Iedere dag het nieuws dat echte mannen interesseert

Misdaadklassieker: De Rooftocht van Tessa en Manuel

Iedere zaterdag bieden wij op Panorama.nl een blik in ons rijke misdaadarchief. Vandaag gaan we terug naar editie 15 uit...

https://cdn.pijper.io/core/panorama-fallback2.png

Iedere zaterdag bieden wij op Panorama.nl een blik in ons rijke misdaadarchief. Vandaag gaan we terug naar editie 15 uit 2012. Een reportage van Hendrik Jan Korterink over het rovende en uiteindelijk moordende duo uit Noord-Brabant.

Als Bonnie & Clyde trekt het jonge stel een spoor van geweld door de grensstreek 

De rooftocht van Tessa & Manuel 

De angstdroom van elke ouder met een opgroeiende dochter is dat ze een verkeerd vriendje krijgt. Tessa van D. uit Brakel kréég een verkeerd vriendje. Samen met Manuel van V. was ze betrokken bij een aantal gewelddadige roofovervallen. Eén slachtoffer sterft zelfs na alle messteken. Deze week is het proces tegen hen begonnen. 

In het gerechtsgebouw in Antwerpen lijkt het of de tijd heeft stilgestaan. Alsof je zo de Middeleeuwen instapt. Houten lambrisering, hoge plafonds, alles ademt een weldadige rust. In deze indrukwekkende entourage zal Tessa van D. dinsdag 15 september haar opwachting maken en zich heel klein voelen met de statige en strenge rechters voor zich en de pers en het publiek achter zich. De pers met draaiende filmcamera’s en ratelende spiegelreflexen. Ze zou willen dat haar ouders hier zouden zijn, maar die kunnen er nog niet bij zijn omdat ze pas op 23 september als getuigen worden gehoord. Tessa’s lot ligt in handen van een volksjury, die nog moet worden samengesteld. Willekeurige burgers, die meestal met grote tegenzin gedwongen zijn vele dagen lang het hele proces mee te maken, om uiteindelijk te beslissen of de verdachte wel of niet schuldig is.

De advocaten van Tessa – de Belgische Pol Vandemeulebroucke en de Nederlandse Esther Vroegh – zullen er alles aan doen om de jury ervan te overtuigen dat Tessa in de ban was van haar foute vriendje Manuel van V., die haar meesleepte in zijn roof- en moordtocht, waarbij ze als Bonnie & Clyde met veel geweld woningen binnendrongen, weerloze burgers vastbonden, sloegen en bedreigden, met als dieptepunt de moord op een jonge vrijgezelle makelaar. Waarna ze ook nog probeerden diens ouders af te persen. Tessa was erbij. Stond ze er alleen maar bij en keek ze ernaar, of valt haar bijna even veel te verwijten als haar vriendje Manuel? Heeft zij ook, zoals Manuel beweert, zelf het mes ter hand genomen om makelaar Gunther Haagen een paar van de in totaal 54 messteken te bezorgen?

Badend in bloed

In oktober 2011 staat in het Belgische dorpje Weelde een huis te koop. De vraagprijs voor de woning in de buitenwijk Het Nonnenbos is 247.500 euro. Het loopt niet storm met kopers, maar aan makelaar Gunther Haagen ligt het niet. De 38-jarige vrijgezel woont bij zijn ouders in het nabijgelegen Poppel, een kwartiertje rijden, en draait er als het moet zijn hand niet voor om ook in de avonduren op pad te gaan om potentiële kopers rond te leiden.

Op woensdagavond 19 oktober heeft hij om zeven uur 's avonds een bezichtiging met een jong stel uit het grensplaatsje Baarle-Hertog, 5 kilometer verderop. Haagen parkeert zijn glanzende Range Rover voor de deur en gaat vast naar binnen. Het begint al aardig te schemeren. De aspirant-kopers zijn Manuel van V. (25) en zijn vriendin Tessa van D. (23). Gunther kan niet bevroeden dat hij met een smoes in de val is gelokt: het is niet om het huis te doen, maar om zijn auto.

De eerste vraag waar de jury zich voor gesteld ziet: wist Tessa wat Manuel van plan was, of dacht ze echt dat ze hier samen met haar vriend huisje-boompje-beestje zou beginnen? Als de twee binnen zijn, loopt Tessa naar de keuken. Misschien om te kijken waar ze over een poosje voor keukenprinses zal spelen, of weet ze dat het helemaal niet om een serieuze bezichtiging gaat? Ineens hoort ze gegil uit de woonkamer. Ze loopt erheen en ziet de makelaar badend in bloed op de grond liggen. Manuel heeft hem met zijn mes gestoken. In zijn rug en nek. De longen zijn doorboord, maar hij leeft nog als de twee Nederlanders spoorslags vertrekken in de Range Rover. Ze rijden naar het station in Tilburg. Tessa stapt daar op de trein, voor een bezoek aan haar ouders in het dorpje Brakel, aan de Waal. Een onschuldig ogend Swiebertje-dorp, waar men allang is vergeten dat de veerpont tussen Herwijnen en Brakel hier ooit het in beton gegoten lichaam van de Amsterdamse kickbokser André Brilleman boven woelde.

Terwijl Gunther Haagen een eenzame doodsstrijd voert, gaan Tessa en Manuel hun eigen gang. Tessa heeft deze avond afgesproken thuis te komen, omdat haar moeder jarig is. Manuel heeft haar met de Range Rover afgezet op het station van Tilburg. Van daar reist ze met de trein naar Zaltbommel. Haar moeder haalt haar daar ’s avonds om kwart over elf op bij het station. Haar broer is ook thuis. Niemand merkt iets bijzonders aan Tessa. Samen met haar moeder rookt ze nog een sigaret, dan gaat iedereen naar bed. De volgende dag gaan moeder en dochter winkelen in Tilburg. Er lijkt nog steeds niks aan de hand. Die avond, rond halftien, gaat Tessa naar een van de weinige vriendinnen waar ze nog wel eens komt: Lieke, in Rosmalen. Daar wordt ze op 24 oktober aangehouden, op verzoek van de Belgische politie. Het was niet moeilijk geweest haar te traceren, door haar mobiele telefoon.

25.000 euro losgeld

Nadat hij Tessa op het station in Tilburg heeft afgezet, pikt Manuel een vriendje op in Tilburg, Marcel van D. In de Range Rover liggen de huissleutels van Gunther, Manuel weet ook zijn adres, daar zal nog wel wat te halen zijn. Bij de woning in Poppel aangekomen, opent hij de poort met de afstandsbediening die in de Range Rover ligt. Ook de deur van de woning is eenvoudig te openen met de sleutels die in de auto liggen. Maar dan staan ze voor een verrassing: ze hebben er niet op gerekend dat er iemand in huis zou zijn, maar Gunther bij zijn ouders. Ze schrikken. Manuel bedenkt een smoes. Hij maakt de ouders wijs dat Gunther is ontvoerd, maar dat zij wel kunnen bemiddelen. Als er 25.000 euro losgeld wordt betaald, wordt Gunther vrijgelaten. Zo veel geld is er niet in huis, maar dat is geen probleem: ze nemen de dure Mercedes AMG van de ouders wel mee als onderpand. “Niet de politie bellen!” roept Manuel en ze maken zich snel uit de voeten. Marcel rijdt weg in de Mercedes, Manuel in de Range Rover. De ouders bellen uiteraard wel meteen de politie en die is de overvallers de volgende dag al snel op het spoor. Dankzij het track & tracesysteem in de gestolen auto’s wordt Manuel als eerste aangehouden, nog in België. De politie komt al snel uit bij het adres waar Gunther Haagen het laatst is geweest: de woning in Weelde. Op vrijdagmorgen gaan ze daar kijken en vinden ze het lichaam van de inmiddels overleden makelaar. Ook de telefoon van Marcel van V. is gepeild, hij wordt iets later in Nederland aangehouden. Tessa wordt op dinsdag opgepakt.

Manuel probeert er in zijn eerste verhoren nog een draai aan te geven, met een verhaal over onbekende mannen. Dat houdt hij zeven maanden vol. De ene leugen na de andere, maar als Tessa door de mand is gevallen, is er voor hem uiteindelijk ook geen houden meer aan en dan wordt het vooral een kwestie van elkaar zoveel mogelijk de zwartepiet toe te spelen. Vriendje Marcel was niet bij de moord betrokken, alleen bij de poging tot afpersing en de diefstal van de Mercedes. Manuel en Tessa zijn de hoofdverdachten. Hun liefde is intussen al geheel bekoeld. Tessa lijkt bij zinnen gekomen. Het gevolg laat zich raden: Manuel beweert nu dat Tessa’s rol veel groter is geweest dan ze doet voorkomen: “Het initiatief om de makelaar te overvallen en er met zijn Range Roger aan de haal te gaan, kwam van Tessa,” verklaart hij. “We hadden wel een mes bij ons, maar het is nooit de bedoeling geweest het slachtoffer te vermoorden.” Bij de moord zelf zou Tessa een actieve rol hebben gespeeld en ook hebben gestoken. Als dat al waar is, wordt het nog touwtrekken om de vraag welke steken het meest fataal zijn geweest.

Los van wat Manuel vertelt zal Tessa zich in elk geval moeten verantwoorden voor het feit dat ze willens en wetens een stervende man in hulpeloze toestand hebben achtergelaten en dat ze dagenlang haar mond hield. Toen ze die avond thuis was, had ze de politie moeten bellen.

Lijken uit de kast

Hoe kon die zachtaardige, lieve blonde Tessa uit Brakel zo op het verkeerde pad raken? Keurige ouders, een broer, een goed milieu, nooit met justitie in aanraking geweest; ze gaf les aan kinderen met een leerachterstand en was lid van de plaatselijke voetbalclub. Alles werd anders toen ze naar de grote stad Tilburg verhuisde om sociale pedagogiek te studeren. Ze ging op kamers wonen, haar broer woonde om de hoek; niks om je zorgen over te maken als ouders. Als ze Manuel van V. uit Rotterdam maar niet was tegengekomen…

Manuel is een jongen met een Dominicaanse moeder, hij had al een heel leven met oplichtingspraktijken achter de rug, maar dat was niet erg bekend. Hij kende de broer van Tessa en via hem maakte hij in een café in Tilburg kennis met haar. Hij moet haar direct als een gemakkelijke prooi hebben gezien. Leuke meid, maar ook: redelijk welgestelde ouders, die hun dochter financieel niet zouden laten vallen. Met zijn flair, leuke reisjes en veel geld op zak weet hij Tessa gemakkelijk in te palmen. Hij maakt kennis met haar ouders Heleen en Anton, die aanvankelijk weinig argwaan hebben.

Manuel zegt dat hij een beleggingsbedrijf heeft. Maar als er zich wat financiële problemen voordoen en er signalen zijn dat Manuel schulden heeft, verdiepen de ouders zich eens in wat Manuel voor werk doet. Dan ontdekken ze dat hij een groot conflict heeft met de Autoriteit Financiële Markten, die hem een dwangsom van 4000 euro per dag heeft opgelegd vanwege onduidelijke transacties. Ook komen ze erachter dat hij geprobeerd heeft voetbalclub De Graafschap op te lichten met valse bankafschriften. Maar ze kunnen Tessa geestelijk dan al niet meer bereiken, die is al te ver heen. Ze is een haast willoos slachtoffer geworden.

De 'lieve' Manuel heeft zich ontpopt als een jaloerse, bezitterige tiran, die probeert al haar normale contacten kapot te maken. Hij wil haar helemaal voor zichzelf. Ze moet onaantrekkelijk worden voor andere mannen, hij zorgt ervoor dat ze zich volpropt tot niemand haar meer herkent als de mooie vrolijke slanke Tessa.

Tot nu toe werd gedacht dat de moord op Gunther Haagen het eerste en enige geweldsdelict was waar Tessa bij betrokken was, maar tijdens het onderzoek in België komen er nog wat lijken uit de kast rollen.

'Ik schiet je dood'

Op 4 oktober 2011 wordt in het buitengebied van Baarle-Nassau om drie uur ’s nachts een woning aan het Voske overvallen. De bewoners worden wakker van glasgerinkel. In de krant valt te lezen: 'Drie mannen kropen door de kapot geslagen ruit naar binnen en bonden het geschrokken echtpaar vast op hun bed. De 64-jarige man en de 53-jarige vrouw werden daarbij met een vuurwapen bedreigd. Ze konden zichzelf bevrijden nadat de daders met een kleine buit waren verdwenen.' Inmiddels blijkt dit een actie te zijn geweest van Manuel en een vriend, samen met Tessa. Er waren geen drie mannen, maar twee. In de slaapkamer was het echtpaar bedreigd met vuurwapens, een mes en een loden pijp, en teksten als: “Waar is het geld!? De sleutel van de kluis!” en “Ik ga over lijken, ik schiet je dood!” Beiden werden vastgebonden. De man werd naar een andere kamer gebracht en met de loden pijp geslagen, de vrouw moest haar ochtendjas openmaken, werd onzedelijk bejegend en kreeg te horen dat ze zou worden verkracht. Dat gebeurde niet, de daders gingen er met de buit vandoor. Tessa zou op de uitkijk hebben gestaan en ze deelde mee in de buit.

Op 15 oktober is er een overval op een woning in Bergen op Zoom, waar een echtpaar met meerderjarige kinderen woont. Hier wordt ’s nachts met een ijzeren staaf op het slaapkamerraam geslagen en geroepen: “Open doen!”  Dat hoeft al niet meer: inmiddels is de voordeur al opengebroken. De bewoner krijgt te horen: “Autosleutels!” Hij moet op de grond gaan liggen. Deze actie mislukt: de daders hebben er niet op gerekend dat er meer volwassen mensen in huis waren. Wat hier de rol van Tessa is geweest is nog niet duidelijk

Vier dagen later, op 17 oktober, wordt in Chaam een echtpaar slachtoffer van een wat minder gewelddadige actie. Dit keer doet Manuel zich onder een valse naam voor als medewerker van Incassobureau Jansen en Prinsen en zegt hij dat ze een boete hebben bij gemeente Chaam van 562,65 euro. Als ze geen geld hebben, kunnen ze ook met sieraden voldoen. De bewoners staan gouden en zilveren sieraden af.

Ook hier is de rol van Tessa niet duidelijk. Verder wordt haar nog verweten dat ze in de periode vanaf 19 september tot aan haar aanhouding in Baarle-Nassau kleding heeft gekocht, boodschappen heeft gedaan en een auto heeft gebruikt met geld waarvan ze wist dat het afkomstig was van een woningoverval op 19 september in Tilburg. Daar was ze zelf niet bij.

Puinhopen opgeruimd

Advocaat Esther Vroegh: “Het is een hartverscheurend drama. De mooiste jaren van haar leven zit zo’n jonge vrouw in zo’n ellendige gevangenis. Eigenlijk alleen omdat ze zich gek heeft laten maken door zo’n foute man. Natuurlijk is ze verantwoordelijk voor wat ze gedaan heeft en het is logisch dat ze straf krijgt, maar dat zou mijns inziens een zeer beperkte straf moeten zijn. Ze was psychisch helemaal afhankelijk gemaakt van die Manuel. In mijn ogen is ze veel meer slachtoffer dan dader.”

Dat gevoel wordt in Tessa’s geboortedorp algemeen gedeeld. Niemand van de familie en de kennissen heeft haar laten vallen. Haar moeder bezoekt haar drie keer in de week; vrienden, kennissen en dorpsgenoten weten haar ook te vinden. De ouders van Tessa hebben inmiddels de meeste financiële puinhopen opgeruimd die Manuel en hun dochter hebben achtergelaten. Ze hebben voor tienduizenden euro’s aan allerlei gedupeerden en schuldeisers betaald. Die problemen zijn voorlopig opgelost en de kans dat Manuel op korte termijn nieuwe slachtoffers kan duperen, lijkt niet al te groot. Maar daarmee hebben ze hun dochter nog niet terug.

Nawoord: Tessa is veroordeeld tot een 28-jarige gevangenisstraf. Zij is onlangs van België naar Nederland overgebracht. Ze zal 'effectief' nog een jaar of zeven moeten zitten in de vrouwengevangenis. Manuel zal nog jaren moeten doorbrengen in een Belgische gevangenis.