/https://cdn.pijper.io/core/panorama-fallback2.png)
Ons oog viel vanmorgen op de website van Panorama's kleine broertje, de Nieuwe Revu. Daarop wordt melding gemaakt van een recent verschenen boek De Laatste boot naar Sint Helena. De auteur Ron Moerenhout koppelt hierin geschiedschrijving over het legendarische eiland Sint Helena aan nieuw onderzoek naar de opzienbarende vlucht van drugshandelaar Kapitein Willem Merk vanaf diezelfde plek. Dat boek is hier te bestellen. Als door een horzel gebeten schrikken wij daarna op! Want we hebben zelf ook brisante info over dit onderwerp. Scroll naar beneden om daarover meer te weten te komen.
Maar eerst even een paar zaken op een rijtje:
Waar kennen we Sint Helena van? Ten eerste omdat Napoleon ernaartoe verbannen is geweest. Daarvoor was het een stip op de kaart in de Atlantische Oceaan. Sindsdien is het een bedevaartsoord voor lieden die alles van de Franse keizer hopen af te komen weten.
Wat is Sint Helena vandaag de dag? Het is nu een eiland dat vooral door veel vrachtvaart dat de Atlantische zee oversteekt wordt aangedaan. Daarnaast kent het eiland een kleine gemeenschap vaste bewoners. Die behoorlijk afgezonderd van de rest van de wereld de dagen doorkomt. Zoals we zagen bij Floortje Dessing in haar reisserie voor NPO: Naar het einde van de wereld.
En wie is die kapitein Merk nu? Dat is een oude drugssmokkelaar, die waarschijnlijk nog in leven is. Hij trok een dikke vijfentwintig jaar geleden met een stel kameraden over de Atlantische Oceaan met een partij drugs aan boord, totdat de autoriteiten de club in de kraag grepen. Merk en de anderen komen vast te zitten in Jamestown, de hoofdstad van het eiland. Britse- en Nederlandse rechercheurs komen per vliegtuig en boot aan gereisd om de zaak op te nemen. Maar Merk weet evengoed te ontsnappen met een kleine zeilboot, zo gaat het verhaal. Dat verhaal heeft hij daarna bij Peter R De Vries gedaan, die het in de Panorama heeft opgeschreven maar ook heeft gebundeld in zijn boek Alleen huilebalken hebben spijt. In dat verhaal is de bijnaam van Merk: Kapitein Iglo, vanwege zijn woeste baard.
Het onderzoek van Moerenhout laat zien dat de reis en de arrestatie bij Sint Helena anders zijn verlopen dan Merk tot nu toe heeft willen doen geloven. De auteur heeft stukken ingezien die een duidelijk minder romantisch beeld geven van de vlucht.
Maar nu die bijzondere eigen band met dit verhaal: Panorama's Martijn Haas kreeg vorig jaar een bijzonder document in de handen gestopt dat alles met dit Merk-verhaal te maken heeft. Het betreft een originele brief die een van de mede-gevangen van Merk, destijds in de vroege jaren negentig. Deze man - Joop Viveen - kon niet ontsnappen na de arrestatie en verplaatsing naar Jamestown, en moest jarenlang in een tochtige cel op het eiland doorbrengen, met uitzicht op niets anders dan die eindeloze blauwe horizon en de meeuwen die daarboven krioelden. Het verhaal van Viveen laat zich lezen als de ballade van een verdrietige zeebonk, die desondanks de hoop nog niet wil opgeven. Ooit hoopt hij in zijn favoriete Jordanese kroeg nog een biertje te kunnen pakken.
Vrienden en familie zamelden geld in, en stuurden Viveen zo nu en dan wat spulletjes op zodat hij het weer even aan kon. De bezorger van de brief stelt destijds aan Haas dat Viveen zich flink genaaid voelde door Merk, die na zijn opzienbarende vlucht nooit meer een poot had uitgestoken naar hem, en hem gewoon had laten verrotten in zijn cel op Sint Helena. Net als Napoleon, dat dan weer wel. Viveen zou uiteindelijk vrij komen en nog enkele jaren in Amsterdam hebben doorgebracht. Hij is inmiddels overleden.
Hier een gedeelte uit de brief van Viveen:
