MISDAADCOLUMN: ‘Aan de boom schudden’ om verdwijning Herman op te lossen

Peter R. de Vries kreeg weleens kritiek omdat hij bleef terugkomen op de Puttense moordzaak. “Niet weer, hè!” klonk het als hij een nieuwe aflevering aankondigde. Zelfs bij de directie van SBS groeide de twijfel: zaten Herman Dubois en Wilco Viets écht onschuldig vast voor de moord op Christel Ambrosius? Maar De Vries hield voet bij stuk – en kreeg gelijk. De zaak werd herzien en de twee mannen werden vrijgesproken. Als De Vries ergens zijn tanden in had gezet, liet hij niet meer los.

Een variant op deze onverzettelijkheid is het ‘aan de boom blijven schudden’ bij onopgeloste moordzaken. Ook daar was De Vries goed in. Zelf heb ik me weleens afgevraagd hoe zinvol dat is. Cold cases worden vaker opgelost door toevallige DNA-hits dan door media-aandacht. Zelfs de in gevangenissen verspreide coldcasekalenders hebben weinig opgeleverd. Maar niets doen is natuurlijk ook geen optie. Soms helpt het om ‘kennisdragers’ te prikkelen, want daders delen hun geheimen soms met bekenden. Na een scheiding of overlijden kan iemand zich vrij voelen om eindelijk te praten.

Die hoop is ook de drijfveer in het onderzoek naar de verdwijning van Herman Ploegstra uit IJzendijke, een zaak waar ik sinds oktober 2010 vaak aandacht aan heb besteed. Een kort berichtje in de Provinciale Zeeuwse Courant in oktober 2010 wekte direct mijn vermoeden dat er iets niet klopte. Ik sprak met Hermans vrouw, broers en collega’s, en samen besloten we de zaak te belichten in Peter R. de Vries, misdaadverslaggever. De impact van zijn verdwijning werd pijnlijk zichtbaar.

Even terug naar toen. Op de avond van 26 oktober 2010 verlaat Herman (35) na een kickboksles de sportschool in Breskens. Hij stapt in zijn zilvergrijze BMW X5 en rijdt naar huis. Maar daar komt hij niet aan. Sandra voelt meteen dat er iets mis is. Ze belt wat vrienden en één van hen vindt Hermans BMW niet ver van de sportschool, slordig geparkeerd bij een hek van Rijkswaterstaat. Twee omvergereden paaltjes wijzen op een abrupte stop. De sleutel zit nog in het contact, de versnellingspook in drive en op het stuur enkele bloedspatjes. Hermans brandweerpieper en portemonnee liggen op straat. Wat is hier gebeurd?

Herman was een hardwerkende kraanmachinist, zorgzame echtgenoot en vader. Maar hij leidde ook een dubbelleven, met meerdere buitenechtelijke affaires, waarvan er één leidde tot nachtelijke dreigtelefoontjes van een bedrogen echtgenoot. Kort voor zijn verdwijning deed Herman enkele cryptische uitspraken: “Ik zal altijd 35 blijven” en “Die foto is mooi voor op mijn kist.” Voortekenen? Of wist hij iets wat anderen niet wisten? De politie dacht aanvankelijk aan zelfmoord of een geplande verdwijning, maar de feiten maakten die scenario’s onwaarschijnlijk. Wat resteerde was de mogelijkheid van een misdrijf, waarbij het volgens recherchechef Ralph Nagelkerke nog maar de vraag is of Ploegstra willens en wetens is omgebracht. “Het kan ook een uit de hand gelopen pak slaag zijn geweest,” aldus de politieman in een podcast over de zaak.

Over één ding lijkt iedereen in IJzendijke het wel eens: er móet iemand zijn die meer weet over deze verdwijning. In een gesloten gemeenschap als dit Zeeuws-Vlaamse dorp blijft normaal gesproken weinig geheim. Maar nu: stilte. Al bijna vijftien jaar. Hermans dochter Anouk, toen een meisje van acht, is nu een jonge vrouw. Ik zie haar nog staan bij de opnames in 2010, blij met haar Peter R. de Vries-petje. Ze kon toen nog niet weten wat ze nu wel weet: dat ze haar vader nooit meer zou zien. Het gemis en de onwetendheid zijn ondraaglijk.

Daarom schud ik graag aan die boom. Voor Sandra, voor Hermans familie en voor Anouk. Weet je iets? Kijk dan voor meer informatie en een link naar de podcast op de site van de Peter R. de Vries Foundation: www.peterrdevries.nl.