De Cosa Nostra ‘danst’ met criminele Nigeriaanse clans

Epicentrum van de gezamenlijke clandestiene activiteiten is de wijk Ballarò. Midden in het centrum van de Siciliaanse hoofdstad doet de eeuwenoude markt dienst als illegaal handelscentrum.

Het is een komen en gaan van mensen op de markt van Ballarò in het centrum van Palermo. Pubers op brommers slalommen behendig tussen het winkelend publiek door. De Siciliaanse claxontraditie houden ze hoger in het vaandel dan de verkeersregels. Bij het passeren van een groep toeristen met grote camera’s op hun buik en heuptasjes om het middel roepen ze iets waarna ze schaterlachend verder tuffen. Een Italiaanse marktkoopman maakt een wegwerpgebaar naar de jongens. Voor hem liggen watermeloenen zo groot als rotsblokken die hij voor bodemprijzen van de hand doet.

Iets verderop, bij een stal met Arabische producten, staat een stel Amerikanen met open mond te staren naar de specerijen die liggen uitgestald. Grote jute zakken gevuld met nootmuskaat, kardemom en zwarte peper vullen de lucht met oosterse geuren. Twee deuren verder staat een West-Afrikaanse man de ene na de andere sigaret weg te paffen. Om zijn nek hangt een scheidsrechtersfluitje. Een Bengaalse verkoper met een grijze, Gandalf-achtige baard werpt hem vanaf zijn stal met plastic prullaria argwanende blikken toe. Zijn bolle buik werpt een schaduw over zijn versleten sandalen.

Het charmante verval en multiculturele karakter van Ballarò werken als een magneet op toeristen en dagjesmensen. Maar niet alleen bij bezoekers is de wijk populair. Sinds jaar en dag houdt de Cosa Nostra zich schuil in de stegen en gebouwen van de buurt. Ballarò is van oudsher een bolwerk van de Siciliaanse maffia. Met name ’s avonds verandert de wijk in een levendig illegaal handelscentrum, zo weet Salvatore Deluca, hoofdofficier van justitie van de provincie Palermo. “Ballarò is een van de grootste drugscentra van Palermo,” vertelt hij in zijn kantoor in het Paleis van Justitie. In zijn mondhoek bungelt een sigaar. Aan de kapstok naast hem hangen zijn toga en colbert gebroederlijk naast elkaar.

Hasj, wiet en coke

Traditioneel gezien blazen de maffiosi in Ballarò op een fluitje om klanten te lokken. In het verleden waren het voornamelijk Italiaanse mannen van de Cosa Nostra zelf die de snerpende tonen door de straten bliezen, maar ook Ballarò gaat mee met de vaart der volkeren. In de meest letterlijke zin van het woord. Vandaag de dag zijn de Italiaanse maffiosi grotendeels van de straathoeken verdwenen, en zijn het met name Nigeriaanse mannen die op de fluitjes blazen en hun standaardmenu van hasj, wiet en cocaïne aan de man proberen te brengen.

“Want,” zo meent Deluca, “zelfs de Cosa Nostra heeft te maken met de gevolgen van de migratiecrisis.” 

Sinds 2010 arriveerden er tienduizenden migranten vanuit Libië op Sicilië. Tussen die asielzoekers zaten ook leden van Nigeriaanse clans die hun handel naar het Italiaanse eiland wilden verplaatsen. “En de Cosa Nostra vindt het absoluut niet erg om van hun diensten gebruik te maken,” vertelt Deluca. “Daardoor is de structuur van de georganiseerde misdaad hier de afgelopen jaren behoorlijk veranderd. Met enerzijds de Italiaanse maffia en anderzijds Nigeriaanse clans als de Black Axe en Eiye.”

Behalve op de eeuwige dreiging die van de klassieke maffia is uitgegaan, waarschuwt de Siciliaanse justitie sinds 2010 ook voor de opkomst van nieuwe clans die zich naast de Cosa Nostra een positie weten te bemachtigen in de criminele voedselketen. “Sinds 2010-2011 zien we de aanwas van Nigeriaanse clans in het criminele circuit op Sicilië,” vertelt Deluca.

Nieuwe pikorde

Toch is er van een echte alliantie tussen de Sicilianen en Nigerianen volgens de aanklager geen sprake. “Werkelijke samenwerking is het niet, het is eerder een ondergeschiktheid waarbij de Nigeriaanse clans dansen naar de pijpen van de Cosa Nostra. De Siciliaanse maffia koopt drugs in grote partijen in en de Nigerianen verhandelen die op straat. De clans hebben overal toestemming voor nodig van een lokale boss. Of het nu over drugs of andere zaken gaat.” Volgens Deluca kennen de Afrikanen kortom hun plek. “Als een Nigeriaan zou proberen te rebelleren tegen de Cosa Nostra, dan wordt hij ongetwijfeld opgeknoopt teruggevonden op het platteland.”

Binnen de nieuwe criminele pikorde op het eiland zijn het overigens voornamelijk individuen die bij de Cosa Nostra aankloppen, zo weet Deluca. “Formeel gezien praten de Nigeriaanse clans en de Cosa Nostra niet met elkaar. De ondergeschiktheid ontstaat uit het feit dat een Nigeriaan expliciet toestemming moet krijgen van de Cosa Nostra om bijvoorbeeld te dealen.”

Dit is een voorstukje uit ons blad. Wil je de hele tekst lezen van Jarron Kamphorst over de Cosa Nostra? Bestel de nieuwe Panorama dan HIER, of lees het op Blendle.