van inbreker tot drugsdealer’-patroon. Hij groeit uit tot een drugshandelaar van formaat met goede contacten in binnen- en buitenland. Zo onderhoudt hij in Nederland onder meer nauw contact met Gwenette Martha. 

Keiharde capo

“Er werd vanuit Nederland 125 kilo hasj, coke en heroïne gestuurd. Per week,” zo laten voormalige zakenpartners van Dawes weten. “Aanvankelijk kocht Dawes xtc van compagnons in Holland, maar het duurde niet lang voordat hij zich realiseerde dat hij beter zijn eigen laboratoria kon opzetten. Samen met Gwenette Martha begon hij pillen te produceren. Dawes had een Nederlander die amfetaminepasta maakte van zo’n goede kwaliteit dat ze de man naar Engeland brachten om hem daar het recept te laten leren aan anderen. De pillen die hij maakte, kostten 18 cent per stuk om te produceren en hij verkocht ze voor drie euro. Dawes had één klant in Brighton die per maand 600.000 pillen van hem afnam. Er was zo veel geld dat mensen niet wisten wat ze ermee aan moesten. Vaak stopten ze het in kliko’s die ze vervolgens begroeven.”  De bron verhaalt over de verbijsterend goede contacten van Dawes. Zo betaalt hij politiemensen en andere invloedrijke personen. Ook beschikt hij over twee paspoorten die hem de mogelijkheid geven om op twee plaatsen tegelijkertijd te zijn. Daarnaast heeft Dawes het imago van een keiharde capo die geweld niet schuwt. Met die reputatie maakt Nederland voor het eerst kennis op vrijdag 25 mei 2001. De 37-jarige Engelsman David Royle wordt er door  Dawes van verdacht drugsgeld geript te hebben. Wanneer ‘logistiek manager’ van Dawes het geld opeist, ontstaat er in Amsterdam-Noord een schietpartij waarbij Royle wordt doodgeschoten.In oktober 2002 brengt de Britse politie Robert Dawes in verband met een moord in Sutton-in-Ashfield. De moord op Gerard Meesters in Groningen, een maand later, zorgt ervoor dat de Britse en Nederlandse recherche informatie uitwisselen. Aan beide kanten van het kanaal ontstaat de overtuiging dat Dawes degene is die beide moorden verordonneerd heeft.

De geldende mores binnen de criminele organisatie van Dawes worden duidelijk als de recherche op 10 december 2003 de Brit Daniel Sowerby verhoort. Hij wordt er van verdacht de fatale schoten te hebben gelost. In niet mis te verstane bewoordingen legt hij de regels uit: “Als zij zo dicht bij waardevolle drugs kon komen, dan weet zij de risico’s en dan is zij verantwoordelijk voor haar familie. Het zijn de regels van het spel. Als je in deze wereld iets doet, moet je er rekening mee houden dat je familie er op wordt afgerekend. Iemand in de organisatie neemt een beslissing en geeft deze vervolgens door aan iemand anders die deze beslissing moet uitvoeren. Degene die het moet uitvoeren wordt ofwel goed betaald of is ook gedwongen tot het uitvoeren.”

Koninklijke behandeling

Uiteindelijk wordt Daniel Sowerby ook in hoger beroep schuldig bevonden aan de moord op Gerard Meesters en veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Hij geeft toe te hebben gewerkt voor een Britse criminele organisatie maar ontkent tot op de dag van vandaag dat hij Gerard Meesters heeft omgebracht. In zijn verklaring van 10 december 2003 geeft hij aan dat hij zich heeft geconformeerd aan de regel ‘dat je je mond houdt’. En zo zit hij tot de dag van vandaag zijn straf uit in de wetenschap dat zijn familie veilig is.Dat lot blijft Dawes lange tijd bespaard. Vanwege het feit dat alle verdachten zich keurig aan de omerta houden, is er te weinig bewijs tegen hem. Daarom wordt hij in Nederland nooit vervolgd voor zijn rol in de moord op Gerard Meesters. Het feit dat hij de dans ontspringt, betekent allerminst dat hij het rustiger aan doet. Integendeel. Dawes gaat, zoals dat in penozekringen heet, plankgas.Zo komt er bij de Spaanse Guardia Civil in 2007 informatie binnen dat Dawes de link is tussen Engelse drugshandelaren en Colombiaanse cocaïnekartels. Hij verblijft veel in Dubai waar hij een schoonmaakbedrijf met de veelzeggende naam The English Laundry begint. Ook de Britse Serious Organized Crime Agency (SOCA) - de Engelse unit Zware Criminaliteit - heeft Dawes inmiddels vól in het vizier. Bij de eenheid is informatie binnengekomen dat Dawes de man is achter een partij van 200 kilo pure cocaïne die bij Madrid in beslag is genomen. Maar omdat Dubai geen uitleveringsverdrag heeft met Spanje, wordt hij niet aangehouden.

Dat gebeurt pas een jaar later. Op basis van een internationaal aanhoudingsbevel dat is uitgevaardigd door Spanje wordt Dawes in 2008 in zijn luxe villa in Dubai opgepakt. En terwijl de meeste mensen ervan gruwen vast te moeten zitten in een cel op het Arabisch schiereiland, lijkt dit Dawes allerminst zwaar te vallen. Zo beschikt hij over een kamer waar hij bezoek kan ontvangen en de bewaarders brengen hem kopjes thee. Een compagnon zorgt er voor dat hij voldoende tegoed heeft op zijn mobiele telefoon zodat hij gewoon door kan gaan met zijn zaken. Hij zit allerminst in een gore cel vol ratten.

Na enige tijd blijkt dat omvangrijk bewijsmateriaal met betrekking tot zijn communicatie is verdwenen, klapt de zaak en is Dawes weer vrij man. Ook dit keer ziet hij geen redenen om zijn illegale activiteiten op een lager pitje te zetten. Hij zegt dat hij met pensioen is, maar daar gelooft de Spaanse politie niks van. Alleen horen ze niks over de telefoontaps. Wat blijkt? Dawes heeft een hele vracht moeilijk af te luisteren PGP-telefoons uit Nederland laten komen en alle mensen met wie hij zaken doet verplicht hij om alleen die toestellen te gebruiken. En zo rest de Spaanse politie dus niets anders dan Dawes onder permanente observatie te plaatsen.

Opschepper

In de lente van 2011 zien de agenten hoe Dawes ontmoetingen heeft met kartelbazen uit het Colombiaanse Medellín. Ook worden gesprekken afgeluisterd tussen hem en leden van het kartel de Los Soles uit Venezuela. Daarin geeft Dawes op over het feit dat hij alles naar binnen kan krijgen in Spanje, Frankrijk en Nederland. Ook schept hij op dat híj de man is achter een partij van 1300 kilo cocaïne die in beslag genomen is op de luchthaven van Parijs. Die snoeverij brengt hem in grote problemen.

Dan zijn rijkdom. Zo beschikt hij over een hightech-fitnessruimte. Nog imposanter is een soort commandocentrum dat volgestouwd is met speciale servers voor versleuteld PGP-verkeer. Hij heeft twee gewapende bodyguards die permanent bij hem inwonen. Hij is nerveus geworden vanwege een moordgolf in Nederland waarbij een aantal zakenpartners van hem is omgebracht. Een van die partners is de Amsterdammer Najeb Boubouh. Die is in oktober 2012 geliquideerd in Antwerpen vanwege een conflict over 200 kilo cocaine.

Aanhouding

Toch volgt eind 2015 zijn aanhouding, wanneer de Spaanse politie Dawes oppakt na een intensieve inlichtingen-operatie. De Brit blijkt zijn gevoel voor understatement nog niet verloren. Wanneer hij geboeid opstijgt in de politiehelikopter stelt hij ronkend dat men nu de baas van de grootste drugsbende van Europa achter de bouten heeft. Als hij voor de drugsvangst in Parijs veroordeeld wordt, kan hij voor vijftien jaar achter de tralies verdwijnen. Maar misschien moet hij zich toch ook nog zorgen maken over sommige spoken uit het verleden. Zoals de moord op Gerard Meesters. Want hoewel het bewijs nog altijd mager is, zetten de kinderen van de vermoorde onderwijzer alles op alles om justitie te bewegen Dawes alsnog te vervolgen.

“Het is voor ons onverteerbaar dat hij nooit in die Groningse zaak gepakt is,” zegt Annemarie Meesters. Ze krijgt bijval van haar broer Koen. “De politie in Groningen heeft gezegd dat Dawes ‘te groot’ voor hen was. In december 2008 hebben we bezoek gehad van twee mensen van de politie van Nottinghamshire. Zij zeiden dat ze genoeg hadden om Dawes voor járen op te bergen. In de overtuiging dat hij Dawes zou gaan pakken hebben we, bij hoge uitzondering, een foto van mijn vader meegegeven. Die zou één van hen op zijn bureau zetten om hem te helpen herinneren waarom hij achter Dawes aan zat. Dus wie weet…”

Wat was de rol van Gwenette Martha?

In de zaak Meesters is een belangrijke rol weggelegd voor Gwenette Martha. Samen met nog wat andere Amsterdamse criminelen was hij in november 2002 naar het huis van Meesters gereden om de leraar onder druk te zetten. Een week later werd Meesters doodgeschoten. Na de moord heeft Daniel Sowerby een ontmoeting met Gwenette Martha. Daarbij zou hij volgens een andere aanwezige hebben gezegd: It was easy. I knocked on the door and I shot the guy.