Moorddossier: De gifmengster van Franeker

Het is oktober 2012 als de 50-jarige Jos uit het Brabantse Boxmeer denkt de vrouw van zijn leven te hebben gevonden. Hij heeft haar leren kennen via een christelijke datingsite. Jos is gescheiden en toe aan een nieuwe relatie. Met de 51-jarige Ada S. lonkt een mooie nieuwe toekomst.

Iedereen is enthousiast over de vlotte en vrolijke vrouw. Ada werkt al sinds 1988 in de ouderenzorg en heeft zich gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met een ongeneeslijke ziekte. Zwaar werk, dan moet je wel het hart op de goede plaats hebben, zo redeneert Jos. Ada is het toonbeeld van een sterke, stralende, hardwerkende en – heel belangrijk voor Jos – christelijke vrouw. Ook de moeder van Jos is in haar nopjes met haar mogelijk aanstaande schoondochter en noemt haar ‘een lot uit de loterij’. Met genoegen ziet ze hoe Ada één en al behulpzaamheid is. Iemand die op bezoek komt en zelf de koffiekopjes terug naar de keuken brengt, waar vind je die nog? In de omgeving van het stel is dan ook niemand verbaasd als Jos en Ada zich verloven en hun trouwplannen aankondigen.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

In maart 2014, op de verjaardag van Jos, moet het gaan gebeuren. Het wordt voor Ada haar derde huwelijk. De vrouw heeft twee keer een echtgenoot verloren aan een acute, fatale en vooral raadselachtige ziekte. Maar nu is het tijd om vooruit te kijken. Jos zet zijn huis in de Bergstraat in Sambeek, waar hij met zijn ex heeft gewoond, te koop en verblijft veel bij Ada, in het dorp Vortum-Mullem zo’n twee kilometer verderop. Maar het lijkt of Ada het nieuwe liefdesgeluk niet is gegund. Want in de maanden voorafgaande aan het huwelijk wordt ze opnieuw door rampspoed getroffen. Op 5 juni 2013 komt bij de alarmcentrale een melding binnen van een uitslaande brand in de Bergstraat in Sambeek. Het is op nummer 15, het huis van Jos. Gelukkig is er niemand aanwezig in de woning, maar van het pand blijft behalve wat zwartgeblakerde muren weinig over. Een grote domper voor Jos en Ada, want ze hadden met de bruiloft in het vooruitzicht het geld uit de verkoop goed kunnen gebruiken.

Wat Jos op dat moment niet weet is dat er via 112 nóg een melding is binnengekomen. Een buurtbewoonster heeft kort voor de brand Ada naar buiten zien komen en in een zwarte Peugeot zien wegrijden. De politie onderzoekt de melding en vindt in Ada’s auto een tas van de Gamma met twee lege en één volle fles terpentine. Ada wordt aangehouden maar ontkent, ondanks dat de terpentine nog op haar schoenen zit, iets met de brand te maken te hebben. Op last van de rechter-commissaris mag ze naar huis, maar Ada S. blijft nog wel verdachte.

Voor Jos, die in de onschuld van zijn geliefde gelooft, betekent de brand een groot financieel drama. Want omdat het om brandstichting gaat, keert de verzekeringsmaatschappij niets uit. Jos zit nu vast aan een hypotheek voor een huis dat in de as is gelegd. Hij vindt troost bij Ada, in haar woning in Vortum-Mullem, waar hij noodgedwongen intrekt. De man weet dan nog niet dat hij in de armen ligt van een kille en gewetenloze moordenares en dat de recherche in alle stilte een onderzoek naar haar is begonnen.

Gruwelijk mis

Bijna dertig jaar eerder. Het is 1984 als Ada in het huwelijk treedt met Ruud Konijn, die ze in Moerkapelle heeft leren kennen. Het stel verhuist niet lang daarna naar een grote eengezinswoning aan de Klaverweid in Enkhuizen. Die ruimte is hard nodig, want de diepgelovige Ruud en Ada hebben een sterke kinderwens en blijven dan ook niet lang met z’n tweetjes; in de loop der tijd krijgen ze vier kinderen, allemaal jongens. Naar de buitenwereld vormen ze het ideale gezin. Maar achter de voordeur van dat huis op nummer 18 gaat het er soms heftig aan toe. Ada en Ruud hebben regelmatig ruzie en het huwelijk vertoont al snel flinke barsten. Als overtuigde aanhangers van de Baptistengemeente, waar het huwelijk wordt gezien ‘als de unieke en onverbrekelijke band tussen een man en een vrouw’, is scheiden echter geen optie. Ze dienen te vechten voor hun huwelijk. In een poging de gemoederen tot bedaren te brengen, besluit het stel dat het misschien goed is als Ruud voor een tijdje ergens anders gaat wonen. Gewoon als adempauze. Dat gebeurt in het najaar van 2003. En dat lijkt vruchten af te werpen. In januari 2004 keert Ruud terug in de armen van Ada, tijd voor een nieuwe en frisse start. In februari neemt Ruud enkele weken vrij om bij het gezin te zijn en de woning eens flink onder handen te nemen. Eén voor één worden de kamers, de keuken en de badkamer aangepakt. Maar dan, juist in deze fase van hernieuwd geluk, gaat het gruwelijk mis.

Het is de avond van vrijdag 20 februari 2004 als Ruud zich opeens niet lekker voelt. Dat is zacht uitgedrukt, want het lukt de normaal zo vitale veertiger niets eens om uit zijn stoel te komen, laat staan dat hij op eigen kracht naar de slaapkamer op de bovenverdieping kan gaan. Normaal gesproken aanleiding genoeg om de huisartsenpost of ambulancedienst te bellen zou je zeggen. Maar daar denkt Ada blijkbaar anders over. Samen met hun jongste brengt ze Ruud naar bed, waar de zoon nog even bij hem gaat liggen. Eigenlijk moet hij naar de Christelijke Jongerenkring, maar hier maakt hij graag even tijd voor. Ada vraagt hem om voor zijn vader te bidden en gaat weer naar beneden.

Die avond gaat het steeds slechter met Ruud. Hij geeft over, er komt bloed uit zijn mond en zijn lichaam vertoont vreemde verkleuringen. De handen zijn wit, de nagels, neus en lippen blauw. Ook in het gezicht verschijnen vreemde paarsblauwe verkleuringen. Ruud beweegt niet meer, reageert nergens meer op en zakt weg in een comateuze toestand. Maar voor Ada nog steeds geen reden om het nummer 112 in te toetsen. Pas uren later, om 02.00 uur, pakt ze de telefoon en belt ze de huisarts. Ruud is dan al overleden. De arts stelt als doodsoorzaak vast: een herseninfarct. Voor Ruuds naasten een enorme schok. Hoe kan een man van 45 jaar, die nooit heeft geklaagd over gezondheidsproblemen, opeens bezwijken aan een herseninfarct? Het zijn logische vragen na zo’n onverwachte en aangrijpende gebeurtenis. Toch heeft niemand argwaan. Nog niet. Ook niet als duidelijk wordt dat er een levensverzekering op naam van Ruud was afgesloten, waardoor S. als begunstigde een aanzienlijk bedrag op haar rekening krijgt bijgeschreven.

Hysterische huilbuien

Ada is met haar 43 jaar jong weduwe geworden. Ze staat er nu alleen voor met haar vier kinderen. Toch wekt ze geen verslagen indruk. Ze pakt haar werk weer op en is al snel weer de opgewekte en hardwerkende vrouw zoals mensen haar kennen. De snelle opleving wordt door een enkeling apart gevonden, maar nog niet direct verdacht. Door haar opgeruimde en hulpvaardige karakter weet de vrouw iedereen zand in de ogen te strooien.

En zo kan het gebeuren dat Ada zich opnieuw op het pad van de liefde begeeft. Met succes. Na met de kinderen vanuit Enkhuizen naar het Friese Franeker te zijn verhuisd, leert ze er Tjipke van der Ploeg kennen, een gescheiden vader van twee dochters. Hij is in alle opzichten het tegenovergestelde van Ruud: kalm, donker en zwijgzaam. Toch trouwen ze, op 4 april 2008.

Er mogen dan grote verschillen zijn tussen Ruud en Tjipke, er is ook een sterke overeenkomst: in beide gevallen rust er geen zegen op hun huwelijk met Ada. Sterker nog, de geschiedenis lijkt zich te herhalen. Net als in haar eerste huwelijk met Ruud Konijn wordt er volop geruzied en vallen er harde woorden. Kennissen beschrijven de echtelieden als ‘water en vuur’. Telkens wanneer de ruzie heel hoog oploopt, is er van Ada’s veelgeprezen uitbundigheid weinig meer over en verandert ze in een psychisch wrak vol hysterische huilbuien en woede-uitbarstingen. Maar ook nu is een scheiding om religieuze reden geen optie en wordt besloten tot een pauze. Tjipke gaat in 2009 voor een tijdje elders wonen en keert in 2010 weer terug. De kinderen zijn inmiddels het huis uit, dus Ada en Tjipke zullen er samen het beste van moeten maken.

Dan is daar de avond van 21 augustus 2012. Tjipke van der Ploeg en Ada zijn thuis, het lijkt een avond als alle andere. Tjipke heeft dorst en schenkt voor zichzelf en glaasje Yoki Drink in. Het zuiveldrankje smaakt een beetje anders, merkt hij, maar dat kan komen omdat het iets over de datum is. Toch valt het drankje niet goed, want de man wordt hondsmoe en gaat op tijd naar bed. De volgende ochtend laat hij nog even de hond uit, om daarna weer snel onder de wol te kruipen. Even na 08.00 uur krijgt Tjipkes huisarts telefoon. Het is Ada. Ze heeft haar man dood aangetroffen in bed.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.

Moorddossier over de gifmengster wordt op woensdag 16 november uitgezonden door NET 5.