MISDAADCOLUMN: Het onvrije leven van Bolle Jos in 'vrijstaat' Sierra Leone

Bolle Jos zit (of zat) dus onder een valse naam in Sierra Leone, zo weten we dankzij speurwerk van het AD en onderzoeksplatform Follow the Money. Bij zo’n scoop vraag je je onwillekeurig af wat Peter R. de Vries met dergelijke hete info zou hebben gedaan. Zou hij, net als in 1994, toen hij naar Paraguay vloog om de gevluchte Heinekenontvoerder Frans Meijer te confronteren, het vliegtuig naar Freetown hebben gepakt? Ik zie het in ieder geval zo voor me. Peter, met de foto van Leijdekkers’ kerkgang in de hand: “Zo Jos, had je wat op te biechten?” 

Intussen kun je je ook afvragen of een volksjongen als Bolle Jos wel echt gelukkig is in het West-Afrikaanse land. Zou hij de worstenbroodjes, het carnaval en de terrasjes op de Grote Markt van Breda niet missen? Je kunt alle geld van de wereld hebben en toch verdomde eenzaam zijn. Vraag maar aan Gordon, die zelfs tussen het klatergoud van Dubai het geluk niet wist te vinden. Een collega-journalist appte me dat Leijdekkers nu ‘leeft als een koning’. Maar dan wel een koning in ballingschap, schreef ik terug. Want zijn bewegingsvrijheid houdt natuurlijk op bij de grenzen van Sierra Leone. 

Naar zo’n foto van Leijdekkers in die kerk kun je lang kijken. Een man die als levensgevaarlijk bekend staat en wereldwijd wordt gezocht tegen de achtergrond van Mariabeelden en een preekstoel. Wat een contrast. En wat zou er omgaan in dat hoofd? Gáát er überhaupt wat in hem om, of is hij volledig gefocust op geld verdienen, overleven en uit handen van justitie blijven? En zou er nog iets van wroeging schuilgaan achter het gezicht van de man die ooit door jeugdvrienden als ‘niet onaardig’ werd omschreven? Maar wat je je vooral kunt afvragen, is welk leven hem wacht in Sierra Leone. Een nieuw bestaan in een exotisch land is namelijk veel minder aanlokkelijk dan wel eens wordt verondersteld.

Om te beginnen wordt het land nou niet bepaald gepromoot door het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Eigenlijk is het reisadvies: blijf weg, ga er niet heen! We citeren: “In Sierra Leone komen regelmatig roofovervallen voor. Hierbij wordt vaak geweld gebruikt, vooral in de hoofdstad Freetown en andere grotere steden. Ga niet na zonsondergang de straat op.” Ook de roze gemeenschap is gewaarschuwd. “Bent u een lhbtiq+ persoon? U kunt daar te maken krijgen met strenge straffen, en zelfs levenslange gevangenisstraf. Seksuele handelingen tussen personen van hetzelfde geslacht zijn er verboden.” Of wat te denken van deze: “U mag in Sierra Leone geen drugs gebruiken, bezitten of verkopen. Dit geldt ook voor softdrugs. In Sierra Leone zijn straffen veel zwaarder dan in Nederland. De omstandigheden in de gevangenissen zijn slecht.” 

En dan is er het psychologische aspect van zo’n ingrijpende, noodgedwongen verhuizing. Daar kan elke deelnemer van een getuigenbeschermingsprogramma over meepraten. Het lijkt zo mooi, een leven onder de palmen, maar dat valt dus vies tegen. Je moet alle banden met het oude leven in Nederland verbreken, mag met niemand meer contact opnemen en geen enkele activiteit ondernemen op sociale media. En dan nóg blijf je de rest van je leven paranoïde. Alleen al als iemand langer dan een paar seconden naar je kijkt, is dat goed voor een hartverzakking. 

Of Bolle Jos ook zo’n zenuwslopend leven leidt, valt natuurlijk te bezien. Zoals het ook nog maar de vraag is of hij in het West-Afrikaanse land kan blijven, want president Bio was not amused toen hij achter de ware identiteit kwam van de Nederlander. Of Jos slim genoeg is om als de bliksem elders zijn heil te zoeken zal snel blijken. Waar? Follow the money, zullen we maar zeggen.