Uroš (20) kust z’n moeder en maait dan zes tieners neer

Mladenovac, 4 mei 2024. Het is bijna St. Joris, een belangrijke feestdag voor de Servisch-orthodoxe Kerk. Om tien uur ’s avonds staat Biljana Blažić nog in de keuken om een taart te bakken. “Doe er wat frambozen op,” zegt haar zoon Uroš (20) terwijl hij haar gedag kust. Met een vrolijk ‘Doei, ouwe’ voor vader Radiša trekt Uroš de deur dicht…

Ondertussen hebben zo’n vijftien jongeren zich verzameld bij het oorlogsmonument in het naburige Malo Orašje. Om een kampvuur bespreken ze, met een biertje in de hand, de luchtige zaken des levens. 

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Rond half elf stopt een grijze Mercedes bij het monument. Er stapt een onbekende jongeman uit. “Kom erbij,” klinkt het. “Neem een biertje!” De bestuurder heeft andere plannen. “Liggen allemaal,” dreigt hij luidkeels. “Ik ga jullie vermoorden!” De vrienden lachen, denkend dat het een grap is. Maar Uroš Blažić is bloedserieus. Hij nadert de groep met zijn Zastava M70, de Joegoslavische kalasjnikov. Hierna volgt een oorverdovend rat-a-tat-tat. De jongeren die niet meteen neervallen, rennen in doodsangst het veld in. 

Sommige ouders zijn sneller ter plaatse dan de nooddiensten. Ze belanden in een nachtmerrie: overal klinkt het gekreun van stervende jongeren, badend in het bloed. Aleksandar (17), Lazar (19), Marko (18), Nemanja (21) en Nikola (14) sneuvelen bij het oorlogsmonument. Peter (25) bezwijkt na een wekenlange strijd aan zijn verwondingen.

Klopjacht

Na de schietpartij scheurt Uroš, tot de tanden bewapend, richting het dorpje Dubona, Daar opent hij, zonder waarschuwing, het vuur op vier mannen die bezig zijn om een hekje te repareren. De klussers raken zwaargewond, maar kunnen het wonderwel navertellen. 

De kruitdampen zijn nog niet opgetrokken wanneer Uroš zijn volgende slachtoffers heeft gevonden. Politieman Milan Panić (22) zit rustig op een bankje met zijn zus Kristina (19) en vriend Dalibor Todorović (24), wanneer de schutter ze uit het niets doorzeeft. 

‘Liggen allemaal,’ dreigt hij luidkeels. ‘Ik ga jullie vermoorden!’ De vrienden lachen, denkend dat het een grap is. Maar Uroš Blažić is bloedserieus

De teller staat op negen doden en veertien zwaargewonden. Het Servische platteland verkeert die nacht in staat van oorlog. Alle deuren gaan op slot. De politie sluit alle toegangswegen af. Met zeshonderd manschappen, speurhonden en hittezoekende drones is de klopjacht geopend. 

Uroš laat zich niet zomaar vangen. Nadat zijn Mercedes is vastgelopen in de modder, steelt hij een Renault Espace om vervolgens een taxi te kapen. “Rijden, ik heb een bom,” zegt hij tegen de chauffeur en zijn doodsbange passagier, een zwangere vrouw. Nadat zij is afgezet eindigt de nachtelijke taxirit in Vinjište, een gehucht zuidelijk van Dubona, waar Uroš’ oom een kippenboerderij heeft.

Die ochtend arresteren leden van een antiterreureenheid de schutter daar in een schuurtje. Op 10 mei krijgt ook Uroš’ vader Radiša een bezoekje van het arrestatieteam. Bij de voormalige legerofficier treft de politie een arsenaal aan van illegale wapens en zelfgemaakte explosieven.

Meer geld dan fatsoen

In hun dorp staat de familie Blažić bekend als zonderlinge aso’s, met meer geld dan fatsoen. Op Instagram doet Uroš  zich voor als een ‘wannabe’ gangster. Hij is trots op zijn vriendschappen met Servische realitysterren en zou het bed gedeeld hebben met Big Brother-deelneemster ‘Denise Dame’. Maar van een duidelijk motief voor het bloedbad is niks gebleken.

Het nieuws van de schietpartijen komt hard aan in Servië. Een dag daarvoor heeft een tiener negen leerlingen en een bewaker doodgeschoten op een school in Belgrado. De incidenten leiden tot massabetogingen en een campagne waarbij burgers anoniem tienduizenden wapens en explosieven inleveren. 

Kogelvrij glas

Het Hooggerechtshof van Belgrado, 21 augustus 2024. Gewapende bewakers begeleiden de verdachten naar hun plek voor de vijf rechters. Uroš staat terecht voor moord, verboden wapenbezit, ontvoering en autodiefstal. Vader Radiša moet zich verantwoorden voor kleinere aanklachten van illegaal wapenbezit en ordeverstoring. Omdat Uroš tijdens het bloedbad nog geen 21 is, komt hij niet in aanmerking voor levenslang. Hij riskeert maximaal 20 jaar. 

Achter kogelwerend glas kijken de nabestaanden toe in zwarte T-shirts met foto’s van hun geliefden. Op die prangende ‘waarom’- vraag, hoeven ze van Uroš geen antwoord te verwachten. “Vraag me niet naar een motief. Dat is er niet.”

Uit Uroš’ warrige verklaringen blijkt dat overmatig testosterongebruik, ziekelijke achterdocht en een obsessie met vuurwapens een rol hebben gespeeld. “Ik verzamel wapens zoals een muis kaas verzamelt.”

Tijdens het proces zijn er emotionele taferelen op de publieke tribune. Sommige geliefden huilen hardop, anderen lopen weg. Sasha Panic, die zijn twee kinderen heeft verloren op 4 mei, werpt zich woedend tegen het kogelvrije glas: “Ik maak jullie af!” Onder bewaking verlaat hij de zaal, gevolgd door zijn ontroostbare vrouw.

Wraakgevoelens

De slachtoffers maken gretig gebruik van hun spreekrecht. De vader van Marko (18) vertelt dat het voelt alsof Uroš zijn hele familie heeft vermoord. “Want sinds die dag hebben we niet meer geleefd.” Petars moeder zal nooit vergeten hoe haar zoon op weg naar het ziekenhuis, vergaand van de pijn, smeekt hem uit de rijdende auto te gooien.

Milomir Mijailović, een van de klusjesmannen, blijkt de verdachten persoonlijk te kennen. “Als kind at Uroš soms bij ons mee.” Nu koestert Mijailović alleen wraakgevoelens. “Ik heb je negen kogels overleefd. Al ben ik nu 57, ik zal op je wachten… Reken maar!”

In zijn slotpleidooi richt Uroš zich tot de rechters: “Mijn lot ligt in jullie handen, ik hoop op de zwaarste straf. Al laten jullie mijn ogen uitsnijden.”

De hoofdverdachte vraagt wel om genade voor zijn vader. “Laat geen onschuldige man opdraaien voor mijn misdaden.”

Tijdens de strafoplegging op 12 december somt rechter Lidija Jovanovski alle details nog eens op. Na de anderhalf uur durende kwelling voor de nabestaanden volgt het vonnis: 20 jaar voor beide verdachten. “De straf is niet eerlijk, noch gepast, maar we kunnen niet anders,” zegt ze schouderophalend. Uroš blijft emotieloos, zijn vader kijkt naar de grond. Saša Panić vindt zelfs levenslang te mild voor de ‘monsters’: “De enige gepaste straf is om mij met hem in een cel te zetten…”

Moord in Servië  

Met 39 particuliere vuurwapens per 100 inwoners is Servië het zwaarst bewapende land in Europa, het is een erfenis van de Balkanoorlog. Wereldwijd moet Servië wat wapenbezit betreft alleen de Verenigde Staten en Jemen voor zich dulden. 

Het wapenbezit vertaalt zich overigens niet in schrikbarende moordcijfers. Met 89 moorden (2023) op 6,6 miljoen inwoners, zit Servië onder het Europese gemiddelde.