Bij de politierechter: 'Vrij door vormverzuim'

Voor iemand die amper een week geleden door de politie werd aangehouden in een auto vol hasj en hennep maakt Baran* (24) een opvallend ontspannen en onbezorgde indruk.

“Ik wil graag mijn iPhone terug die in beslag is genomen.

Daar staan namelijk foto’s op van mijn overleden kind,” zegt hij rustig en beheerst wanneer hij naast zijn advocaat voor de rechter heeft plaatsgenomen.

“Dat begrijp ik heel goed,” zegt de rechter. “Daar gaan we het straks zeker over hebben.”

Acht dagen eerder rijden agenten achter een huurauto met Belgisch kenteken waarvan de bestuurder geen gordel draagt. Wanneer ze de man een stopteken geven en gebieden hen te volgen, zien zij de chauffeur ineens achter zich reiken naar iets op de achterbank en het naast hem op de bijrijdersstoel leggen. Hun interesse is gewekt. Eenmaal aan de kant vragen ze de bestuurder of hij er bezwaar tegen heeft als zij de auto doorzoeken. Dat heeft hij niet, zo rapporteren de agenten in hun latere proces-verbaal. Wat opvallend is omdat hij meer dan genoeg te verbergen heeft. Zijn auto blijkt een rijdende coffeeshop. Onder een jas op de bijrijdersstoel ligt een schoudertas gevuld met blokken hasj, samen goed voor bijna 300 gram. In de kofferbak staat een verzameling shoppers gevuld met hennep. Totaalgewicht: 3,8 kilo. Ook wordt er, naast Barans iPhone, een telefoon gevonden die vol hasj- en wietbestellingen staat, inclusief afleveradressen en andere verdachte notities. Baran, die in België al eens een celstraf van een jaar kreeg opgelegd vanwege de handel in verdovende middelen, is er nu ook in Nederland gloeiend bij. Maar niet als het aan zijn advocaat ligt, die moeiteloos de vloer aanveegt met het gemakzuchtige politieonderzoek.

“Dit is een dossier om heel droevig van te worden,” steekt hij zonder ook maar enig spoor van droevenis van wal. “Het is fout op fout op fout.”

Om zijn bewering te onderbouwen, gaat hij er puntsgewijs doorheen. Nog afgezien van de vraag of Baran inderdaad toestemming gaf om de auto te doorzoeken, wat hij zelf ontkent, ontbrak volgens de raadsman elk juridisch draagvlak om de auto überhaupt te mogen doorzoeken.

Zijn auto blijkt een rijdende coffeeshop. En Barans telefoon staat vol hasj- en wietbestellingen

Een waargenomen armbeweging is daarvoor niet genoeg. Hadden de agenten direct een sterke henneplucht in de auto geroken, dan was het een ander verhaal geweest, maar volgens het proces-verbaal dat zij zelf opstelden, roken zij die pas na het openen van de kofferbak, toen de doorzoeking dus al gaande was. Ook voor het doorzoeken van de telefoon, die niet vergrendeld was, ontbrak de aanleiding en daarmee ook de bevoegdheid.

“En dan komen we bij de drugs zelf,” gaat de advocaat verder.

“De wiet en de hasj. Of wat het ook was dat mijn cliënt die dag vervoerde. Want we weten het niet. Er is geen onderzoek naar gedaan. Een indicatieve test heeft nooit plaatsgevonden. Net zomin als een nettoweging. De hoeveelheden die worden genoemd zijn het resultaat van een brutoweging, dus met verpakking en al. Ook dat is niet hoe het hoort.”

“Dat hier sprake is van vormverzuim en van een slordig dossier, dat is zonder meer waar,” erkent de officier van justitie, “maar we mogen er denk ik wel op vertrouwen dat agenten wiet en hasj herkennen wanneer zij het zien of ruiken. En wat het verschil in bruto- en nettogewicht betreft: zo groot is dat nu ook weer niet. We kunnen gerust stellen dat hier ging om meer dan 30 gram wiet en meer dan 30 gram hasj.”

“U mag van mij stellen wat u wilt,” pareert de advocaat, “maar zo werkt het volgens mij niet. Het zou in elk geval een heel verkeerd signaal zijn naar de politie. Een politieonderzoek moet te allen tijde goed en zorgvuldig worden uitgevoerd, hoe zonneklaar een zaak soms ook lijkt. Ik stel vast dat dat hier niet het geval is geweest.”

En dat doet de rechter ook. Baran heeft op alle fronten de schijn tegen, maar op basis van schijn, en op basis van zó’n gebrekkig dossier, kan hij niet worden veroordeeld.

“Ik ga u vrijspreken,” zegt ze. “Ik weet niet wat er bij u in de auto lag.”

“En mijn iPhone?” vraagt Baran, die niet in het minst verrast lijkt door de uitspraak.

“Die krijgt u zo snel mogelijk terug,” belooft de rechter.

*Alle namen in deze rubriek zijn om privacyredenen gefingeerd.