Limburger Bas van den H. verdacht van cruciale rol bij bloedbad in Belgische hoofdstad

Advocaat Roy Palmen uit Brunssum is op dinsdagmorgen 21 januari dit jaar nog maar net wakker en maakt zich thuis klaar voor een nieuwe werkdag als hij een mailtje van de zogeheten piketcentrale op zijn mobiele telefoon ziet binnenkomen. “Nadat ik een code had ingevoerd, kon ik het systeem zien dat mijn cliënt Bas van den H. vlak daarvoor was aangehouden,” blikt hij terug. “Ik dacht eigenlijk meteen: hij zal wel weer zijn opgepakt voor wat van die kleine kruimeltjes, zoals wel vaker was gebeurd. Maar dát bleek dus zeker niet zo te zijn.”

Kort daarvoor op diezelfde koude januaridag klinkt glasgerinkel en gebonk bij een tussenwoning aan de Trichterweg in de Brunssumse wijk Treebeek, een plek waar van oudsher mijnwerkers en hun families woonden. Leden van een zwaarbewapend arrestatieteam breken de voordeur open en een bestorming volgt. Binnen slaan ze meteen de compleet verbouwereerde Bas van den H. in de boeien, die hier samen met zijn moeder woont. En even later voeren ze hem in een gereedstaande auto af. 

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

De rust in de buurt is flink verstoord door de actie en buurtbewoners staan druk met elkaar te praten over de sensationele inval. Sommigen denken dat er sprake is van een overval en bellen in paniek alarmlijn 112. Ze krijgen echter van een medewerker te horen dat ze getuige zijn geweest van een politie-inval met bijbehorende doorzoeking.

Triest leven

Omwonenden beschrijven Bas van den H. als een rustige jongen die ze weleens in de straat zagen lopen of die ze in een cafetaria tegenkwamen als hij er een snack bestelde. Een enkeling weet te vertellen dat Van den H. in het verleden nogal eens wat ‘problemen in huiselijke kring’ heeft gehad en dat zijn leven ‘best triest is verlopen.’ De Brunssumer is al eerder in aanraking  geweest met politie en justitie zo weet men te vertellen.

Terwijl Van den H. na zijn arrestatie naar een cel is overgebracht, krijgt advocaat Roy Palmen – samen met zijn kantoorgenoot Peter van Geelkerken de raadsman van de opgepakte Brunssumer – een telefoontje van het Openbaar Ministerie. Tijdens die conversatie wordt aan de andere kant van de lijn duidelijke taal gesproken. “Ik kreeg een officier van justitie aan de lijn die zei dat mijn cliënt verdacht wordt van betrokkenheid bij een terroristische aanslag in Brussel, een kleine twee jaar geleden,” legt Palmen uit. “Ook kreeg ik het verzoek om naar Zwolle te komen omdat mijn cliënt daar naar een cel was gebracht en ik hem dus juridische bijstand kon verlenen.”

Palmen heeft op dat moment echter de mogelijkheid niet om vliegensvlug naar het oosten van Nederland te rijden en spreekt daarom kort daarna met Bas van den H. via de telefoon. Ook is de raadsman op honderden kilometers afstand aanwezig bij de voorgeleiding van zijn cliënt aan de rechter-commissaris. De woorden ‘Brussel’ en ‘België’ vallen hier in ieder geval.

Beestachtige executie

Waarom hebben de opsporingsdiensten bij onze zuiderburen een Europees arrestatiebevel uitgevaardigd tegen deze Zuid-Limburgse twintiger? Dat blijkt te maken te hebben met de terreuraanslag in de Belgische hoofdstad tijdens de voetbalinterland België-Zweden op maandag 16 oktober 2023. De sportieve vreugde rondom de wedstrijd wordt wreed verstoord als een man in de Brusselse binnenstad uit het niets het vuur opent op jolige Zweedse voetbalsupporters in een taxi. De 60-jarige Patrick Lündstrom is op slag dood, terwijl de tien jaar oudere Kent Persson probeert te vluchten. Tevergeefs. De schutter achtervolgt hem en zal de Zweedse voetbalfan op beestachtige wijze executeren. Een derde supporter, een Scandinaviër van 70 jaar, raakt zwaargewond.

Binnen slaat het zwaarbewapende arrestatieteam de compleet verbouwereerde Bas van den H. in de boeien en voert hem af in een gereedstaande auto

De aanslagpleger is ene Abdesalem Lassoued, een Tunesiër die zich heeft gevestigd in de Huart Hamoirlaan in de beruchte Brusselse wijk Schaarbeek. Op beelden gemaakt met een mobiele telefoon is te zien hoe Lassoued, gekleed in een opvallende oranje jas, met een semi-automatisch vuurwapen door het centrum loopt. Hij slaat zeer dreigende en angstaanjagende taal uit, terwijl hij kogels afvuurt met zijn wapen, naar verluidt een Amerikaanse AR-15.

De paniek onder omstanders is groot en bij de opsporingsdiensten gaan automatisch alle alarmbellen af. De best getrainde schutters worden opgetrommeld om nóg meer gruweldaden te voorkomen. Ze beginnen aan een klopjacht die maar liefst twaalf uur zal duren. Pas op de ochtend na de dubbele moord, krijgen ze de op de vlucht geslagen Tunesiër in het vizier in een theehuis in Schaarbeek. Lassoued wordt neergeschoten. Hij wordt nog gereanimeerd door leden van gealarmeerde hulpdiensten, maar overlijdt onderweg naar het ziekenhuis.

Wraak op Zweden

Al snel blijkt er sprake te zijn van een terroristisch motief voor de aanslag, want in een vooraf opgenomen videoboodschap zegt Lassoued te handelen uit naam van Islamitische Staat (IS). Later claimt deze beruchte terreurorganisatie de aanslag in Brussel zelf ook. Abdesalem Lassoued blijkt zijn Zweedse slachtoffers overigens niet willekeurig te hebben uitgekozen.

In Zweden zijn in de periode voorafgaand aan de aanslag zogenoemde koranverbrandingen geweest én de schutter in kwestie heeft bovendien ooit vastgezeten in Zweden. Hierna is hij het land uitgezet. 

Zeer opmerkelijk is dat Lassoued ten tijde van het plegen van de aanslag in Brussel eigenlijk  achter slot en grendel had moeten zitten. Tunesië had de Belgische autoriteiten namelijk om zijn uitlevering gevraagd, maar dat verzoek was op een plank bij justitie blijven liggen. Ook waarschuwingen van de Italiaanse inlichtingendiensten over Lassoued waren niet serieus opgepakt. Dit zorgt na de dubbele moord voor behoorlijk wat ophef en kost de Belgische minister van Justitie Vincent Van Quickenborne als hoofdverantwoordelijke uiteindelijk zijn baan.

Arrestaties in Italië

Terug naar de terroristische aanslag zelf: de Belgische speurders besluiten na de aanslag een omvangrijk onderzoek te starten. Onder leiding van het Federaal Parket wordt, in samenwerking met internationale opsporingsinstantie Europol, onder andere nauwkeurig bekeken of de geboren Tunesiër alleen gehandeld heeft. In het diepste geheim worden alle gangen van de terrorist nagegaan en zijn contacten geanalyseerd.

Dat duurt enkele maanden, waarin het – voor de buitenwereld althans – enige tijd heel erg stil blijft. Totdat in februari vorig jaar de Italiaanse antiterreurpolitie plots op meerdere plekken huiszoekingen doet bij achttien personen. Die kunnen dan direct worden gelinkt aan Abdesalem Lassoued. Er zouden onderlinge contacten zijn geweest toen de Tunesiër tussen 2012 en 2016 in Italië verbleef.

De onderzochte achttien personen blijken volgens de opsporingsdiensten van Noord-Afrikaanse origine te zijn en verblijven op dat moment in steden als Bologna, Palermo en Turijn. De speurders ontdekken dat de Italiaanse contacten van de aanslagpleger op sociale media radicaal-islamitische boodschappen hebben gepost. 

Wapen geleverd

Het duurt daarna tot januari dit jaar voor er een nieuwe ontwikkeling is in het grootschalige onderzoek naar de Brusselse terreuraanslag. Op de luchthaven van de Spaanse vakantieplaats Malaga komen zwaarbewapende agenten in actie om een man in de kraag te vatten op verdenking van betrokkenheid bij de terroristische aanslag.

Volgens de advocaat liggen er 'meerdere verklaringen' dat zijn cliënt Bas van den H. het wapen geleverd zou hebben voor de terreuraanslag

Op het moment van zijn aanhouding staat hij volgens de Spaanse politie en justitie op het punt om het zonovergoten land te ontvluchten. Zover komt het echter niet, want de verdachte krijgt in een fractie van een seconde een jas over zijn hoofd getrokken en wordt in een auto van de Spaanse autoriteiten geduwd en afgevoerd.

Met deze actie is het echter zeker nog niet klaar, want in het diepste geheim loopt er ook een rechtshulpverzoek aan de opsporingsdiensten in Nederland. Dat heeft dus te maken met de aanhouding van Bas van den H., die enkele dagen na de politieactie in Spanje in het Zuid-Limburgse Brunssum ook daadwerkelijk plaatsvindt.

Drugscontacten

Beide mannen worden ervan verdacht te hebben meegeholpen bij het leveren van het wapen waarmee de aanslag is uitgevoerd, zo klinkt het dan vanuit het Belgische Federale Parket. 

Bas van den H., die volgens ingewijden hardnekkig ontkent het wapen te hebben geleverd aan schutter Lassoued, verschijnt op vrijdag 31 januari voor de zogeheten internationale kamer van de rechtbank in Amsterdam. Die buigt zich over de overlevering van de Limburger aan België en geeft daarvoor uiteindelijk groen licht. 

Bas van den H. wordt naar België overgebracht waar hij op maandag 10 februari wordt verhoord door de recherche in Brussel. Erbij is Gino Houbrechts, een bekende Belgische strafpleiter die Bas van den H. bij onze zuiderburen vertegenwoordigt. “Er liggen meerdere verklaringen van andere verdachten in deze zaak tegen mijn cliënt waarin gezegd wordt dat hij het wapen geleverd zou hebben voor de terreuraanslag,” vertelt hij aan Panorama. “Er zijn eveneens afgeluisterde telefoongesprekken, zogeheten taps. Hierover is mijn cliënt op 10 februari intensief ondervraagd tijdens een 4,5 uur durend verhoor. Hij heeft een aannemelijke verklaring kunnen afleggen en de onderzoeksrechter heeft hem uiteindelijk uit de voorlopige hechtenis vrijgelaten.” Van den H.’s verklaring zou volgens ingewijden te maken hebben met contacten rond drugsdelicten.

Nog altijd verdachte

Vooralsnog is het onduidelijk wat er nu met betrekking tot Bas van den H. gaat gebeuren in deze Brusselse terreurkwestie. Een woordvoerder van het Belgische Federaal Parket laat weten dat de Limburger nog zeker niet verlost is van de aandacht van de Belgische autoriteiten. “Deze persoon wordt ervan verdacht te hebben meegeholpen bij het zoeken naar/leveren van het wapen waarmee de aanslag is uitgevoerd,” aldus een medewerker. “In dit stadium van het onderzoek is de persoon nog steeds een in verdenking gestelde. Het gerechtelijk onderzoek is lopende.” 

Mocht het voor de op vrije voeten zijnde Van den H. in de komende tijd tot een proces komen, dan bestaat de mogelijkheid dat hij zich moet verantwoorden voor een zogenoemd hof van assisen. Dat houdt in dat hij voor een volksjury, bestaande uit willekeurig uitgekozen burgers met de Belgische nationaliteit, moet verschijnen.

Maar of het zover komt, is voorlopig dus nog afwachten. De kans is overigens ook aanwezig dat de twintiger zich in Nederland zal moeten gaan verantwoorden voor de strafrechter. Dat heeft ermee te maken dat er bij de doorzoeking van zijn Brunssumse woning vier dozen met kogelpatronen en een partij designerdrugs zijn aangetroffen. Daarnaast hebben agenten ook een zogeheten jammer, een illegaal apparaat dat radiosignalen verstoort, in beslag genomen. Feiten die strafbaar zijn en waarvoor het OM de komende tijd mogelijk tot vervolging zal overgaan. Een beslissing daarover is echter nog niet genomen.

Ouders terrorist verbijsterd

Na het plegen van de terroristische aanslag in Brussel door Abdesalem Lassoued en zijn daaropvolgende dood, interviewde een Tunesische tv-zender zijn vader en moeder. Het stel was thuis door een buurman op de hoogte gebracht over het plegen van de terreurdaad door zoonlief.

Mama Lassoued zei onder andere: “Nee, ik heb nooit verwacht dat hij zoiets zou doen. Let op wat je zegt, hij was iemand die bad en goede daden deed. Hoe kan hij slechte dingen doen als hij zijn gebed verricht?”

Vader zei daarop in de microfoon en voor de camera: “Soms vroeg hij of ik wilde dat hij zou sterven als  martelaar. Je zou hiervoor ook beloningen krijgen, zei hij dan. En dan begon hij te lachen. Hij weet dat ik en zijn moeder van zulke uitspraken niet goed worden. Ik zei hem: Mijn zoon lach niet met zulke dingen. Er zijn zoveel moeilijkheden. Maar dan begon hij te lachen. Hij zei dan: Papa, bij Allah, de jihad, is echt fenomenaal. Hij sprak er vaak over, jihad dit, jihad dat,” aldus de Tunesiër.

Veel contact met zijn ouders had Absesalem Lassoued overigens niet. Af en toe telefoneerden ze met elkaar, maar het drietal zag elkaar in de tijd vóór de gruweldaden in België zelden of nooit nog in levenden lijve. Tijdens één van die telefoontjes had de Brusselse terreurschutter het over de eerdere koranverbrandingen in Zweden.

Moeder: “Wat ik weet, is dat mijn zoon sinds de koranverbrandingen is veranderd. Sindsdien sprak hij niet meer zoals ik het gewoon van hem was.” Vader Lassoued vult aan: “Hij vloekte, was boos. Hij kon er niet tegen dat de koran werd verscheurd en verbrand.”

Taxichauffeur voelt zich ‘levende dode’

Twee fans van de Zweedse nationale ploeg werden doodgeschoten terwijl ze nietsvermoedend in de Brusselse binnenstad in een taxi zaten. Eentje was meteen dood, de ander stierf op straat. De taxichauffeur bleef achter met een groot trauma.

De man sprak met Belgische media tijdens de herdenking van de slachtoffers van de terreurdaad, afgelopen oktober. De gebeurtenis heeft hem sindsdien niet meer losgelaten en hij leeft nog in zo grote angst dat zijn gezin iets aangedaan wordt dat hij alleen anoniem en onherkenbaar zijn verhaal wil doen. “Ik ben een levende dode,” zegt de man op de hoek van het Sainctelettesquare en de Negende Linielaan in Brussel waar bloemen zijn neergelegd. 

De chauffeur had op die zwarte oktoberdag in 2023 een engeltje op zijn schouder, want zijn wagen werd destijds bijkans aan flarden geschoten. Als door een wonder werd hij echter niet geraakt door de rondvliegende kogels. Het trauma is er echter niet minder om. “De beelden van die dag blijven door m’n hoofd flitsen. Het is heel moeilijk om een stap vooruit te zetten, om terug te keren naar het leven voordien. Het is een nachtmerrie die ik al een jaar lang beleef en die eeuwig lijkt te duren.”