De treintjes van Koeman

FC Groningen, 1980

In Groningen stapte hij als 17-jarige voor het eerst op de trein. De in Koog aan de Zaan geboren Koeman debuteert op 21 september 1980 bij FC Groningen als profvoetballer. Bij de club waar zijn vader in de jaren zestig (toen nog GVAV) en begin jaren zeventig een vaste waarde was. Koeman valt gelijk op, een stevig gebouwde, rossige speler die al volwassener oogt dan zijn anderhalf jaar oudere broer Erwin. Hij speelt, dan nog voornamelijk als middenvelder, negentig wedstrijden voor Groningen waarin hij 33 keer scoort, niet zelden met een ziedend hard afstandsschot of met feilloos benutte strafschoppen. Zo scoort hij in zijn laatste seizoen voor Groningen de 4-5 uit een strafschop tegen Ajax. Die wellicht mooiste editie van Groningen- Ajax ooit eindigt uiteindelijk in 5-5. Het talent van de jongste Koeman kan Ajax na deze kraker niet meer zijn ontgaan. En liggen gen er kaartjes klaar voor een enkele reis richting Amsterdam. Koeman pakt ze gretig aan.

Ajax, 1983

Johan Cruijff had Ajax verruild voor Feyenoord. En ook Søren Lerby was uit Amsterdam vertrokken. Ajax dacht dat gemis met Felix Gasselich en Ronald Koeman wel op te kunnen vangen. De Oostenrijker wordt echter al snel ‘Gas en Licht’ genoemd en maakt zijn faam nooit waar. Koeman daarentegen ontwikkelt zich razendsnel. Van middenvelder wordt hij omgeturnd tot laatste man. Maar dan wel een met een opvallend hoog scoringspercentage. Overigens had Koeman in 1981 in een interview nog verkondigd dat Feyenoord zijn favoriete club was. Maar nu vindt hij: “Ajax is altijd mijn favoriete club geweest.”

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Met de Amsterdammers pakt hij zijn eerste landstitel. Hij speelt uiteindelijk in drie seizoenen 94 wedstrijden voor Ajax, waarin hij 23 keer scoort. Loeiharde vrije trappen, strafschoppen en afstandsschoten beginnen een specialiteit van hem te worden. In het seizoen 85/86 krijgt hij te maken met Johan Cruijffals trainer. Die werkt hem met al zijn aanmerkingen soms flink op de zenuwen. “Vaak dacht ik: hou toch een keer je bek.” Maar hij had er uiteindelijk veel baat bij, ziet hij zelf in: “Je wordt er beresterk van. Als je tenminste niet afknapt.” Het eerste seizoen onder Cruijff blijkt gelijk zijn laatste seizoen als Ajacied. Het salarisvoorstel waar Ajax mee komt vindt Koeman ‘belachelijk laag’. Dus als in 1986 een treintje met wat meer zakjes geld vanuit Eindhoven komt aangereden, springt hij er gelijk in. Zijn moeder zei ooit al:

“Als Ronald iets in zijn kop heeft zitten, dan gebeurt het ook.”

PSV, 1986

In Eindhoven rijgen de successen zich aaneen. Driemaal op rij wordt de club landskampioen, bovendien wint PSV in 1988 de Europa Cup 1. Bovendien wordt Koeman in datzelfde jaar ook nog eens Europees Kampioen met het Nederlands elftal. Zijn naam is nu definitief gevestigd, ook in het buitenland. Koeman heeft zich ontwikkeld tot een nietsontziende verdediger die zó graag wil winnen, dat hij er niet voor terugdeinst om zijn elleboog op de kin van tegenstanders te planten of medespelers als René van der Gijp en Jurrie Koolhof publiekelijk de les te lezen als hij vindt dat ze niet genoeg brengen. Zijn harde schot was al een geducht wapen. Als Koeman aanlegt voor een vrije trap of afstandsschot gaan alle alarmbellen bij de tegenstander af. In 98 wedstrijden voor PSV scoort hij liefst 51 keer. Menig spits zou er gelijk voor tekenen. Vanuit heel Europa komen al snel treintjes richting Eindhoven. Koeman pakt zijn boeltje en kiest voor de trein naar Barcelona.

Barcelona, 1989

Liefst zes jaar zal Koeman de Catalaanse club dienen. Langer heeft hij het tot op heden nergens uitgehouden. Hij krijgt de bijnaam ‘Sneeuwvlokje’, waarmee hij vernoemd wordt naar een albinogorilla. Hij krijgt opnieuw te maken met Johan Cruijffals trainer, die in de Catalaanse hoofdstad druk aan zijn Dream Team knutselt. Dat team zet in 1992 heel Catalonië op zijn kop door voor het eerst in de geschiedenis de Europa Cup 1 naar Barcelona te halen. En Koeman is daar min of meer persoonlijk verantwoordelijk voor door in de finale tegen Sampdoria in de 112de minuut een vrije trap binnen te schieten en zo de 1-0 eindstand op het scorebord te zetten. Koeman kan vanaf dat moment eigenlijk tot het einde der tijden niet meer stuk in Barcelona. Toch verloopt zijn start in Spanje nog vrij moeizaam. Hij speelt de eerste wedstrijden regelmatig als mandekker, komt ook amper tot scoren en belandt zelfs af en toe op de bank. Er mogen dan immers nog hooguit drie buitenlanders spelen en ook spelers als Michael Laudrup, Hristo Stoichkov, Romario en Richard Witschge staan op de loonlijst van Barcelona. Volgens Koeman zet Cruijffhem soms juist op de bank omdat hij mentaal sterker is dan die anderen en die klap beter daarom beter kan incasseren dan zijn concurrenten. Uiteindelijk maakt Koeman zijn faam in Spanje helemaal waar en zeker na dat doelpunt tegen Sampdoria wordt hij voor eeuwig in de Catalaanse harten gesloten. Met Barcelona wordt hij bovendien ook nog viermaal kampioen en wint hij de Europese Supercup. In 192 wedstrijden scoort hij 67 keer.

Feyenoord, 1995

Misschien is er dan toch iets waar van zijn bewering dat Feyenoord zijn favoriete club in Nederland is. Want in 1995 stapt Koeman in een treintje richting Rotterdam om daar af te gaan bouwen. Hierdoor wordt hij samen met Ruud Geels de enige speler die voor zowel Ajax, PSV als Feyenoord heeft gespeeld. De overgang van topclub Barcelona naar ‘tobclub’ Feyenoord valt hem echter zwaar. Koeman mist van de weeromstuit zelfs twee strafschoppen. Na zes maanden wordt het hem te gortig en schrobt hij de vloer aan met het team: “Bij Feyenoord ontbreken elementaire voetbalzaken.

Dan moet je dus terug naar het nulpunt, het is niet anders.” Zijn publiekelijke uitbarsting is mede de oorzaak dat trainer Willem van Hanegem ontslagen wordt. Voor aanvang van zijn tweede contractjaar dreigt Koeman zelfs zijn contract in te leveren omdat beloofde versterkingen als Pierre van Hooijdonk uitblijven. Tijdens een wedstrijd in Alma-Ata lapt hij een stapverbod aan zijn laars door tegen trainer Arie Haan ‘De groeten’ te roepen en richting vertier te gaan. Het levert hem een wedstrijd schorsing op. Maar hij maakt het seizoen uiteindelijk af, al zegt hij later dat laatste jaar vaak met tegenzin gevoetbald te hebben. In 61 wedstrijden komt hij toch nog tot 19 doelpunten.

Assistent-coach Oranje, 1997

Zijn spelersloopbaan zit erop.

Maar hij kan gelijk in een treintje richting Zeist stappen. Daar wordt hij assistent van Guus Hiddink bij Oranje. Het duurt niet lang, want in 1999 is hij alweer onderweg naar Barcelona, waar hij assistent wordt van Van Gaal. Hij houdt het daar ook slechts één jaar vol, want de eerzuchtige Koeman krijgt zijn eerste baan als hoofdtrainer aangeboden, door Vitesse. Die trein laat hij uiteraard niet aan zijn neus voorbijgaan. En hij is succesvol in Arnhem. De ploeg eindigt keurig als vierde in de competitie.

Het is genoeg om opgemerkt te worden door Ajax. Koeman pakt zijn boeltje weer en stapt in de trein richting Amsterdam.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het gratis op Blendle.