Tukken naast olifanten en zelf de ijsberen wassen

Pairi Daiza is de enige Europese dierentuin waar de bezoekers twee Spix’ ara’s kunnen bewonderen. Niet iedereen zal daarvoor direct de auto inspringen, maar ik wel. Want ik heb twee zoons met een fascinatie voor dieren en planten en voor kromsnavels in het bijzonder. We hebben er thuis twee door het huis scharrelen, een parkiet en een pyrrhura, een kleine papegaai. Siem, mijn oudste zoon, is derdejaars biologiestudent en Bram, de jongste, zit in 5 vwo. Hij wil hierna ook een universitaire studie gaan volgen en, hoe wonderlijk, net als zijn broer een biologische. Ik zit dus met twee biologen in spe in huis, die hun vader niet alleen qua scholing overstijgen, maar ook qua biologie met elkaar op een niveau praten dat ik niet altijd kan volgen. Zoals tijdens het diner. We hebben een gerecht waar ook gebakken koningsoesterzwammen in zitten. En die blijken bij het snijden behoorlijk stevig. Siem: “Dat komt omdat het een schimmel is en die hebben chitine celwanden.” Hij ziet de vraagtekens in mijn ogen en zucht. “Een soort primitief skelet zeg maar, hetzelfde spul als waar het exoskelet van geleedpotigen, zoals insecten, kreeftachtigen en spinnen van gemaakt is.”

Ik knik en vrees dat ik het woord chitine net zo snel kwijt ben als het woord exoskelet. En de uitleg ook... Siem gaat nog even verder.

“Wist je dat toen de mens leerde dat ze hun voedsel konden koken, ze minder gingen jagen? Ze kregen door dat koken in één maaltijd veel meer voedingstoffen binnen dan daarvoor, er werd veel meer eetbaar. Zoals zulke paddenstoelen.” Ik knik weer en neem maar gauw een hap van het chitine skelet op mijn bord voordat het koud wordt.

Ik was als kind al dol op de dierentuin. Tot mijn 11de woonden we vlak bij Rotterdam en gingen we zo af en toe naar Blijdorp. Ik snapte die naam helemaal. Ik werd altijd heel blij van Blijdorp. Vooral dat deel met de vogels, al die exotische planten en die binnenvijver met die grote waterleliebladeren. Daar fantaseerde ik altijd dat ik in het oerwoud woonde. Mijn liefde voor dierentuinen is nooit verdwenen, ik vind ze nog steeds net zo leuk als ik ze als kind vond. En ik dacht dat ik de meest bijzondere wel kende, maar toen ik puur toevallig op het bericht stuitte dat een Waalse dierentuin met de wonderlijke naam Pairi Daiza wederom tot beste zoo van Europa was verkozen, was ik verbaasd. Voor de derde keer tot beste dierentuin van Europa uitgeroepen en ik had er nog nooit van gehoord? Daar móest ik heen. En mijn zoons ook.

“Gaaf om weer eens naar een dierentuin te gaan, dat is zo lang geleden!” De avond voor ons vertrek naar Pairi Daiza houdt Siem niet op met praten. Net zijn vader, zegt mevrouw Van de Kraats dan altijd. “Dierentuinen zitten vol met nieuwe informatie over dieren die ik ken en met allerlei dieren die ik nog niet ken. Maar het allergaafste aan dierentuinen vind ik wel dat ze de kracht hebben om mensen bewust te maken van het belang van natuurbehoud en ze daar ook bij te betrekken. Mensen krijgen voor hun gevoel in dierentuinen een persoonlijke band met de natuur. En in een wereld waarin de mensheid totaal niet weet hoe zij moet samenleven met natuur is dat heel belangrijk.”

Als Siem even ademhaalt, gaat zijn jongere broer Bram verder. “Ik heb altijd al fijne herinneringen aan de dierentuin gehad. Toen ik klein was, gingen we vaak met jullie naar Artis. Of naar Blijdorp, Antwerpen, Burgers Bush, de Apenheul, joh, zelfs in Spanje gingen we naar de dierentuin.

En die liefde voor de dierentuin heb ik nog steeds. Sterker, die is misschien wel groter geworden.” Siem:” Ja, dat heb ik ook! Ik kom er altijd enthousiaster uit dan dat ik erin ging, tegenwoordig zelfs als nóg enthousiastere bioloog! Nee, natuurlijk word ik niet blij van dieren die opgesloten zitten. Maar goeie dierentuinen doen erg hun best om hun dieren zoveel mogelijk in hun natuurlijke habitat te laten leven, in plaats van ze puur ten toon te stellen, zoals vroeger gebeurde. En ze zetten zich in om dieren te fokken en uit te zetten zodat ze in de natuur niet uitsterven. Ik ben erg benieuwd hoe ze dat in deze dierentuin doen. Je wordt niet zomaar de beste dierentuin, denk ik.”

‘Natuurlijk word ik niet blij van dieren die opgesloten zitten. Maar goeie dierentuinen doen erg hun best om hun dieren zoveel mogelijk in hun natuurlijke habitat te laten leven’

IJsberen als buren

Als ik het grote dikke hek doorloop en me ‘achter de schermen’ van de dierentuin begeef, weet ik nog niet dat me een ervaring te wachten staat waar mijn zoons en ik stil van worden. En, wonderen bestaan nog, waar we nog lang stil van blijven. Dit is de tweede dag hier, we hebben er al een dag op zitten en zijn gedurende die uren al diep onder de indruk geraakt door hetgeen we gezien hebben. Pairi Daiza is geen dierentuin als alle andere, dat is ons nu al duidelijk. Zeker toen we naar onze ‘hotelkamer’ gingen, die zijn ook al heel bijzonder. Ze grenzen aan dierenverblijven, bijvoorbeeld van beren, wolven, Siberische tijgers, pinguïns, walrussen of, zoals onze kamer, ijsberen. En het is heel bijzonder om wakker te worden en door je raam je buren, twee ijsberen, te zien lopen. We zitten op drie uur rijden van Utrecht, maar hier wakker worden geeft mij het gevoel dat ik duizenden kilometers van huis ben.

En nu zijn we op weg naar de grootste olifantenkudde die er in een Europese dierentuin te vinden is. ’s Zomers worden ze regelmatig via een speciale passage naar het grote meer hier in de dierentuin geleid waar ze gaan badderen, wat een spectaculaire gebeurtenis voor de bezoekers moet zijn. Nu is de zomer voorbij, maar gaan ze nog steeds dagelijks in bad. Alle 22 olifanten worden namelijk voor ze naar hun buitenverblijven gaan gewassen en geschrobd. En wij mogen gaan kijken hoe ze dat doen. “Welkom! Willen jullie je mondkapjes opzetten? Er is nog steeds corona en we willen niet dat de olifanten ziek worden.”

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het gratis op Blendle.