'Twee meter Python en vier kilo schildpad a.u.b.'

In China eet men (bijna) alles

Dat klinkt als een veel te boude stelling en als een schaamteloze generalisatie, maar wie een uurtje over een zogenaamde wet market struint, zoals deze Xinhua Market, een boerenmarkt in de stad Guangzhou, kan moeilijk anders concluderen. Of het nou kruipt, loopt, zwemt of vliegt: voor alles bestaat een kiloprijs. En een recept (zie kaders).

Wet markets hebben hun bijnaam te danken aan de vele liters water waarmee aan het einde van de dag de ingewanden, de uitwerpselen, het bloed, het slachtafval en alle andere rotzooi van de marktvloer de goot in wordt gespoten. Hoewel de markten al sinds mensenheugenis bestaan en ze door heel Zuidoost-Azië dagelijks plaatsvinden, haalden ze dit jaar veelvuldig het nieuws. En dan met name de beruchte Huanan-vismarkt in Wuhan, de plek die veelvuldig wordt genoemd als de bron van de wereldwijde corona-uitbraak. Anders dan de naam doet vermoeden, werd er namelijk niet alleen vis verkocht, maar ook vleermuizen, gordeldieren, bevers, babykrokodillen, slangen, schildpadden, schorpioenen en allerhande andere insecten. Zowel dood als levend.

En onder omstandigheden waar Rob Geus allesbehalve vrolijk van wordt. Veel makkelijker kun je het een virus dat zich wil verspreiden niet maken.

Wanneer half december 2019 in Wuhan voor het eerst covid-19 bij mensen wordt vastgesteld, blijkt al snel dat veel van de besmettingen direct of indirect te herleiden zijn naar de populaire Huananvismarkt. Op 1 januari, zo’n drie weken na de eerste besmetting, wordt de markt daarom op last van de Chinese overheid gesloten.

De gigantische hallen worden ontruimd en grondig gedesinfecteerd. Een maand later volgt zelfs een verbod op de handel in en de consumptie van wilde dieren. Een tot dan toe ongekende maatregel in China. Probleem is wel dat een definitie van ‘wilde dieren’ in de wetgeving ontbreekt, waardoor veel Chinezen er de schouders over ophalen. Hoe wild is een dier dat wekelijks in een pikante saus op je bord ligt? Pas twee maanden later wordt van overheidswege een lijst opgesteld van dieren die voorlopig niet meer mogen worden verhandeld of geconsumeerd, maar ook dat lijkt weinig of niets uit te halen, zo stelden verschillende buitenlandse journalisten en organisaties de voorbije weken vast. Verboden dieren zoals schilpadden en schorpioenen worden op veel wet markets, zoals ook op deze in Guangzhou, nog altijd openlijk verhandeld. En onder de toonbank worden ook gevreesde virusdragers als vleermuizen en gordeldieren nog volop verkocht. Het lijkt dus slechts een kwestie van tijd voordat de wereld kennismaakt met covid-25 of -40. 

Bekijk de fotoserie die fotograaf Alex Plavevski maakte op de markt in Gangzhou: