Bij de politierechter: 'stelen omdat het moet'

Kazim* (31) zit naast zijn advocaat met de air van iemand die er zo langzamerhand wel klaar mee is, met al die rechtbankbezoekjes. Terwijl een medewerker van de reclassering aan de rechtbank uitlegt waarom verdere begeleiding van hem zinloos lijkt, staart de onderuitgezakte Kazim opzichtig naar het plafond en zucht hij zo nu en dan overdreven luid, om iedereen in de zaal duidelijk te maken dat het wat hem betreft allemaal grote onzin is wat de vrouw uitkraamt.

“Wij hebben alles ingezet wat we in kúnnen zetten, maar meneer maakt geen gemotiveerde indruk. Hij is slecht bereikbaar en komt vaak niet opdagen bij gemaakte afspraken. Bovendien is uit onze tests gebleken dat hij het alcoholverbod heeft overtreden en blijft hij strafbare feiten plegen. Als meneer zijn leven niet snel betert, lijkt een ISD-maatregel dichtbij.”

“Eigenlijk vinden ze dat u het heeft verknald,” vat de rechter de woorden van de reclasseringsmedewerker in begrijpelijk Nederlands samen. “Kunt u zich daar iets bij voorstellen?”

Kazim haalt zijn schouders op.

“Meer dan mijn best kan ik niet doen,” zegt hij zonder de rechter aan te kijken en op een nauwelijks hoorbaar volume.

“Weet u wat dat is, een ISDmaatregel?” vraagt de rechter.

“Wel een beetje,” zucht Kazim verveeld.

“Dat komt in de praktijk vaak neer op twee jaar detentie.” Kazim knikt, maar lijkt niet erg onder de indruk. De laatste keer dat hij werd veroordeeld voor winkeldiefstal legde de rechter hem naast een werkstraf ook een voorwaardelijke celstraf op van drie weken, als stok achter de deur. Maar die stok bleek weinig uit te halen. Binnen een paar maanden werd Kazim door de politie alweer in zijn kraag gevat.

“Waarom gaat het nou zo vaak fout met u?” vraagt de rechter.

Die vraag lijkt Kazim eindelijk wakker te schudden. Als door een wesp gestoken komt hij overeind.

“Als het niet zou moeten dan deed ik het niet. Dan zat ik hier niet. Ik steel niet voor mijzelf, ik steel voor anderen. Ik moet wel. Ik heb twee kinderen en een schuld van 20.000 euro. Ik krijg wekelijks deurwaarders op bezoek met wie niet te praten valt. Die willen gewoon geld zien. U heeft geen idee wat voor een stress dat met zich meebrengt. Daar komt nog bij dat ik vroeger heel veel geblowd heb. Dat heeft mijn hersenen aangetast, waardoor ik vaak de verkeerde keuzes maak. Ik kan daar niets aan doen. Ik heb hulp nodig, mevrouw, geen straf.”

Vooral dat laatste verbaast de rechter. Maandenlang heeft de reclassering uit alle macht geprobeerd hem de nodige hulp te bieden, maar die bleek aan Kazim niet besteed.

“Ik zou u nog een laatste kans kunnen geven,” leidt ze haar vonnis in, “maar eerlijk gezegd kan ik dat naar de samenleving niet meer uitleggen. U heeft uw kansen gehad, maar ze niet gegrepen. U wist heel goed dat u drie weken celstraf boven uw hoofd had hangen. Dan moet u ze maar uitzitten ook.”

Nog voor de rechter is uitgesproken staat Kazim al naast zijn stoel. Hij is woedend. “Dit is niet eerlijk!” briest hij terwijl hij wild gebarend richting de deur loopt.

“Ik word bestraft voor iets wat ik niet kan!”