Hoe Zit Dat? Het pistool

De Italianen weten het zeker: volgend jaar wordt het pistool 500 jaar. Daarom: wat u altijd al hebt willen weten over het populairste vuurwapen op aarde. Een GRATIS voorstukje van het verhaal uit de nieuwe Panorama.

Pistoia, píšťala of pistolet?

Er is veel debat over de herkomst van de eerste pistolen. Nadat aan het eind van de veertiende eeuw handvuurwapens, feitelijk kleinere en nauwelijks draagbare mini-kanonnen, hun intrede op het slagveld doen, zijn verschillende wapensmeden decennia in de weer om compactere en krachtigere varianten te maken.

In 1517 bedenkt een Italiaanse wapensmid een ontstekingsmechanisme dat niet met een dan gebruikelijk lont, maar met een stuk vuursteen werkt en daardoor sneller kogels afvuurt. Italianen claimen dat de eerste echte pistolen dan ook rond die tijd in de de Toscaanse stad Pistoia zijn gemaakt. Vandaar de naam 'pistool', aldus Italië.

Frankrijk claimt de vinding eveneens, maar is waarschijnlijk in de war met de pistolet, een klein stokbrood dat wel een Franse vinding is. En in Tsjechië gelooft men ook dat zij verantwoordelijk zijn voor de eerste pistolen. Het Tsjechische woord – dat letterlijk 'fluit' betekent – is al sinds de vijftiende eeuw in gebruik om de eerste handvuurwapens te omschrijven. Historici zijn het er niet over eens wie van de drie nu de werkelijke bedenker van het pistool is, dus u bent vrij in uw keuze.

Lees ook: Hoe Zit Dat? Steek er nog één op

9%

Van de bijna 900 miljoen vuurwapens die wereldwijd in omloop zijn, is krap negen procent (79.000.000 stuks) daadwerkelijk geregistreerd. Mede hierdoor is er dan ook een grote illegale handel in geweren en pistolen.

Herkenbare patronen

Los van het andere ontstekingsmechanisme en de compactere afmetingen werken de eerste pistolen net als hun voorganger, het kanon. De kogel gaat de loop van het pistool in, je giet er buskruit bij en wat watten om de boel goed af te sluiten. Wanneer je vervolgens de trekker overhaalt, ontsteekt de vuursteen het buskruit, gaan de watten in vlammen op en omdat de explosie hierna enkel via de loop naar buiten kan, wordt de kogel met enorme kracht afgevuurd.

In de negentiende eeuw verschijnen de eerste handvuurwapens met patronen en een aparte patroonhouder, zodat een vuurwapen meerdere kogels snel achter elkaar kan afvuren. Een patroon bestaat uit de kogel, een huls, een kruitlading en een slaghoedje met daarin een uiterst brandbaar mengsel van slagsas (kaliumchloraat en antimoonsulfide) dat door de tik van de slagpin tot ontploffing komt. In eerste instantie levert deze nieuwe vinding bijzondere wapens op, zoals het harmonicapistool, waarbij patronen in een houder zitten die je als een harmonica heen en weer schuift om projectielen af te vuren.

Al snel hierna zie je twee populaire typen vuistvuurwapens: pistolen met een gesloten patroonhouder en handvuurwapens met een ronddraaiende cilinder: de zogenaamde revolvers.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Lees het in Panorama

Benieuwd naar de complete Hoe Zit Dat over het jarige pistool? Je vindt het verhaal van onze verslaggever Dennis de Vos in editie 35 van Panorama, die nu in de winkels ligt. Je kunt het magazine ook via onze site bestellen of op Blendle lezen.