Bij de politierechter: 'uitpakken en wegwezen'

Op het tijdstip dat Janice* (56) bij de rechtbank wordt verwacht voor de behandeling van haar zaak ontbreekt nog elk spoor van haar. Volgens de bode heeft ze zojuist gebeld om te laten weten dat ze in een verkeerde trein is gestapt. Ze doet haar uiterste best om alsnog te komen.

Drie kwartier later stapt ze binnen. Een kleine vrouw van Surinaamse komaf, half verscholen in een enorme sjaal. In het gangpad, amper een meter voorbij de deur, neemt ze met een verwarde blik in haar ogen de zaal in zich op. Alsof ze er nog altijd aan twijfelt of ze haar plaats van bestemming heeft bereikt.

“Komt u verder, mevrouw,” zegt de rechter.

Pas dan schuifelt ze bedachtzaam naar voren.

Bij een filiaal van supermarkt Deen staan ze afgelopen december voor een raadsel. In verschillende schappen van de winkel worden al enige tijd lege verpakkingen aangetroffen die daar niet thuishoren. Fruitverpakkingen op de vleesafdeling, vleesverpakkingen bij de wasmiddelen en snoepverpakkingen op de kaasafdeling. In een poging het mysterie op te lossen, besluit de filiaalhouder de camerabeelden uit de winkel aan een grondige studie te onderwerpen. Dan komt een vrouw van middelbare leeftijd in beeld. Verbaasd ziet de filiaalhouder hoe ze een voorverpakt bakje bosbessen opentrekt en de inhoud ervan linea recta in haar handtas kiepert. De verpakking dumpt ze elders in de winkel.

Drie dagen later ziet hij de bewuste vrouw in levenden lijve bij de kassa staan. Hij herkent haar direct en waarschuwt zijn beveiligers. Uit haar handtas komen een verzameling lychees, twee eetrijpe mango’s, een portie granaatappelpitten en een hele kip tevoorschijn. Allemaal ontdaan van hun oorspronkelijke verpakkingen.

“En die mevrouw, dat was u,” stelt de rechter.

In afwachting van een reactie kijkt hij Janice veelbetekenend aan, maar die lijkt niet van plan om iets te zeggen. Glazig kijkt ze de rechter aan.

“U beweerde bij uw aanhouding dat u de producten diezelfde dag bij een ander Deen-filiaal gekocht had. Klopt dat?”

Verbaasd ziet de filiaal houder hoe ze een voorverpakt bakje bosbessen opentrekt en de inhoud ervan linea recta in haar handtas kiepert

Janice zwijgt.

“Dat verhaal blijkt niet te kloppen,” gaat de rechter verder. “Bij geen enkel Deen-filiaal in de wijde omtrek zijn die dag de bij u aangetroffen producten verkocht. Althans, niet in die combinatie. De granaatappelpitten zijn zelfs helemaal niet verkocht. Wat vindt u daarvan?”

“Ik kan mij hier niets van herinneren,” laat Janice voor het eerst haar stemgeluid horen.

“U maakt op mij een erg verwarde indruk, mevrouw,” stelt de rechter vast.

“Verward, ja, soms,” zegt Janice.

“Heeft u dat vaker, dat u soms hele stukken kwijt bent?” vraagt de rechter.

“Kwijt, ja,” zegt Janice. “Ik ben ook heel vaak mijn fiets kwijt.”

In het dossier zit geen enkele verklaring van een huisarts of psychiater. Hoe verward ze ook mag lijken, elk juridisch aanknopingspunt om haar ontoerekeningsvatbaar te verklaren ontbreekt. Met zichtbare tegenzin legt de rechter Janice een boete op van 400 euro, de helft voorwaardelijk.

“Ik wil u sterk aanraden hier snel met iemand over te gaan praten, mevrouw,” drukt de rechter haar nog op het hart.

Maar Janice zwijgt weer. En barst dan in tranen uit.

*Alle namen in deze rubriek zijn om privacy-redenen gefingeerd.