/https%3A%2F%2Fcdn.pijper.io%2F2025%2F06%2FfPdx2bcJXXeXDZ1748934181.jpg)
In het bekendste museum van ons land prijkt nu een wel heel opmerkelijk stukje geschiedenis: een 200 jaar oude condoom, voorzien van een ondeugende prent.
Bordeelsouvenirtje
Op het stukje erotische erfgoed is een non te zien met een ontbloot bovenlijf en wijd gespreide benen. Voor haar staan drie hitsige geestelijken, en madam wijst met uitgestoken vinger naar één van hen. Onder de prent staat: "Voila, mon choix", oftewel "Dit is mijn keuze".
Volgens conservator Joyce Zelen van het Rijksprentenkabinet is het overduidelijk een bewuste parodie op het celibaat. "Wij vermoeden dat het een luxe souvenir is, dat werd gekocht na een bordeelbezoek. De doelgroep moet een welvarend en belezen publiek zijn geweest", vertelt ze aan de Telegraaf.
Stijve geschiedenisles
Het condoom zelf is gemaakt van een blinde darm van een schaap, wat destijds de standaard was. In de 19e eeuw kon je ze kopen bij barbiers en kroegen, meestal 'van onder de toonbank'. Luxere varianten waren zelfs op maat te verkrijgen. Maar veilig? Dat waren ze niet.
"Toch waren ze populair, ondanks de morele bezwaren die werden opgeworpen vanuit de kerk, want de angst voor een ongewenste zwangerschap en voor soa’s zoals syfilis was groot. Pas na de ontdekking van gevulkaniseerd rubber in 1839 werden condooms veiliger en breder toegankelijk", legt Zelen uit.
Ongebruikt
Het Rijksmuseum liet het stukje geschiedenis nauwkeurig onderzoeken met UV-licht. Dus voor wie het zich afvraagt: nee, het condoom is niet gebruikt. "Dit onderstreept onze theorie dat het om een bordeelsouvenir gaat", aldus Zelen.
Gelijk na aankoop is het voorbehoedsmiddel terechtgekomen in een collectie van een privéverzamelaar van erotica. Zeldzaam is het zeker. Niet alleen omdat het condoom van een kwetsbaar materiaal is gemaakt, maar ook vanwege de taboe die er omheen hing.
Vanaf vandaag is het condoom te bewonderen in het Rijksmuseum, in de kleine tentoonstelling Safe Sex?
- De Telegraaf
- Rijksmuseum