Vermist, vermoord of volkomen verdwenen: hoe gaat het nu met al die beschermde (kroon)getuigen?

*Op de foto: kroongetuige Nabil B.

Het is een frisse ochtend in maart 2022 als de 34-jarige Michael D.* het politiebureau aan het Rotterdamse Marconiplein binnenstapt. Hij is nerveus, zijn mond is droog en vlak voor de ingang van het bureau heeft hij net de zoveelste peuk van die dag weggegooid. In de hal komt Michael snel ter zake. “Ik wil iemand van de recherche spreken. Als jullie nu niks doen, ben ik voor het einde van de week dood.”

Het is nogal een verhaal dat de man te vertellen heeft. Als vrachtwagenchauffeur heeft hij zich jaren eerder, toen hij financieel aan de grond zat, door een drugsbende laten verleiden tot het vervoeren van cocaïne. Dat was altijd goed gegaan. Maar de bende is aan het verharden, recent is een van zijn vrienden geliquideerd. Michael kent de dader, zoals hij eigenlijk alle sleutelfiguren kent binnen de organisatie. Nog even en hij is zelf aan de beurt. Dat voelt hij gewoon. Er is maar één manier om het vege lijf te redden en dat is een biecht bij de politie. In ruil voor bescherming.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Michael wordt door het Team Beschermde Getuigen razendsnel ondergebracht in een safehouse, in dit geval een ruimte op de oude vliegbasis Soesterberg. Het is daar waar hij leegloopt. Hij verklaart over de structuur van de bende, over corrupte havenmedewerkers, opslagplaatsen, komende transporten, afrekeningen en internationale contacten.

Het is een schat aan informatie, genoeg voor de start van een groot onderzoek. Intussen is het de bendeleden opgevallen dat Michael volledig van het toneel is verdwenen en ook zijn cryptotelefoon niet meer opneemt. Dringende appjes, waarin hij wordt ‘gesommeerd’ zich te melden, blijven onbeantwoord. Later zal blijken dat er al snel 100.000 euro was uitgeloofd voor tips over Michaels verblijfplaats. Of voor zijn hoofd, moet je misschien zeggen.

Voor de Rotterdamse spijtoptant is er geen weg meer terug. Integendeel; de volgende stap is opname in het Getuigenbeschermingsprogramma. Dat roept misschien beelden op van wuivende palmen en witte stranden, maar de werkelijkheid is minder aanlokkelijk. Voor Michael betekent het dat hij een contract moet ondertekenen, waarmee hij een vette streep haalt door zijn oude leven en akkoord gaat met de strenge en bindende regels van het programma.

Michael krijgt een nieuwe identiteit en moet alles achter zich laten; van stamkroeg tot sportclub en van boezemvriend tot bejaard moedertje in haar zorgflatje

Hij krijgt een nieuwe identiteit en moet alles achter zich laten; van stamkroeg tot sportclub en van boezemvriend tot bejaard moedertje in haar zorgflatje. En de nieuwe woonstek? Een houthakkersdorp in Canada, dat ’s winters wordt bedolven onder een halve meter sneeuw. Niet erg idyllisch. Michael zal het ermee moeten doen. 

Bloed of tranen

Zo ongeveer is het deze spijtoptant – of ‘rat’ zoals zijn oude vrienden hem ongetwijfeld zullen noemen – vergaan. Details, plaatsen en namen zijn veranderd. Dat tekent meteen het schimmige wereldje van de beschermde getuigen. Er zijn weinig onderdelen binnen de opsporing met zoveel geheimzinnigheid omkleed als deze. En dat is niet voor niets, want meer dan ooit heeft de onderwereld blijk gegeven van onbegrensde bloeddorst en wraakzucht jegens verraders. En als ze die niet persoonlijk kunnen treffen, dan maar een familielid. Bij de Italiaanse maffia hebben ze daar een uitdrukking voor: “Wie niet betaalt met bloed betaalt met tranen.”

Waar dit toe kan leiden, hebben we kunnen zien in het Marengo-proces, waarin kroongetuige Nabil B. een grote rol speelt. B. laat zich in 2017 op de P.C. Hooftstraat in Amsterdam arresteren. Hij zit op dat moment, na een vergismoord, tot aan zijn nek in de problemen en beseft dat hij niet lang meer veilig zal zijn. Hij biedt de politie een gouden kans: inside-informatie over de nietsontziende bende van Ridouan Taghi, de meedogenloze leider van de Mocro-maffia. Justitie hapt meteen toe en sluit een deal met hem als kroongetuige. In ruil voor strafvermindering legt Nabil B. verklaringen af over liquidaties, drugsdeals en de ijzingwekkende werkwijze van de organisatie, waarin een mensenleven niets waard is.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Bekijk 'm in de nieuwste Panorama of check het via Blendle.