Sportcolumn: 'Cruijff, de muscial: da's logisch'

Jochem Davidse

Jaren geleden, toen we nog maar net samen waren, heb ik mijn vriendin eens diep in de ogen gekeken en haar gezworen dat als ze me óóit zou meenemen naar een musical, ik ogenblikkelijk bij haar weg zou gaan. Afgelopen week heb ik dat dreigement nog eens herhaald. Voor de zekerheid. Voor het geval ze zou denken: ‘Wacht eens even, een musical over Johan Cruijff, dát verandert de zaak!’ En dat ik dan op een inktzwarte dag onaangekondigd twee kaartjes voor het AFAS Theater in Leusden op mijn ontbijtbord zou vinden.

Als verrassing. En dat mijn vriendin mij dan vanaf de overkant van de keukentafel stralend – ‘Had je niet verwacht hè!’ – zou aankijken. En dat ik dan mijn jas zou moeten aantrekken en zonder haar nog een blik waardig te gunnen het huis uit zou moeten benen en nooit meer bij haar terug zou keren.

Een musical over het leven van Johan Cruijff... De enige reden dat ik dat soort onheilspellende berichten altijd van A tot Z lees, is dat ik tot de laatste zin blijf hopen dat het een geintje blijkt te zijn. Of een foutje. Maar helaas, hij komt er echt: 14, de Musical. Mede mogelijk gemaakt door AFAS Software, om het allemaal nog wat erger te maken.

Het project schijnt zelfs de zegen te hebben van zijn weduwe Danny en van zijn eigen Johan Cruyff Foundation. Snap jij het, snap ik het. Geld? Regisseur Tom de Ket, die naar eigen zeggen een lang gekoesterde wens in vervulling ziet gaan, dekte zich alvast in tegen de voorspelbare weerstand door te beloven dat Cruijff, of de nog onbekende acteur die de hoofdrol zal spelen, in elk geval niet zal gaan zingen.

“Een zingende Cruijff zou potsierlijk zijn,” erkende De Ket bij de NOS. Godzijdank. Maar dát er mensen gaan zingen staat buiten kijf. Het is een musical. Door wie dan? Door Rinus Michels? Door Ton Harmsen? Door Johan Neeskens? Ik wil er niet aan denken. En wordt er in musicals ook niet verplicht gedanst? Zie je het voor je? Dat Leo Beenhakker het naast de dug-out ineens op een tapdansen zet? Of Danny Cruijff die middenin in een echtelijke twist soepeltjes in een spagaat schiet? De rillingen lopen me nu al over de rug. Of heeft mijn vriendin nou toch gelijk en ben ik gewoon een zielig en bekrompen macho-mannetje?

Micha Jacobs

Over de doden niets dan goeds, maar dat geld niet stinkt wist Johan Cruijff natuurlijk als geen ander. Of het nu waar is of niet dat hij zich verrijkte aan zijn eigen Foundation, zoals zijn biograaf Auke Kok vorig jaar schreef en waarvoor Kok door de rechter op zijn vingers werd getikt: de geur van geld droeg hij als een aftershave. Of denk je dat hij tijdens de WK-finale van 1974 om ethische redenen met twee strepen op zijn shirt speelde in plaats van de drie strepen van kledingsponsor Adidas? Of dat hij eind jaren zeventig naar Amerika vertrok, het Qatar van toen, omdat het zo’n uitdagende competitie was? Dat geeft allemaal niet: ik vind geld ook lekker ruiken, maar om nu te denken dat zo’n musical puur en alleen vanuit een artistieke behoefte wordt gemaakt, is natuurlijk de grootste grap van het jaar. Natúúrlijk is zo’n musical één grote melkkoe, Cruijff zou niet anders willen. Maar om nu uitgerekend met een musical te willen cashen… Ik woonde ooit samen met een aantal studenten aan de musicalacademie. Hoe vaak ik niet de neiging heb gehad om hen vast te binden op een stoel en hun hoofd naar achteren te smijten om een liter zoutzuur naar binnen te kieperen en die hyperactieve stembanden van hen naar de hel te verbannen. Vergeet oorlog, hongersnood en corona: musicals zijn het ergste wat de mensheid is overkomen. Om dat te koppelen aan de beste voetballer die wij ooit hebben voortgebracht is heiligschennis. Neymar, de musical: zou dat niet veel beter zijn met dat dramatische gedoe van hem op het veld? Met een requiem uit een volle orkestbak als hij op hemeltergende wijze ter aarde stort? Niks voor Cruijff toch? Ik denk dan ook dat hij zich zou omdraaien in zijn graf als er niet zoveel aan te verdienen valt. Welke Cruijff-fan, een voetbalfan neem ik aan, haalt het ook in zijn hoofd om er naartoe te gaan? Of zou Tom de Ket en AFAS de voetballiefhebber juist een plezier doen? Dat de man elke avond voetbal mag kijken op voorwaarde dat hij zijn vrouw een keer meeneemt naar een musical? ‘Is goed,’ zegt ie dan, ‘maar dan gaan we wel naar die van Cruijff!’ Als dat de achterliggende gedachte is, dan vind ik het bij nader inzien toch briljant.