Werd Olga gewurgd in opdracht van dictator Paul Kagame?

Olga Kayirangwa (25) is de oudste van drie kinderen van een Rwandese legerofficier. Alhoewel hij al jong is overleden, laat hij zijn gezin in hoofdstad Kigali bemiddeld achter. Het stelt Olga in staat om een goede opleiding te volgen. De gedreven go-getter heeft zich ingeschreven voor een masteropleiding aan de Cambridge Universiteit in Engeland. Wie Olga kent, twijfelt er niet aan dat er een gouden toekomst voor haar in het verschiet ligt. Maar dan slaat het noodlot op 26 september 2024 vreselijk toe.

Wat er die fatale donderdagavond precies heeft plaatsgevonden, zal waarschijnlijk altijd in nevelen gehuld blijven. Vast staat dat Olga rond acht uur ’s avonds op bezoek gaat bij Fred Nasagambe (28). Volgens Olga’s kennissen is de IT-deskundige ‘een goede vriend’, niet meer. Ze voelt zich in ieder geval op haar gemak in zijn moderne appartement. Fred verklaart dat Olga die avond gebruikmaakt van zijn toilet, in de en suite badkamer. Ze blijft zo lang weg, dat hij bezorgd gaat kijken. Dan vindt hij haar bewusteloos op de badkamervloer.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Omdat Olga geen adem lijkt te halen, roept Fred in paniek zijn bevriende buurman, de 29-jarige apotheker Gideon Gatare, te hulp. Na verwoede reanimatiepogingen bellen de twee het alarmnummer terwijl ze Olga zelf naar het nabijgelegen ziekenhuis rijden. Maar bij aankomst kunnen de artsen niets anders doen dan haar dood verklaren. 

Doodsoorzaak

Het sectierapport en de doodsoorzaak zijn nooit vrijgegeven, de schaarse details komen uit de Rwandese berichtgeving over Olga’s dood. Daaruit blijkt dat er verwondingen rond Olga’s nek en borst zijn aangetroffen, tekenen dat ze ‘is gewurgd of met geweld is vastgedrukt’. Alhoewel Fred beweert dat hij geen seks heeft gehad met het slachtoffer, zou het Rwandese Forensische Instituut sperma in haar vagina hebben aangetroffen. De politie arresteert hem op verdenking van moord en zijn vriend Gideon voor medeplichtigheid. 

Belastend zijn de verklaringen van de artsen die vermoeden dat het slachtoffer al eerder is overleden en door Fred en Gideon onder ‘valse voorwendselen’ naar het ziekenhuis is gebracht. “Alsof ze hun betrokkenheid bij haar dood wilden verbergen.” Freds schoonmaakster zou Olga een tijdje ‘voor dood’ op bed hebben zien liggen voordat hij hulp inschakelt. Hoe dan ook, zowel politie als nabestaanden geloven niet dat de jonge vrouw een natuurlijke dood is gestorven.

Borstkanker

Maar de verdachten houden vol onschuldig te zijn. Hun advocaten hebben hun eigen onderzoek laten uitvoeren. Volgens dit rapport kunnen de verwondingen op Olga’s bovenlichaam ook veroorzaakt zijn door reanimatiepogingen. Bovendien zou het slachtoffer last hebben van astmatische klachten maar ook onlangs zijn behandeld voor borstkanker. Belangrijkste conclusie van het tegenonderzoek: er is ‘geen bewijs’ dat Olga vlak voor haar dood seks heeft gehad. “Het vocht in het lichaam van de overledene is geïdentificeerd als sperma, ook al is er geen mannelijk DNA in aangetroffen.” Genoeg reden tot twijfel dus, menen de advocaten.  

Toch legt het Hooggerechtshof in Kigali op 21 oktober dertig dagen voorlopige hechtenis op. Dat stelt de aanklagers in staat het onderzoek af te ronden zonder dat Fred en Gideon getuigen onder druk kunnen zetten of bewijsmateriaal wegtoveren. De verdachten tekenen meteen bezwaar aan. Nadat de rechtbank dit verwerpt, dienen de verdachten een verzoek in om de rechter te vervangen wegens partijdigheid. Maar ook dit verzoek gaat van tafel.

Mysterieuze omstandigheden

Ondertussen hebben Olga’s nabestaanden een verklaring uitgegeven. Hierin bedanken ze iedereen voor de steun na het overlijden van hun geliefde Olga ‘onder uiterst mysterieuze omstandigheden’, maar ze willen vooral iets rechtzetten. “Olga verkeerde in uitstekende gezondheid en leed aan geen enkele chronische ziekte,” aldus de verklaring. De familie vraagt dan ook om het verspreiden van desinformatie en ‘lasterlijke beweringen’ op social media te stoppen. “Dit is uiterst disrespectvol naar de rouwende familie toe.”

Het bericht sluit af in de hoop dat ‘het recht te zijner tijd zal zegevieren’. Op 18 november ziet het er nog hoopvol uit wanneer het Hof het voorarrest met dertig verlengt omdat er ‘sterke aanwijzingen’ zijn dat de verdachten schuldig zijn… 

Hogere machten

Het breaking news van nog geen 24 uur later slaat dan ook in als een bom…  ‘Verdachten van moord op Olga Kayirangwa vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs,’ kopt The New Times op 19 november. Een woordvoerder van de rechtbank benadrukt dat dit is gebeurd op verzoek van de aanklagers die de zaak toch niet rond hebben kunnen krijgen. Fred en Gideon komen meteen op vrije voeten. De nabestaanden laten weten ‘bedroefd’ te zijn en hebben het Openbaar Ministerie om opheldering gevraagd.

De plotselinge ommezwaai bij de aanklagers roept vragen op. Is er echt een gebrek aan bewijs? Volgens sommige commentatoren zijn er hogere machten in het spel. Oud-militair Robert Patrick Fati Gakwerere, die ruim 36 duizend Facebook-volgers heeft, wijst met de beschuldigende vinger naar Rwanda’s president/dictator Paul Kagame. Die laat wel vaker burgers oppakken, martelen en vermoorden. 

Gakwerere legt het verband met de zaak van Cherissa Uwanje (23), ook een dochter van een plotseling overleden oud-officier. Cherissa valt in november dood neer tijdens een etentje met haar vriend, een neefje van president Kagame. Ondanks een sterk vermoeden van vergiftiging is niemand vervolgd voor Cherissa’s dood. Zoals Gakwerere het samenvat: “Nadat hij zijn kameraden heeft uitgeschakeld, richt de crimineel Paul Kagame zich nu op hun kinderen.”

Hebben deze mysterieuze sterfgevallen iets met elkaar te maken? Of is het ordinair toeval? Het enige dat we weten is dat deze jonge carrièrevrouwen nooit zijn thuisgekomen van hun afspraakje. 

Moord in Rwanda

In 2023 heeft de Rwandese politie 122 moorden geregistreerd. Dat is bijna een verdubbeling van het aantal in 2019 (63). De genocide van 1994 waarbij in delen van het land ruim een half miljoen burgers zijn afgeslacht, heeft diepe sporen achtergelaten. Maar een internationale studie, met deelname van de Universiteit van Maastricht, heeft geen verband aangetoond tussen criminaliteit en blootstelling aan de volkerenmoord. Ook in Rwanda spelen traditionele risicofactoren, van drank- en drugsgebruik tot lidmaatschap van een bende, een belangrijke rol.