Michel Platini: van Gouden Bal naar Gevangenis

"Van iedereen die nu is gearresteerd of aangeklaagd, is Platini de meest trieste en de meest deprimerende. Hij was een voetballer. Een van ons,” twittert Gary Lineker in 2019, als de Britse oudvoetballer heeft vernomen dat Platini is gearresteerd. De geur van corruptie en smeergeld hangt dan al jaren rond de Fransman, maar toch is het bericht confronterend. Platini was de hoop van de ware voetballiefhebber. Met zijn entree in de hoogste bestuurskamers zou alles veranderen. Voor de duidelijkheid: ten goede. Nee, het was gedaan met het gegraai en geritsel van Sepp Blatter en zijn corrupte vriendjes bij de FIFA.

Niet geld, maar voetbal zou weer centraal komen te staan. Platini was de uitgesproken persoon om de orde te herstellen, want hij is een man die symbool staat voor voetbal, beter gezegd: voor schitterend voetbal.

‘Platini was een dooie’

Er is een tijd dat iedere voetballiefhebber spontaan begint te kwijlen bij de naam Michel Platini. Een geniale nummer 10, eentje die schoonheid koppelt aan effectiviteit. Platini begint zijn carrière bij AS Nancy, een klein clubje waar zijn vader dan directeur is. Met de jonge Michel als sterkhouder promoveert Nancy naar de Franse hoogste divisie. Het succesverhaal is compleet als hij de club, zíjn club, de eerste prijs uit de clubhistorie bezorgt: de beker. Uiteraard maakt Platini de winnende goal in de bekerfinale van 1978.

De sierlijke middenvelder blijft lang bij het bescheiden Nancy, zo gaat dat in die tijd, maar na zeven seizoenen maakt hij dan toch een transfer naar de op dat moment grootste club van Frankrijk: Saint-Étienne. Hij scoort er drie seizoenen op los, wordt kampioen en dan is het tijd voor een grotere competitie. Vanuit Engeland hebben Arsenal en Tottenham Hotspur serieuze interesse, maar Platini bedankt vriendelijk. “Ze spelen daar zóveel wedstrijden. Zelfs tijdens kerst, dat zag ik niet zitten,” vertelt hij in een documentaire.

Hij gaat naar Italië, het land van zijn ouders. “Daar is het ook veel beter weer.” Juventus is in de zomer van 1982 de gelukkige die zijn felbegeerde handtekening ontvangt. De Italiaanse competitie is in de jaren tachtig verreweg de sterkte van Europa, maar Platini past zich snel aan. Hij is ook al 27, een vrij late doorbraak tot de Europese top.

Johnny Rep, teamgenoot van Platini bij Saint-Étienne, openbaart ooit een smeuïge theorie waarom het allemaal wat langer duurde.

“Platini werd pas écht goed toen onze teamgenoot Jean-François Larios met zijn vrouw had liggen klooien,” zegt Rep jaren terug. Geruchten over de affaire gaan ook al in de jaren tachtig, maar ze zijn nooit helemaal bevestigd. Dat doet Rep dan maar. “Hij was al een begenadigd voetballer, maar toen werd hij ineens fanatiek, zeg.

Dat venijnige dat er nog aan ontbrak, kwam toen bij hem los. Larios was door Saint-Étienne verhuurd aan Bastia, waar ik toen ook speelde en we trokken die zomer allebei naar Saint-Étienne. Die jongen zag er goed uit en Platini was toch een beetje een dooie. Toen we dat seizoen met Saint-Étienne bij Bastia moesten spelen, zong het publiek de hele eerste helft dat Platini was bedrogen. Platini ging in de rust huilend van het veld.”

De affaire is jaren later trouwens wel bevestigd door Larios.

‘PLATINI WERD PAS ÉCHT GOED TOEN ONZE TEAMGENOOT MET ZIJN VROUW HAD LIGGEN KLOOIEN'

EK 1984

Hoe dan ook, Platini komt bij Juventus binnen als een grote monsieur. Heel Europa heeft hem die zomer zien schitteren bij het WK. Frankrijk maakt indruk met een schitterend middenveld, bijgenaamd Le Carré Magique.

Een magisch vierkant met Luis Fernández, Jean Tigana, Alain Giresse en Platini als dirigent van het orkest. Frankrijk is hard op weg om het WK van 1982 te winnen, maar dan is daar de beroemde aanslag van Toni Schumacher, de Duitse keeper die Patrick Battiston zowat onthoofdt. De Nederlandse scheidsrechter Charles Corver ontgaat de overtreding. Frankrijk verspeelt in de verlenging een 3-1-voorsprong en in de strafschoppenreeks groeit uitgerekend Schumacher uit tot de grote held. Frankrijk druipt af. “Ik had nog nooit zoveel drama gezien op een voetbalveld, zoiets zie je normaal gesproken alleen in een theater of film. Het was een heel grote teleurstelling,” zegt Platini jaren later.

Zijn eerste prijs: de Franse beker met Nancy.

Met de Gouden Bal als beste speler in Europa.

Het is vermoedelijk nog steeds de pijnlijkste nederlaag uit de Franse voetbalgeschiedenis, al brengt dat WK behalve een gapende wond ook iets positiefs, het besef dat Frankrijk goed genoeg is voor de prijzen. Een fijne wetenschap aan de vooravond van het EK van 1984, in eigen land. Frankrijk maakt de favorietenrol keihard waar. Alleen in de halve finale tegen Portugal wankelen de Haantjes even, maar dan is daar uiteraard weer Platini, die vlak voor tijd een strafschoppenserie voorkomt: 3-2.

Het is sowieso het toernooi van Platini. Hij maakt liefst negen goals (in vijf wedstrijden) en wie die productie ontleedt, krijgt een aardig beeld van zijn veelzijdigheid. Hij scoort met rechts en links, van veraf en van dichtbij, met het hoofd, uit een strafschop en uiteraard uit vrije trappen, zijn handelsmerk. Al in zijn tijd bij Nancy traint hij meerdere keren per week op die discipline. Platini schiet niet eens zo hard, maar wel loepzuiver en met veel effect. Al komt er in de EK-finale ook een dosis geluk kijken bij Platini’s rake vrije trap. Zijn poging mislukt min of meer, maar de Spaanse doelman Luis Arconada laat de bal knullig door zijn benen rollen. Spanje komt de openingstreffer niet meer te boven, als aanvoerder mag Platini de trofee ophalen, de eerste voor Frankrijk.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.