Iedere dag het nieuws dat echte mannen interesseert

Corona-jargon: deze nieuwe woorden bracht de pandemie ons

Een crisis of discussie leidt tot bijzondere taalvernieuwing. Hoogte- of dieptepunt is de blokkeerfries, gebezigd tijdens wat inmiddels een echte Hollandse najaarstraditie is geworden: het Zwartepietendebat. Stikstofdiscussie, nog zo'n toetsenbordkraker. En wat leerden we allemaal voor (lange) woorden tijdens de coronapandemie? Zo'n 700 stuks, telde woordenboekmaker en uitgever Ton den Boon. En die passen lang niet allemaal op het scrabblebord.

Jargon

Viruswappies

Quarantaine werd al snel lockdown, maar wie op het Franse woord zoekt komt uit bij een confronterend boek van Ilja Leonard Pfeiffer, die op niet mis te verstane wijze omschreef hoe het er in brandhaard Noord-Italië aan toe ging. Misschien een aardige tip voor degenen die het virus glashard ontkenden en ter verhoging van de ongezelligheid aan het rellen sloegen, al dan niet op straat. Het bracht onbekende BN'ers onder de aandacht en zelfs een nieuwe ster aan het firmament: de Rotterdamse dansleraar zou op alletop10lijstjes.nl bovenaan de Top Zoveel van viruswappies prijken.

Avondklokhond

Schrijnend geval was de avondklokhond, die na de dalende besmettingscijfers weer net zo makkelijk in het asiel belandde. In Nederland bestaan nog steeds geen eisen laat staan wetten voor het nemen van een hond, dus een excuus om er 's avonds toch even uit te mogen, was snel geregeld. Wellicht is dit een mooie gelegenheid om hierover na te denken. Voor een aanhangwagentje heb je een extra rijbewijs nodig, maar iedereen mag een puppy in huis nemen, zich niet altijd realiserend welke verantwoordelijkheden dit met zich meebrengt - zo is althans gebleken.

Raamvisite en coronahufter

Soms zorgt een vondst voor verwarring. Raamvisite, ook wel raambezoek, is iets anders dan het opzoeken van een rosse buurt: het ging om het elkaar ontmoeten met een viruswerend raam ertussen. Vaak het raam tussen de huiskamer en de voortuin. De coronahufter droeg geen mondkapje, en supermarktmedewerkers die hier iets van waagden te vinden konden een grote mond met rondspetterende aerosolen krijgen, of op agressieve taferelen rekenen. Want die onverklaarbare monstervoorraad toiletpapier moest en zou in huis komen.

Bierviltjesvirologie

Er waren genoeg welwillende virologen aanwezig in de vaderlandse wildgroei aan talkshows die Hilversum voortbrengt, maar het babbelen over groepsimmuniteit of anderhalvemetersamenleving (passen niet op het scrabblebord) werkte even aanstekelijk als het virus zelf. Ook voetbalanalisten waagden zich aan een mening. De analyses op kroegniveau kregen een naam die we terugvinden in het coronawoordenboek van Ton den Boon: bierviltjesvirologie (nee, die past ook niet).

Van rel tot rel

Alles bij elkaar werden het zo'n 700 nieuwe termen, de ene nog ridiculer en langer dan de andere. Dankzij de sociale media konden we na de coronacrisis onverstoorbaar verder met de volgende kwestie. Nuance, hoor en wederhoor en andere journalistieke waarden gelden niet als je je mening ergens neerplempt. En wie vermoedde dat het land na deze tegenslag enigszins zou verbroederen, kwam bedrogen uit. The Voice, Black Lives Matter, de boeren, Matthijs van Nieuwkerk, we zijn er maar druk mee. We lezen het, roepen iets en gaan over tot de orde van de dag: morgen is er immers weer een nieuwe rel. Een vraag over een woord blijft ons echter tot op de dag van vandaag bezighouden. Wie o wie had er voor april 2022 ooit van een duizendurenkaars gehoord?

Lifestyle
  • Unsplash