Pavel Doerov: hij tartte Poetin, werd rijk met Telegram en kreeg honderd kinderen

We dachten dat Douwe Bob er een sport van maakte zichzelf voort te planten, maar hij kan nog niet in de schaduw staan van Pavel Doerov. De techmiljardair wordt vaak in één adem genoemd met Mark Zuckerberg en Elon Musk, maar die twee hebben voor hun kindjes, Facebook en Tesla, veel meer waardering gekregen dan Doerov. Ook bij hem zijn de miljarden binnengestroomd, maar ook een gefortuneerd mens hunkert naar erkenning.

Telegram was en is een goudmijn, maar de berichtendienst haalt zelden het nieuws om positieve redenen. Maar ja, ook Doerov wil zo graag iets positiefs achterlaten op deze aarde, dus daarom trakteert hij als een soort strooipiet de mensheid op zijn genen. Die moeten naar eigen zeggen briljant zijn, zo briljant dat het wel heel zelfzuchtig zou zijn om alles voor zichzelf te houden. 

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Doerov heeft zes kinderen verwekt bij drie verschillende vrouwen, dus op dit vlak legt hij het ook af tegen Musk. Die kan namelijk zijn eigen elftal opstellen, plus nog drie wisselspelers die zijn achternaam dragen. Nee, Doerov maakt het verschil op een andere manier: al vijftien jaar is hij zeer actief als spermadonor.

Zo is hij naar eigen zeggen de biologische vader van nog eens minimaal honderd kinderen. Zijn aandacht gelijkwaardig verdelen over alle kroost is praktisch onmogelijk, maar hij doet wel zijn best. “Ik wil benadrukken dat ik geen onderscheid maak tussen mijn kinderen,” vertelde Doerov afgelopen zomer in een spaarzaam interview met het Franse Le Point. “Het zijn allemaal mijn kinderen en ze zullen allemaal dezelfde rechten hebben.” Dat is nog eens geboren worden met een gouden lepel in de mond! 

Honderden push-ups

Volgens de toonaangevende miljonairslijst van Bloomberg bezit Doerov tegenwoordig zo’n 14 miljard dollar (ongeveer 12 miljard euro), terwijl Forbes zelfs uitgaat van 17 miljard dollar (14,5 miljard euro). Ervan uitgaande dat hij 106 nakomelingen heeft, houdt ieder kind er in het gunstigste geval 140 miljoen euro aan over, in het slechtste scenario 114 miljoen. Er is wel een ‘maar’. “Ik heb mijn testament zeer recent opgesteld,” zegt hij. “Ik heb besloten dat mijn kinderen pas toegang krijgen tot mijn fortuin na een periode van dertig jaar, gerekend vanaf vandaag.”

Uitstekende beslissing, want hij wil natuurlijk niet van die verwende rijkeluiskindjes voortbrengen. Ze moeten eerst hun eigen boontjes zien te doppen, zelf leren wat er te koop is in deze wereld. Hun moeders kregen ook niet zomaar zijn zaad. Ze mochten niet ouder zijn dan 37 jaar en moesten in goede conditie verkeren. Dat laatste doet de gulle donateur zelf immers ook, hij begint zijn dag à la Cristiano Ronaldo met honderden push-ups en ook zijn afgemeten dieet is in de geest van de meest gedisciplineerde atleet: geen alcohol, geen vlees, geen koffie en geen thee.

Waar hij zijn geld dan aan uitgeeft? Niet aan spullen waaraan de meeste gefortuneerden zich vergapen. “Toen ik nog in Rusland woonde, heb ik veel rijke mensen ontmoet,” vertelde hij eens aan The New York Times. “Ik heb schepen, privévliegtuigen en enorme huizen gezien. Ik heb toen besloten dat ik dat zelf niet wil. Ik ben heel gelukkig zonder enig bezit. Ik beschouw mezelf als een wereldburger.” 

Doerov moet in ieder geval wel zijn vermogen aanspreken voor een duur advocatenleger. Het woordje Telegram komen we vooral tegen in misdaadberichten en dat is geen toeval. Een brave burger communiceert via Whatsapp, terwijl criminelen, pedofielen of anderen die de wet willen overtreden zich veiliger wanen op Telegram. Dat is althans wat vaak wordt gedacht, maar dat is volgens cyberjournalist Daniël Verlaan niet helemaal waar.

“Het is een applicatie met heel andere voordelen dan Whatsapp,” verduidelijkte hij bij RTL Nieuws. “Het heeft bijvoorbeeld de mogelijkheid om grote kanalen met tot 200.000 volgers te creëren: een soort eigen sociaal netwerk. Als je niet op zoek gaat naar louche berichten, dan kom je die ook niet zo snel tegen.”

Wie een recordpoging wil wagen voor een massale paddenstoelenwandeling moet dus op Telegram wezen, maar de aantrekkelijkheid zit ’m toch vooral in het feit dat het bedrijf geen enkele informatie deelt, ook niet als het strafbare feiten betreft. De privacy is immers heilig, dat is het unique selling point van de berichtendienst. Verlaan: “Daarom zitten veel criminelen op Telegram.”

Poetin-demonstraties

En daarom zit Doerov momenteel ‘vast’ in Frankrijk. Het is een verkapt huisarrest, want hij moet sinds de zomer van 2024 in het land blijven. Sinds enkele maanden heeft hij iets meer vrijheid: hij mag voor korte periodes heen en weer naar de Verenigde Arabische Emiraten, de thuisbasis van Telegram. “Maar ik moet nog steeds elke veertien dagen terugkeren naar Frankrijk,” beklaagt hij zich. “Zonder dat er een datum in zicht is voor een hoger beroep.”

Een jaar geleden, eind augustus, wordt Doerov in de boeien geslagen als hij met zijn privéjet voet op Franse bodem zet. Vier dagen later komt hij alweer op vrije voeten, al moet hij wel eerst even een borgsom van vijf miljoen euro neerleggen. Maar die heeft hij nog wel in zijn achterzak. Vervelender zijn de restricties die nog altijd van kracht zijn. De verdenking: medeverantwoordelijk zijn voor criminele activiteiten. Volgens de Franse autoriteiten maakt Doerov zich schuldig aan het runnen van een onlineplatform waarop illegale transacties, afbeeldingen van seksueel kindermisbruik en andere illegale content is te vinden.

Dat is geen kattenpis, maar Doerov schudt digitaal het hoofd. “Het arresteren van een CEO van een groot platform vanwege de acties van zijn gebruikers was niet alleen ongekend, het was ook juridisch en logisch gezien absurd,” schrijft de woedende Doerov. Zijn arrestatie zou ‘enorme schade aan het imago van Frankrijk als vrij land’ berokkenen. En dan te bedenken dat hij niet voor niets voor de Franse nationaliteit heeft gekozen! Hij bezit overigens ook het staatsburgerschap van de Verenigde Arabische Emiraten, hoewel hij toch echt als Rus ten tonele verscheen, op 10 oktober 41 jaar geleden. 

Het Russische leger communiceert nu dolgraag via Telegram, maar er is een tijd dat het land niet zo blij is met Doerov en zijn ingenieuze hersenspinseltjes. In 2006, in de tijd dat we hier met elkaar babbelen op Hyves, begint hij sociaal netwerk VKontakte. Het is dermate populair dat de Russische autoriteiten alle informatie opeisen. Daarvoor is een concrete reden, wat anno nu bijna niet meer voor te stellen is. In 2011 wordt er namelijk door de Russische bevolking massaal gedemonstreerd tegen het regime van Vladimir Poetin. Drie keer raden wat het belangrijkste communicatiemiddel van de betogers is. Juist: Doerovs VKontakte.

Gewapende agenten staan aan zijn deur in Sint-Petersburg en dreigen die in te trappen als hij niet heel snel het account van het belangrijkste oppositielid Aleksej Navalny blokkeert. Die wordt later alsnog (mond)dood gemaakt, maar daarmee heeft Doerov niks te maken. Hij weigert alle medewerking, publiceert op zijn eigen kanaal over het voorval en zet het bewind van Poetin zo nog verder voor schut. Toch wordt de grond onder zijn voeten te heet, vooral als hij in zee gaat met de verkeerde zakenpartner. Die blijkt loyaler aan Poetin dan aan Doerov, met als gevolg dat Doerov langzaamaan uit zijn eigen bedrijf wordt gewerkt en VKontakte in handen komt van het Kremlin. 

'Ik wil benadrukken dat ik geen onderscheid maak tussen mijn kinderen,' vertelde Doerov afgelopen zomer. 'Ze zullen allemaal dezelfde rechten hebben'

Misschien is die bemoeienis vanuit de overheid wel de trigger om een dienst te ontwikkelen die helemaal ondergronds kan en waar de privacy vólledig kan worden gewaarborgd. Telegram dus. Dat kunnen die Russen wel waarderen. In de oude Sovjet-landen is het meteen de populairste berichtenapp en Poetin en zijn kornuiten zien talloze mogelijkheden voor een verregaande samenwerking. Maar privacy is privacy, voor machtsgeile dictators gelden geen andere regels. Doerov weigert wederom om versleutelde gegevens cadeau te doen aan de geheime dienst, waardoor Telegram drie jaar lang verboden wordt in Rusland (2018-2021).

Doerov vertrekt naar Frankrijk en de Emiraten, maar het verbod op zijn dienst blijkt simpel te omzeilen. De ceremoniële straf gaat van tafel en Telegram wordt in Rusland nog geliefder dan het al is, ook bij de officiële instanties. Die liefde is alleen niet geheel wederzijds, aangezien Doerov heeft geleerd van de afloop van VKontakte. “Ik wil niet meer de fout maken afhankelijk te zijn van één soort wetgeving,” zegt hij in 2016 tegen Fortune. “Een plaats kan er nog zo mooi uitzien, maar je weet nooit wat voor gekke wetten ze nu weer zullen introduceren.” 

Arrestatie

In die periode huurt Telegram steeds een Airbnb-appartement in een andere hoofdstad om kantoor te houden. Hij neemt geen enkel risico en gebruikt ook nooit te lang dezelfde telefoon. “Net als een tandenborstel, die gooi je ook af en toe weg,” zegt hij. Er zijn inmiddels wat jaren verstreken en het Russische regime schurkt weer steeds dichter tegen Doerov aan, zeker na zijn arrestatie. Het is voor de Russen het sein om een politiek slaatje uit de actualiteit te slaan en avances te maken naar hun verloren zoon. Want wat is er gebeurd met die vrijheid van meningsuiting waarop het westelijke deel van Europa altijd zo prat gaat, roepen ze. Hoezo hypocriet? En maar met het vingertje naar Rusland wijzen, dat zogenaamd iedereen maar van z’n vrijheid berooft. Die westerlingen zijn geen haar beter, hoor je ze al denken.

Zo’n sneer vinden de Russen altijd leuk, maar het land heeft er ook belang bij Doerov te vriend te houden. Als hij de handen ineenslaat met de westerse veiligheidsdiensten heeft Rusland namelijk een probleem. In het archief van Telegram is ongetwijfeld een heleboel schadelijke informatie te vinden waarmee ze ook in Oekraïne blij mee zouden zijn: Russische soldaten communiceren immers volop via zijn app.

Wat er achter de schermen gebeurt weet niemand, maar van de buitenkant lijkt het niet alsof de Fransen hun arrestant voldoende masseren om tot een deal te komen. Schijn kan bedriegen, maar het lijkt er eerder op dat de Fransen Doerov tegen zich in het harnas jagen. Hij snapt er namelijk niks van dat hij in het beklaagdenbankje zit. Privacy blijft het speerpunt van zijn creatie, maar de voorheen dichtgemetselde oester is al een stukje opengegaan. “Onze moderatiepraktijken zijn in overeenstemming met de industrienormen en Telegram heeft altijd gereageerd op elk juridisch bindend verzoek uit Frankrijk,” stelde hij tegen persbureau AFP. Het is een statement waar met verbazing kennis van wordt genomen door het Franse Openbaar Ministerie. Een woordvoerder verklaart namelijk dat Telegram in elf jaar tijd 2460 informatieverzoeken compleet heeft genegeerd…

Doerov is keihard en uitstekend bestand tegen het gevecht dat hij straks wellicht moet voeren tegen de Franse autoriteiten. Hij kickt er zelfs op

Dat is een van de redenen om Doerov te arresteren en hopelijk via deze weg aan informatie te komen. Het is overigens niet zo dat het bedrijf helemaal schijt heeft aan alles, de functie om drugs te verkopen is vorig jaar verwijderd. Laten we het progressie noemen. En sinds de arrestatie werkt Telegram actiever mee aan verzoeken van politie en justitie. Zo hoopt Telegram het Franse OM vast wat milder te stemmen, want als Doerov werkelijk schuldig wordt bevonden aan medeplichtigheid van de criminele activiteiten die zijn platform faciliteert, kan hij een celstraf krijgen van maximaal tien jaar. Het OM denkt dat het nog wel een jaar kan duren voordat het proces begint, dus is er nog alle tijd om voor beide partijen een aantrekkelijke deal te sluiten. Want dit Franse huisarrest bevalt Doerov al niet, op een celstraf zit hij al helemaal niet te wachten. Kan hij in de bak zijn favoriete film wel kijken?

Keanu Reeves

Er is niet zoveel bekend over Doerovs privéleven, behalve dat hij voor meer dan noemenswaardig nageslacht heeft gezorgd. Op Instagram geeft hij geregeld een teken van leven, maar zijn account is geen aanrader. Of je moet interesse hebben in zijn gespierde ontblote bovenlijf, meestal gekoppeld aan tegeltjeswijsheden. ‘De uiterlijke wereld is een reflectie van de innerlijke,’ is er zo eentje, om maar een idee te geven. Doerov geeft zeer zelden interviews, hij koestert het mysterieuze aura dat aan hem kleeft. Maar dat is niet de reden dat zijn garderode voornamelijk zwart kleurt.

Dat kleine meisjes dezelfde vlechten willen als een populaire tekenfilmfiguur is logisch, dat jongetjes van dezelfde leeftijd hetzelfde kapsel willen als een voetbalicoon is ook nog te volgen, maar de kledingkeuzes van de veertiger zijn ook gestoeld op jeugdige adoratie. Het hoofdpersonage in The Matrix, vertolkt door Keanu Reeves, maakt zóveel indruk dat hij zich dezelfde donkere kledingstijl aanmeet. Klinkt allemaal wat kinderachtig, maar geen zorgen: hij is geen contactgestoorde computernerd.

Doerov is juist keihard en uitstekend bestand tegen het gevecht dat hij straks wellicht moet voeren tegen de Franse autoriteiten. Hij kickt er zelfs op. De kat- en muisspelletjes met de Russische overheid vindt hij leuk, maar het schoppen tegen gezag begint al veel eerder. In een profiel van The Moscow Times lezen we hoe hij zijn schoolleiding al treitert met zijn talent. Hij hackt de centrale computer en verandert het openingsscherm met een foto van een leraar die hij verafschuwt. De begeleidende tekst: ‘Ga dood!’ Toegang tot het nieuwe netwerk wordt hem verboden, maar steeds weer kraakt hij het nieuwe wachtwoord.

Volgens de Fransen maakt Doerov zich schuldig aan het runnen van een online-platform waarop seksueel kindermisbruik en andere illegale content is te vinden

Doerov blijkt een whizzkid met ongekende gaven, maar zijn broer, Nikolai, is digitaal nóg begaafder. Dat wordt althans aangenomen, want Nikolai is nog mediaschuwer dan Pavel. Hoe dan ook, de twee ontwikkelen als kind al een eigen variant op computerspelletjes zoals Tetris. Eenmaal volwassen kan het echte werk beginnen en staan ze aan de wieg van VKontakte en later Telegram. Het maakt hem schathemeltjerijk en iedereen zal ook toegeven dat de dienst in een behoefte voorziet, maar wordt het ook zijn ondergang? Het woord is straks aan de Franse justitie, terwijl ze in Rusland de ontwikkelingen met meer dan gemiddelde interesse volgen. Anders wij wel.